Μοναδικό ενάλιο πολιτιστικό απόθεμα στη Μαγνησία Γυρίστε το χρόνο 2.000 χρόνια πίσω. Βουτήξτε ακόμη και σε βάθος λίγων μέτρων και περι...
 |
| Μοναδικό ενάλιο πολιτιστικό απόθεμα στη Μαγνησία |
Γυρίστε το χρόνο 2.000 χρόνια πίσω. Βουτήξτε ακόμη και σε βάθος λίγων μέτρων και περιηγηθείτε στα σοκάκια του βυθισμένου προϊστορικού οικισμού στον όρμο Νηές. Αγγίξτε έναν από τους 4.000 αμφορείς με κρασί της περιόδου 410-380 π.Χ. που βρίσκονται σε ένα από τα ναυάγια πέριξ της Περιστέρας. Δείτε τις άγκυρες, τα σκεύη, τα δοχεία, τα πιάτα, χιλιάδες ευρήματα που βρίσκονται σε δεκάδες ναυάγια των Βορείων Σποράδων και του Δυτικού Παγασητικού και σε βάθος που επιτρέπει τις επισκέψεις δυτών.
Μια πρωτοποριακή δράση που θα αναδείξει τη Μαγνησία σε σημείο αναφοράς του καταδυτικού τουρισμού, προωθεί η Περιφέρεια Θεσσαλίας σε συνεργασία με τους Δήμους της περιοχής.
«Από το επιχειρησιακό σχέδιο για την κατασκευή Υποβρύχιων Μουσείων & Καταδυτικών Πάρκων στις Νήσους Σποράδες & στον Δυτικό Παγασητικό, θα προκύψει ισόρροπη τουριστική ανάπτυξη της ηπειρωτικής και νησιωτικής Μαγνησίας, θα ισχυροποιηθούν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της περιοχής και θα αναδειχθεί το μοναδικό ενάλιο πολιτιστικό απόθεμα», τονίζει η Αντιπεριφερειάρχης Μαγνησίας κα Δωροθέα Κολυνδρίνη με αφορμή την προώθηση προς υπογραφή των προγραμματικών συμβάσεων Περιφέρειας - Δήμων.
Οι Ενάλιοι Επισκέψιμοι Αρχαιολογικοί Χώροι (Ε.Α.Χ.) πλαισιώνονται με τη δημιουργία Καταδυτικών Πάρκων δημιουργώντας το πρώτο και μεγαλύτερο Ενάλιο Επισκέψιμο Αρχαιολογικό Πάρκο στο κόσμο, αναφέρεται στην περιγραφή του έργου που έχει ενταχθεί στο ΠΕΠ Θεσσαλίας και προβλέπει ότι οι ενάλιοι επισκέψιμοι αρχαιολογικοί χώροι χωρίζονται σε 3 περιοχές: σε αυτές της Ν. Αλοννήσου, της Ν. Σκοπέλου, καθώς και του Δυτικού Παγασητικού Κόλπου όπου βρίσκονται ενάλιες αρχαιότητες ενώ οι προτεινόμενοι Χώροι Οργανωμένης Κατάδυσης - Καταδυτικά Πάρκα (ΧΟΚ) είναι στους ίδιους χώρους συμπεριλαμβανομένου και του Νοτίου Παγασητικού Κόλπου του Τρίκερι. Με τη νέα νομοθεσία των καταδυτικών πάρκων (Ν4296/2014) τα καταδυτικά πάρκα θα αναπτυχθούν μόνο στη Σκόπελο , στη Σκιάθο και στον Νότιο Παγασητικό Κόλπο.
Αυτή τη στιγμή η περιοχή της Ν. Αλοννήσου παρουσιάζει τις πιο ώριμες συνθήκες αξιοποιήσιμων ενάλιων αρχαιολογικών θέσεων, ενώ ακολουθεί η περιοχή του Δυτικού Παγασητικού Κόλπου. Η περιοχή της Σκοπέλου αν και έχει πλήθος αρχαίων ναυαγίων, απαιτούν όμως ενέργειες αρχαιολογικής έρευνας και τεκμηρίωσης. Παρόλα αυτά το σύγχρονο ναυάγιο Χριστόφορος το οποίο βρίσκεται εντός του κηρυγμένου ενάλιου αρχαιολογικού χώρου του Όρμου Πανόρμου αποτελεί εξαιρετική ευκαιρία για την ανάδειξη του καταδυτικού προϊόντος της Σκοπέλου. Σύμφωνα με τις τελευταίες εξελίξεις καταδυτικά πάρκα δύναται να αναπτυχθούν με μεγαλύτερη επιτυχία και ευκολία κατά σειρά προτεραιότητας στη Σκιάθο, στον Παγασητικό Κόλπο και στη Σκόπελο. Δυστυχώς αποκλείεται προς το παρόν η Αλόννησος και οι νότιες περιοχές της Σκοπέλου λόγω ύπαρξης κηρυγμένων ενάλιων αρχαιολογικών χώρων.
