Ο διάκοσμος έδειξε... νεαρή κοκέτα

Σε νεαρό κορίτσι ανήκει ο κιβωτιόσχημος τάφος Ι στο Δερβένι που εντάσσεται στο δυτικό όριο του νεκροταφείου, μέσα στο ταφικό σύνολο Α ...

Σε νεαρό κορίτσι ανήκει ο κιβωτιόσχημος τάφος Ι στο Δερβένι που εντάσσεται στο δυτικό όριο του νεκροταφείου, μέσα στο ταφικό σύνολο Α και χρονολογείται στην εποχή του Κάσσανδρου, αρχές του 3ου π.Χ. αιώνα.

Ο τάφος Ι αποτελεί αντιπροσωπευτικό δείγμα των κιβωτιόσχημων τάφων που έχουν αποκαλυφθεί τα τελευταία χρόνια στα όρια του μακεδονικού βασιλείου και η χρήση τους περιορίζεται στο διάστημα από το τελευταίο μισό του 4ου μέχρι και την αρχή του 3ου π.Χ. αιώνα, ενώ χρησιμοποιήθηκαν για να δεχτούν γυναικείους και ανδρικούς ενταφιασμούς ή καύσεις.

Παρότι συλημένος ο τάφος, η επιβεβαίωση της ταυτότητας του νεκρού προέκυψε από τη μελέτη του τοιχογραφικού διάκοσμου, που αναπτύσσεται σε τρεις ζώνες καθ' ύψος και περιλαμβάνει αντικείμενα γυναικείας κοκεταρίας, όπως ένας καθρέφτης, μια βεντάλια, μια κοσμηματοθήκη, αγγεία με αρωματικά έλαια και αρώματα και παραστάσεις που παραπέμπουν σε έθιμα της εποχής, ταφικές τελετουργίες, αλλά και σε γάμο.

«Μια ομάδα των απεικονιζόμενων αντικειμένων συσχετίζεται καταρχήν με τη γυναικεία κοκεταρία και τον καλλωπισμό και τέτοια είναι ένας καθρέφτης, μια βεντάλια, μία ξύλινη κοσμηματοθήκη. Με τη γυναικεία ενδυμασία σχετίζονται ένα διάφανο ύφασμα και ζεύγος κλειστών υποδημάτων, ενώ απεικονίζονται αγγεία και θυμιατήρια», λέει στο «Έθνος», η αρχαιολόγος Κατερίνα Τζαναβάρη, η οποία μετά από επισταμένη μελέτη θα παρουσιάσει μια πρώτη ερμηνευτική προσέγγιση του τοιχογραφικού διάκοσμου του τάφου Ι, στην 28η Επιστημονική Συνάντηση για το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και στη Θράκη, που ξεκινά την Πέμπτη στη Θεσσαλονίκη.

Ένας καθρέφτης όπως βρέθηκε στον τοιχογραφικό διάκοσμο του τάφου Ι

Σύμφωνα με την κ. Τζαναβάρη, στην ανώτερη ζώνη του τάφου παριστάνεται επίσης ένας κάλαθος, που περιέχει μαλλί και συμβολίζει τις κύριες γυναικείες ασχολίες στο εσωτερικό του οίκου, δηλαδή την επεξεργασία του μαλλιού, το γνέψιμο και την ύφανση, καθώς και μία χάλκινη υδρία. Σημαντική είναι και η παράσταση τριών στεφανιών από φυσικά φυλλώματα, αλλά και η απεικόνιση περιστεριών, ενός μοτίβου που απαντά και σε άλλα, όμοιου τύπου, ταφικά μνημεία και παραπέμπει στη θεά Αφροδίτη, η οποία δεν είναι μόνο θεά του έρωτα, αλλά επιπλέον προστατεύει τους νεκρούς στη μεταθανάτια ζωή τους.

«Τα παραπάνω αντικείμενα εμπεριέχουν πολλαπλούς συμβολισμούς, οι οποίοι παραπέμπουν όχι μόνο στο τελετουργικό της ταφής και στα έθιμα που κυριαρχούν στην κοινωνία της ελληνιστικής εποχής στην αρχαία Μακεδονία, αλλά και στην τελετουργία του γάμου. Περιγράφουν παράλληλα τις αρετές της νεαρής νεκρής κοπέλας, το κοινωνικό status και τις θρησκευτικές πεποιθήσεις της ίδιας, του οικογενειακού περιβάλλοντος, αλλά και της ευρύτερης κοινωνίας στην οποία αυτή εντάσσεται», σημειώνει η κ. Τζαναβάρη.

Πηγή: Μ. Ριτζαλέου, Έθνος