Ο Πραξιτέλης Τζανουλίνος και ο Βασίλης Λαμπρόπουλος εργάστηκαν σκληρά για να αποκαταστήσουν τα γλυπτά και τις μαρμάρινες επιφάνειες της Α...
 |
| Ο Πραξιτέλης Τζανουλίνος και ο Βασίλης Λαμπρόπουλος εργάστηκαν σκληρά για να αποκαταστήσουν τα γλυπτά και τις μαρμάρινες επιφάνειες της Ακαδημίας Αθηνών |
Ο Πραξιτέλης Τζανουλίνος και ο Βασίλης Λαμπρόπουλος εργάζονται με μεράκι και απίστευτη προσοχή στη λεπτομέρεια σε ένα κοντέινερ, στον κήπο της Ακαδημίας Αθηνών. Σε αυτό το εργαστήριο βρίσκονται τα γλυπτά του κτιρίου, τα οποία συντηρούνται για να αποκατασταθούν οι ζημιές δεκαετιών, πριν τοποθετηθούν ξανά στην αρχική τους θέση.
Ο κ. Τζανουλίνος είναι ο άξιος απόγονος των μεγάλων Τηνιακών γλυπτών, όπως ο Χαλεπάς, ο Φιλιππότης και οι Φυτάληδες. Ο κ. Λαμπρόπουλος είναι ένας από τους πιο καταξιωμένους χημικούς μηχανικούς και συντηρητές αρχαιοτήτων της χώρας. Οι δυο τους, μαζί με τους συνεργάτες τους, είναι οι άνθρωποι που έχουν αναλάβει τη συντήρηση δεκάδων αγαλμάτων της πρωτεύουσας, από τα πλέον εμβληματικά μέχρι τα πιο άγνωστα στους Αθηναίους.
Σε μια πόλη στην οποία οι περιβαλλοντικές συνθήκες και οι ανεξέλεγκτοι βανδαλισμοί πληγώνουν με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους τα γλυπτά, ο κ. Τζανουλίνος και ο κ. Λαμπρόπουλος έχουν περισσότερη δουλειά από ποτέ. Ο πρόσφατος «αποκεφαλισμός» του αγάλματος της Βορείου Ηπείρου στην Τοσίτσα είναι μόνο το πιο πρόσφατο από τα πολλά παραδείγματα. «Σύμφωνα με τις διεθνείς στατιστικές, το 70%-80% των φθορών προέρχεται από ανθρώπινο χέρι. Στην Ελλάδα της κρίσης το ποσοστό είναι ακόμα μεγαλύτερο. Στην εποχή που ζούμε οι άνθρωποι γίνονται πιο επιθετικοί και αυτό, αυτή η επιθετικότητα κατευθύνεται στα μνημεία που είναι η ταυτότητα κάθε λαού» λέει ο κ. Λαμπρόπουλος.
Πώς μπορούν όμως να επανέλθουν στην αρχική μορφή τους τα αγάλματα που έχουν κακοποιηθεί βάναυσα, όπως για παράδειγμα αυτά του Κωστή Παλαμά και της Κυβέλης στο κέντρο της Αθήνας; Είναι μια επίπονη διαδικασία, απαντούν και οι δύο, η οποία απαιτεί μεγάλες τεχνικές γνώσεις και σοβαρή επιστημονική έρευνα. «Αν είμαστε τυχεροί μπορούμε να βρούμε ένα γύψινο πρόπλασμα όπως συνέβη με το άγαλμα του Παλαμά. Διαφορετικά βασιζόμαστε σε φωτογραφίες, αρχειακό υλικό ή περιγραφές. Φυσικά για τα νεότερα αγάλματα υπάρχει αυτό το υλικό. Αλλά και πάλι χρειάζεται μελέτη γιατί διαφορετικά συμβαίνουν αστοχίες όπως αυτή του αγάλματος του Γκλάντστοουν στα Προπύλαια, στο οποίο ο συντηρητής άλλαξε τη θέση των δαχτύλων του και τώρα φαίνεται σαν να μας μουντζώνει» λέει ο κ. Τζανουλίνος.