Οι ενάλιες αρχαιότητες των Νήσων Σποράδων και του Δυτ. Παγασητικού Κόλπου έχουν αποτελέσει τα τελευταία σαράντα χρόνια πεδίο εκτεταμένων ερευνών της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων και του Ινστιτούτου Εναλίων Αρχαιολογικών Ερευνών. Τόσο τα ενάλια κτιριακά κατάλοιπα όσο και τα ναυάγια που βρίσκονται στην περιοχή αποτελούν μαρτυρίες για την ναυσιπλοΐα και το δίκτυο των θαλάσσιων δρόμων, το εμπόριο, τις παράκτιες δραστηριότητες και τις οικιστικές εγκαταστάσεις από την προϊστορική εποχή μέχρι σήμερα.
Οι διάσπαρτες αυτές, ενάλιες αρχαιολογικές θέσεις, δεν μπορούν να έχουν, λόγω της φύσης τους, αισθητική ενότητα, αλλά μπορούν με την χωροθέτηση, την προστασία και την ανάδειξή τους, να συντίθενται σε ιστορική και λειτουργική ενότητα και να παρέχουν την δυνατότητα δημιουργίας συσχετισμών για τάσεις, δεσμούς, διαφορές, τεχνολογικές και οικονομικές εξελίξεις, των ναυτικών λαών που τις δημιούργησαν, μέσα στο χρόνο.
Σύμφωνα με τη χωροθέτηση που έχει γίνει στο πλαίσιο της μελέτης ανά γεωγραφική περιοχή αναφοράς οι αρχαιολογικές θέσεις βρίσκονται:
• Στην περιοχή της Αλοννήσου και των υπόλοιπων μικρών νήσων των Β. Σποράδων
• Στην περιοχή της νήσου Σκοπέλου και
• Στην περιοχή του Νοτίου Παγασητικού Κόλπου του Δήμου Αλμυρού και Νοτίου Πηλίου.
Τα σημεία απόπλου και κατάπλου που καθορίστηκαν είναι η Στενή Βάλα Αλοννήσου, το Νέο ΚλίμαΣκοπέλου και η Αμαλιάπολη (Μιτζέλα) για τον Δυτικό και Νότιο Παγασητικό Κόλπο.
Εκατομμύρια αυτοδύτες
Η καταδυτική βιομηχανία γνωρίζει εξαιρετική ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια με παραπάνω από 25 εκατομμύρια αυτοδύτες το χρόνο, εκ των οποίων τα 3,5 εκ. είναι στην Ευρώπη και 1εκ. εξ’ αυτών υλοποιούν τουλάχιστον ένα εβδομαδιαίο ταξίδι τον χρόνο σε κάποια χώρα του εξωτερικού. Για τη βιωσιμότητα του έργου είναι κρίσιμο να αναπτυχθεί ολοκληρωμένο καταδυτικό προϊόν που να μπορεί να υποστηρίξει εβδομαδιαίο καταδυτικό ταξίδι του επισκέπτη αυτοδύτη και άρα απαιτείται ικανός αριθμός ανά περιοχή ενάλιων επισκέψιμων αρχαιολογικών χώρων καθώς και καταδυτικών πάρκων που μαζί με τον εξαιρετικά πλούσιο σε χλωρίδα και πανίδα καθώς και με τον εξαιρετικά ενδιαφέροντα βυθό δύναται να αποτελέσουν ένα από τους 10 κορυφαίους καταδυτικούς προορισμούς στο άμεσο μέλλον στον κόσμο.
Σημαντικά ναυάγια και ευρήματα
-Κλασικό ναυάγιο στη δυτική πλευρά της νήσου Περιστέρας, σε απόσταση 150μ από την ακτή, σε βάθος 24-33 μ. πάνω σε αμμώδη πυθμένα. Το φορτίο του, αποτελούμενο από 3000-4000 αμφορείς, σε τρεις τουλάχιστον στρώσεις, σχηματίζει το περίγραμμα του πλοίου και έχει έκταση 25Χ12μ περίπου. Χρονολογείται μεταξύ 410-380 π.Χ.. Το κυρίως φορτίο που μετέφερε το πλοίο, ενδεχομένως κρασί, αποτελείται από αμφορείς Μένδης Χαλκιδικής και Πεπαρήθου (Σκοπέλου).
- Δύο βυζαντινά ναυάγια σε βάθος 50-58 μέτρων με χιλιάδες αμφορείς το καθένα. Βρίσκονται στη δυτική πλευρά της νήσου Περιστέρας στο βόρειο άκρο του όρμου Βασιλικού. Σε απόσταση 120μ περίπου από τα δύο αυτά ναυάγια και σε παρόμοιο βάθος 57μ, βρίσκεται ένα ακόμη βυζαντινό ναυάγιο το οποίο έχει διαρραγεί και αποτελείται από δύο ξεχωριστούς σχεδόν όγκους αμφορέων. Συνολικά 3 ναυάγια με παρόμοιο φορτίο (αμφορείς 12-13ου αιώνα).
