Σκελετικά κατάλοιπα που βρέθηκαν στο αρχαίο ελληνικό νεκροταφείο στην Καμαρίνα, νοτιοανατολικά της Σικελίας. Οι αρχαίοι Έλληνες υπήρξα...
 |
| Σκελετικά κατάλοιπα που βρέθηκαν στο αρχαίο ελληνικό νεκροταφείο στην Καμαρίνα, νοτιοανατολικά της Σικελίας. |
Οι αρχαίοι Έλληνες υπήρξαν οι πρόγονοι της λογικής και ορθολογικής σκέψης, αλλά φαίνεται ότι ζούσαν επίσης με τον φόβο των βρικολάκων.
Οι αρχαιολόγοι ισχυρίζονται ότι έχουν αποκαλύψει στοιχεία που υποδεικνύουν ότι ο αρχαίος πολιτισμός πίστευε στην ύπαρξη βρικολάκων, οι οποίοι σηκώνονταν από τους τάφους τους κατά τη διάρκεια της νύχτας. Έχουν βρεθεί τάφοι, όπου οι σκελετοί των θανόντων είχαν τοποθετηθεί κάτω από τεράστιους λίθους και θραύσματα αμφορέων προκειμένου να παραμείνουν «καρφωμένοι» στους τάφους τους. Αρχαίες πηγές και στοιχεία που έχουν βρεθεί, αναφέρονται σε «ζωντανούς νεκρούς» - πτώματα που επιστρέφουν από τον τάφο τους για να τρομοκρατήσουν τους ζωντανούς.
Η Dr. Carrie Sulosky Weaver, αρχαιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Pittsburgh, δηλώνει σχετικά: «Οι αρχαίοι Έλληνες αποτελούν ένα παράδειγμα πολιτισμού που αγκάλιασε πλήρως το υπερφυσικό. Τα συγγράμματα των αρχαίων συγγραφέων μας δίνουν μια γεύση από την γνώση και τις πεποιθήσεις των Ελλήνων όπου καθίσταται σαφές ότι πολλά μέλη της κοινωνίας τους, πίστευαν ότι οι νεκροί μπορούσαν να περιφέρονται στη γη».
 |
| Σχέδιο του Τάφου 653 από το αρχαίο νεκροταφείο Passo Marinaro στην Καμαρίνα της Σικελίας. |
«Οι Έλληνες φαντάζονταν σενάρια στα οποία νεκραναστημένα πτώματα βγαίνουν από τους τάφους τους, περιφέρονταν στους δρόμους και πολιορκούσαν ανυποψίαστα θύματά τους, τα οποία συχνά τους είχαν διώξει κατά τη διάρκεια της κανονικής ζωής τους. Η νεκροφοβία ή ο φόβος των νεκρών, είναι μια έννοια που έχει παρουσία στον ελληνικό πολιτισμό από την νεολιθική εποχή μέχρι σήμερα. Τα υλικά κατάλοιπα νεκρομαντείων, όπου πραγματοποιείται η σκόπιμη επίκληση των νεκρών, είναι επίσης αισθητή στα αρχαιολογικά δεδομένα. Μια μοναδική αρχαιολογική θέση, η ελληνική αποικία της Καμαρίνας στη νοτιοανατολική Σικελία, παρέχει ενδείξεις και για τις δύο πρακτικές».
Η Dr. Sulosky Weaver περιγράφει με ποιο τρόπο τα ανθρώπινα ευρήματα από νεκροταφείο που βρίσκεται κοντά στην αρχαία παραθαλάσσια πόλη της Καμαρίνας στην νοτιοανατολική Σικελία υποδεικνύουν την έκταση του φόβου για τους «ζωντανούς νεκρούς».
