Λεπτομέρεια από τις βυζαντινές τοιχογραφίες της Αγίας Σοφίας Τραπεζούντας. Υπερψηφίστηκε την Τετάρτη στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κ...
 |
| Λεπτομέρεια από τις βυζαντινές τοιχογραφίες της Αγίας Σοφίας Τραπεζούντας. |
Υπερψηφίστηκε την Τετάρτη στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τροπολογία, με την οποία Ανώτατο Δικαστήριο της Τουρκίας καλείται να ανακαλέσει απόφασή του για λειτουργία του ιστορικού ναού της Αγίας Σοφίας στην Τραπεζούντα, ως τζαμί. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποφάσισε να ασκήσει πιέσεις για την άμεση επαναλειτουργία της Αγίας Σοφίας ως Μουσείο.
Την τροπολογία κατέθεσε ο ευρωβουλευτής, Γ. Χατζημαρκάκης.
Η τροπολογία εγκρίθηκε στο πλαίσιο της έκθεσης προόδου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την Τουρκία. Αποτελεί την ακροτελεύτια αναφορά στο άρθρο 24, το οποίο αναφέρεται στον τομέα της ελευθερίας της σκέψης, της συνείδησης και της θρησκείας στην Τουρκία.
«Είναι ίσως η πρώτη φορά στα χρονικά του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που εγκρίνεται μια τροπολογία, η οποία κατατίθεται την τελευταία στιγμή, σε μια τόσο σημαντική έκθεση. Ευχαριστώ τους συναδέλφους που κατανόησαν πλήρως τη σημασία του αιτήματος, παρά τη διαφωνία της εισηγήτριας της έκθεσης. Ήταν πραγματικά μια δύσκολη στη λήψη της αλλά πολύ σημαντική απόφαση η οποία ανταποκρίνεται στις προσδοκίες και το αίτημα του ποντιακού ελληνισμού» δήλωσε ο κ. Χατζημαρκάκης.
Σημειώνεται ότι ελληνοχριστιανικός ναός της Αγίας Σοφίας Τραπεζούντας έχει ως περίοδο πρώτης ανέγερσής του τον 5ο αιώνα.
Η Αγία Σοφία Τραπεζούντας, κατέχει εξέχουσα θέση τόσο ανάμεσα στα μνημεία του Πόντου, όσο και ανάμεσα στα βυζαντινά μνημεία ευρύτερα, οφείλει τη σημασία της στη σύνδεσή της με ποικίλες ιστορικές και αρχαιολογικές παραμέτρους. Πρώτα απ' όλα αποτελεί ένα μνημείο σαφώς συνυφασμένο, ήδη από την ίδρυσή του, με την τοπική αυτοκρατορική δυναστεία των Μεγάλων Κομνηνών. Ο σημερινός ναός, είναι καθίδρυμα του 13ου αιώνα, ενός μεγάλου ηγεμόνα της αυτοκρατορίας της Τραπεζούντας, του αυτοκράτορα Μανουήλ Α΄ Μεγάλου Κομνηνού. Ταυτόχρονα, ο τρόπος με τον οποίο συνδυάζονται τα επιμέρους στοιχεία της αρχιτεκτονικής διαμόρφωσης, της ζωγραφικής, της ψηφιδωτής και της γλυπτής διακόσμησής του θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ασυνήθιστος και ίσως μοναδικός. Αυτή η μοναδικότητα έγκειται κυρίως στη συνύπαρξη ετερόκλητων επιδράσεων, οι οποίες παραπέμπουν άλλοτε στη Δύση (σε σχέση με τη συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή) και άλλοτε στην Ανατολή.
Στο εσωτερικό του φέρει εξαίρετες βυζαντινές αγιογραφίες, μωσαϊκό δάπεδο και μοναδικό ανάγλυφο διάκοσμο, λαμπρά δείγματα πολιτισμού αιώνων. Μεγάλης αξίας δείγμα της πνευματικής ακμής, των δημιουργών και της εποχής του, αποτελεί η δύναμη του μνημείου για ενσωμάτωση στις προσόψεις του και στοιχεία ανατολικών πολιτισμών από γεωργιανά, αρμένικα και σελτζουκικά πρότυπα.
Χτισμένος έξω από τα τείχη της Τραπεζούντας, αλλά σε κοντινή τους απόσταση, ο ναός της Αγίας Σοφίας -σύνθετος σταυροειδής εγγεγραμμένος με τρούλο, νάρθηκα και τρία εντυπωσιακά πρόπυλα- αποτελεί το κέντρο ενός ευρύτερου οχυρωμένου οικοδομικού συγκροτήματος. Πλαισιώνεται από έναν πύργο με παρεκκλήσι, καθώς και από κατάλοιπα μιας μικρότερης εκκλησίας, αλλά και άλλων κτισμάτων, κατά πάσα πιθανότητα μοναστηριακών. Φιλολογικές πηγές του 14ου αιώνα μνημονεύουν τη μονή "της του Θεού Λόγου Σοφίας", αλλά και "την μονήν του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, ήγουν την Αγίαν Σοφίαν". Επιπλέον, εντυπωσιακά εμφανής και κυρίαρχη στη διαμόρφωση της ταυτότητας του μνημείου είναι η ταφική λειτουργία του, η οποία τεκμαίρεται από τις νεκρικές κόγχες και τις επιτύμβιες επιγραφές που φιλοξενούνται στο ναό. Η λειτουργία πάντως του ναού ως κοιμητηριακού φαίνεται να περιλαμβάνεται στους στόχους της αυτοκρατορικής χορηγίας, όταν ιδρύθηκε είτε από το Μανουήλ Α΄ Μεγάλο Κομνηνό (1238-1263) είτε από τους άμεσους απογόνους του.
Δεν υπάρχουν σχόλια