Στο «φως» επιγραφή με το σβησμένο όνομα του Γέτη

VBLIVS SEPTIMIVS ANTONINVS GETA, Μαρμάρινη προτομή, περ. 208 μ.Χ. , Μουσείο Λούβρου Ένα εύρημα που παραπέμπει σε ένα από τα πλέον αιμ...

VBLIVS SEPTIMIVS ANTONINVS GETA,
Μαρμάρινη προτομή, περ. 208 μ.Χ. ,
Μουσείο Λούβρου

Ένα εύρημα που παραπέμπει σε ένα από τα πλέον αιματηρά επεισόδια, που σημειώθηκε πριν από περίπου 1.800 χρόνια, στην αρχαία Ρώμη, ήρθε στο φως στη διάρκεια αρχαιολογικών ανασκαφών στην πόλη Άλμπα Ιουλία (αρχαία Apulum), στην κεντρική Ρουμανία. 


Σύμφωνα με τον διευθυντή του μουσείου της Άλμπα Ιουλία Γκάμπριελ Ρουστόιου, πρόκειται για μια επιγραφή, στην οποία το όνομα του Ρωμαίου αυτοκράτορα Γέτη εμφανίζεται σβησμένο από τον ίδιο του τον αδελφό και συναυτοκράτορα Καρακάλλα, ο οποίος και τον δολοφόνησε. 

Ο Καρακάλλας υπήρξε αυτοκράτορας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας την περίοδο 211-217 μ.Χ. Μαζί με τον αδελφό του Γέτη ανέλαβαν συναυτοκράτορες, μετά το θάνατο του πατέρα τους Σεπτίμιου Σεβήρου, το 211. 

Ο Γέτας ήταν ο μικρότερος γιος από την δεύτερη γυναίκα του Σεπτίμιου Σεβήρου, την Ιουλία Δόμνα. Γεννήθηκε στη Ρώμη την εποχή που ο πατέρας του ήταν ακόμα τοπικός κυβερνήτης στη υπηρεσία του τότε Ρωμαίου Αυτοκράτορα Κόμmοδου.

Ο Γέτας μεγάλωσε πολύ κοντά στον μεγαλύτερο αδερφό του και διάδοχο του θρόνου Λούσιο (αργότερα γνωστού ως Καρακάλλα). Ίσως γι’ αυτό, η σχέση τους ήταν δύσκολη από τα παιδικά τους χρόνια, και η μητέρα τους αναγκάζονταν συχνά να μεσολαβεί στις διαμάχες των παιδιών της. Προκειμένου να τον καθησυχάσει, ο Σεπτίμιος Σεβήρος έδωσε στον Γέτα τον τίτλο του Αυγούστου το 209, στην ηλικία των 20 ετών.

Η κεφαλή του νεαρού Γέτα,
Glyptothek Μόναχο

Κατά τη διάρκεια των εκστρατειών έναντι των Βρετανών στις αρχές του 3ου αιώνα, η προπαγάνδα του ρωμαϊκού παλατιού παρουσίαζε την αυτοκρατορική οικογένεια ως ευτυχισμένη και σταθερά υπεύθυνη για τις τύχες του λαού. Ο Καρακάλλας ήταν δεύτερος τη τάξει πίσω από τον πατέρα του, η Ιουλία Δόμνα θεωρούνταν μια έμπιστη σύμβουλος και ο Γέτας κατείχε σημαντικές διοικητικές και γραφειοκρατικές εξουσίες. Στην πραγματικότητα, η αντιπάθεια και αντιπαλότητα μεταξύ των δυο αδερφών δεν αμβλύνθηκε ποτέ.

Όταν ο Σεπτίμιος Σεβήρος πέθανε στην πόλη Εμποράκουμ (σημερινό Γιορκ της Αγγλίας) το 211, ο Καρακάλλας και ο Γέτας ανακηρύχτηκαν συναυτοκράτορες και επέστρεψαν στη Ρώμη. Παρ΄όλα αυτά, η μοιρασιά του θρόνου δεν ήταν επιτυχής: τα δυο αδέρφια συγκρούονταν για κάθε απόφαση που έπρεπε να λάβουν, από νομικά ζητήματα μέχρι το διορισμό διοικητικών προσώπων στην κυβέρνηση. Μέχρι το τέλος του χρόνου, η κατάσταση έφτασε στο απροχώρητο.

Ο Καρακάλλας προσπάθησε να δολοφονήσει τον Γέτα κατά τη διάρκεια των εκδηλώσεων των Σατουρναλίων χωρίς επιτυχία. Το Δεκέμβριο, βρίσκοντας ως πρόφαση μια συνάντηση που θα είχαν στο δωμάτιο της μητέρας τους, ο Καρακάλλας πέτυχε το θάνατο του Γέτα στα χέρια της μάνας του, από τους εκατόνταρχους.

Στη συνέχεια προσπάθησε να εξοντώσει και τους υποστηρικτές του, προκειμένου να εδραιώσει τη δική του εξουσία. 

Όταν οι κάτοικοι της Αλεξάνδρειας άκουσαν τους ισχυρισμούς του Καρακάλλα ότι σκότωσε τον Γέτη σε αυτοάμυνα, σατίρισαν τον ισχυρισμό του, όπως και άλλες ιδιαιτερότητές του. Η απάντηση του Καρακάλλα σε αυτή την προσβολή ήταν να κατακρεουργήσει αντιπροσωπεία της πόλης που είχε συγκεντρωθεί για να τον προϋπαντήσει, ενώ στη συνέχεια προχώρησε και σε λεηλασίες, κατά τις οποίες σφαγιάστηκαν χιλιάδες άτομα. 

Στους αρχαίους χρόνους και ιδιαίτερα τους ρωμαϊκούς, οι πολιτικές διενέξεις κατέληγαν συχνά σε σωματική εξόντωση του εχθρού. Η εκδίκηση «στοίχειωνε» τον ηττημένο ακόμη και μετά το θάνατό του. Γι’ αυτό και μια πολύ βαριά ποινή, κατά τους Ρωμαίους, ήταν το να σβήσουν το όνομα του ηττημένου από την ιστορία (damnation memoriae). Σε μια τέτοια περίπτωση έπρεπε να σβηστεί το όνομα του ηττημένου από όλες τις επιγραφές και να καταστραφούν τυχόν αγάλματα που είχαν ανεγερθεί προς τιμήν του. Αυτού του είδους η επίλυση πολιτικών διαφορών ήταν σύνηθες φαινόμενο κυρίως μεταξύ αυτοκρατόρων, κατά τον διευθυντή του μουσείου της Άλμπα Ιουλία, όπου μεταφέρθηκε η επιγραφή.


Πηγή: Pathfinder, Wikipedia