Η πόλη αποτελούσε ελληνική αποικία στη Σικελία, όπου και υπάρχει ένα νεκροταφείο γνωστό ως Passo Marinaro σε χρήση από το 5ο μέχρι τον 3ο αιώνα π.Χ.. Οι αρχαιολόγοι έχουν ανασκάψει 2.905 σκελετούς στην περιοχή - από τους οποίους οι μισοί και παραπάνω συνοδεύονταν από κτερίσματα όπως πήλινα αγγεία, ειδώλια και μεταλλικά νομίσματα. Ωστόσο, σε δύο από τους τάφους, οι σκελετοί που βρέθηκαν φαίνεται να έχουν θαφτεί με συγκεκριμένο τρόπο ώστε να «παραμείνουν» στον τάφο. Ο σκελετός που βρέθηκε στον τάφο με την συμβατική ονομασία 653, περιείχε ένα άτομο αγνώστου φύλου, το οποίο φαίνεται να υπέφερε από σοβαρό υποσιτισμό και διάφορες ασθένειες κατά τη διάρκεια της ζωής του. Το σώμα του, όμως, είχε καλυφθεί πλήρως από μεγάλα θραύσματα αμφορέων.
Η Dr. Sulosky Weaver, δήλωσε: «Τα βαριά θραύσματα αμφορέων που βρέθηκαν στον Τάφο 653 προορίζονταν προφανώς για να καθηλώσουν το άτομο στον τάφο και να το αποτρέψουν την έξοδό του από αυτόν». Πιθανότατα η εξωτερική εμφάνιση του συγκεκριμένου ατόμου λόγω των ασθενειών του, έκανε τους ανθρώπους να φοβούνται ότι ήταν ήδη μέλος των νεκρών. Έτσι τον έθαψαν με τέτοιον τρόπο ώστε να μην μπορεί να βγει από τον τάφο.
 |
| Ένα παιδί ηλικίας 8 με 13 ετών βρέθηκε επίσης στο νεκροταφείο Passo Marinaro με πέντε λίθους τοποθετημένους στο πάνω μέρος του σώματος. |
Μια δεύτερη ταφή που βρέθηκε στον Τάφο 693 στην ίδια περιοχή, περιείχε τα λείψανα ενός παιδιού ηλικίας μεταξύ 8 και 13 ετών. Η Dr. Sulosky Weaver, η οποία γράφει βιβλίο για τις ταφικές πρακτικές των αρχαίων Ελλήνων που ζούσαν στη Σικελία, προσθέτει: «Αυτό το άτομο θάφτηκε με πέντε μεγάλους λίθους τοποθετημένους πάνω από το σώμα του. Όπως τα προαναφερθέντα θραύσματα αμφορέα έτσι και εδώ φαίνεται ότι οι λίθοι χρησιμοποιήθηκαν για να παγιδέψουν το σώμα του στον τάφο».
Η ίδια προσθέτει ότι επιγραφές με κατάδεσμους ή μαγικά ξόρκια βρέθηκαν επίσης στην Καμαρίνα και υποδεικνύουν ότι κάποιοι κάτοικοι της πόλης προσπάθησαν να χρησιμοποιήσουν κατάρες και ξόρκια για να «σηκώσουν» τους νεκρούς από τους τάφους τους.
 |
| Σχέδιο κατάδεσμου που βρέθηκε στο νεκροταφείο της Καμαρίνας |
«Αν και δεν υπάρχουν σαφείς ενδείξεις στα πλαίσια ταφής ή στα σκελετικά υπολείμματα που θα μπορούσαν να εξηγήσουν γιατί οι ιδιοκτήτες των Τάφων 653 και 693 βρέθηκαν «καθηλωμένοι» σε αυτούς, αυτή η ειδική μεταχείρισή τους δείχνει ότι οι νεκροφοβικές πεποιθήσεις και πρακτικές κυριαρχούσαν στην ελληνική Σικελία. Ωστόσο, η κατανόηση αυτών των παραδόσεων είναι μέχρι στιγμής αδύνατη και εγείρουν περισσότερα ερωτήματα παρά απαντήσεις. Ελπίζουμε ότι η προσεκτική μελέτη των μελλοντικών περιπτώσεων θα ρίξει φως σε αυτή την ασυνήθιστη ταφική συνήθεια και θα μας παρέχει μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα της νεκροφοβίας στον αρχαίο ελληνικό κόσμο».
Το βιβλίο της Dr. Sulosky Weaver, με τον τίτλο «Η βιοαρχαιολογία της Κλασικής Καμαρίνας: η ζωή και ο θάνατος στην ελληνική Σικελία» (The Bioarchaeology of Classical Kamarina: Life and Death in Greek Sicily) θα δημοσιευτεί το Σεπτέμβριο από την University Press.
Δεν υπάρχουν σχόλια