- Ναυάγιο Ακρωτηρίου «Τσέλιος». Κλασικό ναυάγιο το οποίο βρίσκεται στη νοτιοανατολική άκρα της Νήσου Περιστέρας σε επικλινή βυθό από τα 32 μέχρι τα 36 μ. Το φορτίο του απαρτίζεται από 25 περίπου αμφορείς οι οποίοι χρονολογούνται στον 4ο αιώνα πΧ.
- Ναυάγιο Σκάντζουρας. Στην νοτιοανατολική πλευρά της Νήσου Σκάντζουρα σημειώνεται η θέση ενός αρκετά σημαντικού κλασικού ναυαγίου σε έναν επικλινή σχετικά βυθό από τα 32 μέχρι τα 38 μέτρα και έχει έκταση 38.50 Χ 18.00μ περίπου. Στο ρηχότερο τμήμα του ναυαγίου όπου υπάρχει μεγαλύτερη πυκνότητα του φορτίου διακρίνονται τρεις διαφορετικοί τύποι αμφορέων, Θάσου, Μένδης.
- Κλασσικό Ναυάγιο νήσου Φαγκρούς σε βάθος 37μ και φέρει φορτίο 600-800 αμφορέων Μένδης Χαλκιδικής οι οποίοι έχουν χρονολογηθεί στα μέσα του 5ου αιώνα π.Χ.
- Βυζαντινό ναυάγιο στο νότιο άκρο της Βραχονησίδας του Αγ. Πέτρου στον ομώνυμο Όρμο Κυρά-Παναγιάς, με πινάκια του 12ου αιώνα. Το βυζαντινό πλοίο πρέπει να είχε διαστάσεις 25Χ8Μ ενώ το φορτίο του περιλάμβανε πάνω από 1500 αντικείμενα, μεταξύ των οποίων τα περισσότερα ήταν αμφορείς, πιάτα και άλλα σκεύη.
- Βυζαντινό ναυάγιο του 11ου αιώνα μ.Χ., στο βορειότερο ακρωτήρι της Κυρά-Παναγιάς, στη θέση Κάτεργο, του οποίου το μεγαλύτερο μέρος του φορτίου έχει καταστραφεί. Τρείς σιδερένιες άγκυρες που ανήκουν στις άγκυρες τύπου «Υ» και χρονολογούνται στον 11ο αιώνα, βρίσκονται στη θέση τους.
- Βυζαντινό ναυάγιο με πινάκια και αμφορείς, στο ΝΑ άκρο της Νήσου Κυρά - Παναγιάς απέναντι από την Βραχονησίδα Μέλισσα, βρίσκεται σε σχετικά μεγάλο βάθος 65-68 μέτρα.
- Βυζαντινό ναυάγιο του 12ου αι. με υπολείμματα πίθων σε βάθος 4-9μ. στη Βορειοδυτική άκρη της νήσου Κικύνθου. Η συντριπτική πλειονότητα κεραμικών που αποτελούν το σωρό είναι θραύσματα από λαιμούς - στόμια, κοιλιές και βάσεις μεγάλων πίθων.
- Προϊστορικός οικισμός «Μετόχι». Πρόκειται για βυθισμένο προϊστορικό οικισμό της Μέσης εποχής του Χαλκού ο οποίος βρίσκεται στον όρμο Νηές ο οποίος βρίσκεται σε βάθος 0- 3μ. Μέχρι σήμερα έχουν εντοπιστεί έντεκα τάφοι ή σε κάποιες περιπτώσεις ίσως και ταφικοί περίβολοι.
-Σύγχρονο ναυάγιο του 19ου - 20ου αι. στην Ακρα Κλιμός (Πριόνια), το οποίο μετέφερε πήλινα σκεύη. Βρίσκεται σε βάθος 15-23 μ.
- Σύμπλεγμα διάφορων όμορων και αλληλεπικαλυπτόμενων αρχαιολογικών θέσεων με ναυάγια του 12ου και 11ου αιώνα μ.Χ., τα οποία περιβάλλουν την Ακρα Γλάρος στα βορειοδυτικά του Ορμου Νηές. Πέρα από πληθώρα διαφορετικών τύπων αμφορέων και πυθοαμφορέων παρουσιάζεται συγκέντρωση 13 Βυζαντινών αγκυρών καθώς και δύο μολύβδινων στύπων. Το σημείο είναι ιδιαίτερου καταδυτικού ενδιαφέροντος και εκτείνεται σε βάθος από 8 - 45μ.
Πηγή: Α. Φωκίδης, Ταχυδρόμος
Δεν υπάρχουν σχόλια