Για να γίνει σωστά, ωστόσο, η καλλιτεχνική επιμέλεια από τον κ. Τζανουλίνο είναι απαραίτητη η σύνθετη επιστημονική δουλειά του κ. Λαμπρόπουλου, ο οποίος είναι αυτός ο οποίος θα καθορίσει τα υλικά που θα χρησιμοποιηθούν. «Είναι μια σύνθετη επιστημονική εργασία στην οποία πρέπει να χρησιμοποιήσεις τα υλικά που είναι συμβατά. Η δουλειά του συντηρητή είναι να φροντίσει ακόμα και να φθείρονται στον χρόνο μαζί με το υπόλοιπο άγαλμα» εξηγεί ο κ. Λαμπρόπουλος.
 |
| Ο συντηρητής Νίκος Ματούλας στο λεπτό και ιδιαίτερα απαιτητικό έργο της συντήρησης των γλυπτών της Ακαδημίας Αθηνών. Οι Ν. Ματούλας και Β. Μαρκάκης είναι πολύτιμοι συνεργάτες του κ. Τζανουλίνου και του κ. Λαμπρόπουλου στο δύσκολο αυτό εγχείρημα |
Τα Μουσεία Μνημείων
Ο ίδιος λέει, πάντως, ότι για μια πόλη όπως η Αθήνα, η οποία έχει ιστορικό ατμοσφαιρικής ρύπανσης και μεγάλη σεισμικότητα, η λύση μπορεί να είναι η απόσυρση του πρωτότυπου, όπως ακριβώς συμβαίνει σε πολλές πόλεις της Ευρώπης. Αυτό ήδη γίνεται στην αποκατάσταση της Ακαδημίας, όπου κάποια γλυπτά αντικαθίστανται από αντίγραφα. «Ο θεσμός των Μουσείων Μνημείων είναι διαδεδομένος στην Ευρώπη. Σε αυτά εκθέτονται και προστατεύονται τα πρωτότυπα ενώ στους εξωτερικούς χώρους έχουν τοποθετηθεί αντίγραφα. Ένα καλό παράδειγμα είναι το άγαλμα του Δαβίδ στη Φλωρεντία» τονίζει ο κ. Λαμπρόπουλος.
Για τους δύο ανθρώπους που αναλαμβάνουν να σώσουν τα λαμπρά έργα τέχνης της Αθήνας, η ευθύνη είναι μεγάλη. «Η Ελλάδα έζησε την αναγέννησή της τον 19ο αιώνα. Μετά την αρχαιότητα δεν υπήρχε γλυπτική σε αυτόν τον τόπο. Είναι ευθύνη μας να περισώσουμε την κληρονομιά μας» καταλήγει ο κ. Λαμπρόπουλος.
Το έργο συντήρησης 100 αγαλμάτων
Ο γλύπτης που «γιάτρεψε» από τον Κωστή Παλαμά έως τον Τρούμαν!
Ο κ. Τζανουλίνος ήταν ο υπεύθυνος γλύπτης, ο οποίος είχε υπό την επίβλεψή του το φιλόδοξο έργο που εκπόνησε ο Δήμος Αθηναίων και είχε ως αντικείμενο τη συντήρηση 100 αγαλμάτων που βρίσκονται στα όριά του και μαζί με τον κ. Λαμπρόπουλο δούλεψαν στα 50 από αυτά. Πρόκειται για μερικά από τα πιο εμβληματικά αγάλματα της πόλης, από αυτό του Κωστή Παλαμά έως του Τρούμαν, αλλά και μικρές χάλκινες προτομές σημαντικών προσωπικοτήτων της Ιστορίας, οι οποίες δεν είναι γνωστές στους Αθηναίους. Σε πολλές περιπτώσεις, η αποκατάσταση δεν έγινε μόνο για να απομακρυνθεί η φυσιολογική φθορά του χρόνου αλλά και για να τοποθετηθούν αγάλματα από την αρχή, όπως κάποιες προτομές που είχαν κλαπεί και βρέθηκαν σε επιχειρήσεις εμπορίας χαλκού.
Τρία χρόνια μετά την έναρξη των εργασιών, το έργο έχει ολοκληρωθεί και τις επόμενες ημέρες αναμένεται η παρουσίασή του. Ο κ. Τζανουλίνος ασχολήθηκε προσωπικά με αγάλματα όπως αυτά του Κωστή Παλαμά, της Κυβέλης και του Διονυσίου Σολωμού στον Εθνικό Κήπο. Όπως λέει, «ήταν ένα πολύ απαιτητικό έργο το οποίο χρειάστηκε τη συνεργασία πολλών αξιόλογων ανθρώπων, όπως για παράδειγμα ο Δ. Κουτσογιάννης, που έκανε τη σχεδιαστική αποτύπωση και την επιστημονική τεκμηρίωση των φθορών, και οι Θ. Τζάμαλης και Χρ. Στεφανίδης που ανέλαβαν την αποκατάσταση των άλλων 50 αγαλμάτων».
Πηγή: Στ. Βογιατζάκης, Έθνος
Φωτογραφίες: Θ. Γαλανοπούλου
Δεν υπάρχουν σχόλια