Οι ρόλοι των γυναικών στα ρωμαϊκά ψηφιδωτά

Η έρευνα που διεξάγεται από το Πανεπιστήμιο Carlos III της Μαδρίτης αναλύει τις απεικονίσεις γυναικών στα ρωμαϊκά ψηφιδωτά και την επίδρα...

Η έρευνα που διεξάγεται από το Πανεπιστήμιο Carlos III της Μαδρίτης αναλύει τις απεικονίσεις γυναικών στα ρωμαϊκά ψηφιδωτά και την επίδρασή τους στην συλλογική συνείδηση των φεμινιστικών στερεοτύπων. Η έρευνα συμπεραίνει ότι σε πολλές περιπτώσεις οι απεικονίσεις γυναικών υποδεικνύουν αιτία πολέμων και άλλων δεινών.

Πολλές γυναικείες φιγούρες απεικονίζονται στα ρωμαϊκά μωσαϊκά. Η πλειοψηφία τους εμπνέεται από την μυθολογία – θεές, ηρωίδες και άλλες πρωταγωνίστριες θρύλων και μύθων – αλλά και από την καθημερινή ζωή όπως σκλάβες και υπηρέτριες. «Το πιο σημαντικό γεγονός από αυτές τις εικόνες είναι οι διαφορετικοί ρόλοι που αντανακλούν καθώς και η συνεισφορά τους στην δημιουργία συγκεκριμένων στερεοτύπων, όχι μόνο στον Ρωμαϊκό κόσμο, αλλά και σε όλη την πορεία της ιστορίας μέχρι σήμερα» επισημαίνει η Luz Neira, καθηγητής αρχαίας Ιστορίας και ερευνητής του Ινστιτούτου UC3M.   

Οι ρόλοι των γυναικών που εμφανίζονται στα ψηφιδωτά μπορούν να ταξινομηθούν σε τρείς ευρείες κατηγορίες σύμφωνα με τους ερευνητές. Αρχικά, υπάρχουν αυτές που απεικονίζονται στους ρόλους της συζύγου, της μητέρας και της κόρης, εκφράζοντας την γονιμότητα, το ενδιαφέρον για τα παιδιά και την αναμφισβήτητη υπακοή στους γονείς. Υπάρχουν όμως και απεικονίσεις με αντίθετη συμπεριφορά και έννοια για εκπαιδευτικούς λόγους, που υπαινίσσονται τις τρομερές συνέπειες που υφίστανται αυτοί που συμπεριφέρονται κατ’αυτό τον τρόπο. Στην δεύτερη κατηγορία, υπάρχουν απεικονίσεις που χρησιμοποιούν γυμνά σώματα υπενθυμίζοντας ερωτισμό και άγριες συνευρέσεις που εγγυώνται ευχαρίστηση και διασκέδαση, σε σύγκριση με πιο πολιτισμένες συνευρέσεις που υπάρχουν στα πλαίσια του γάμου.  

Στην τρίτη και τελευταία κατηγορία υπάρχουν μυθολογικές αναπαραστάσεις που αντικατοπτρίζουν μια διαφορετική ευαισθησία, όπως στην περίπτωση συγκεκριμένων ηρωίδων, που είναι πρόθυμες να πράξουν τα πάντα προκειμένου να μην πέσουν στα χέρια ενός άντρα, ακόμα κι αν είναι θεός ή Αμαζόνων που κυνηγάνε και συναγωνίζονται ονομαστούς ήρωες. «Είναι πολύ ενδιαφέρον να δούμε με ποιο τρόπο η γυναίκα, ανεξαρτήτως του ρόλου που κατέχει παρουσιάζεται ως η κύρια αιτία πολέμων και άλλων δεινών, σχεδόν σε όλες τις απεικονίσεις, ακολουθώντας μια παράδοση που αναφέρεται από τον ποιητή Ησίοδο τον 7^ου αι. π.Χ., για τον μύθο της Πανδώρας».

«Έχοντας στον νου ότι τα ψηφιδωτά διακοσμούσαν δωμάτια στις κατοικίες των πιο προνομιούχων μελών της κοινωνίας, των οποίων η γνώμη ήταν καθοριστική για την επιλογή των σκηνών και του θέματος, η επίκληση συγκεκριμένων στερεοτύπων σε αυτά προσχεδιάζουν στην ουσία τις επιλογές που προκύπτουν στην καθημερινή ζωή» αναφέρει η Luz Neira.

Με αυτό τον τρόπο η έρευνα προσπαθεί να επικεντρωθεί στην ιδέα ότι αυτά τα στερεότυπα, των οποίων η εγκυρότητα ενισχύεται από τις απόψεις της εποχής, ήταν το αποτέλεσμα της νοοτροπίας της ελίτ της εποχής και των καταστάσεων και συνθηκών που βίωναν οι γυναίκες της αυτοκρατορικής Ρώμης.


Πηγή: The Archaeology News Network