Υψηλό είναι το κύρος του Ινστιτούτου λόγω της ανεκτίμητης προσφοράς του στα ελληνικά γράμματα. Δεν είναι η πρώτη φορά που γίνεται προσ...
 |
| Υψηλό είναι το κύρος του Ινστιτούτου λόγω της ανεκτίμητης προσφοράς του στα ελληνικά γράμματα. |
Δεν είναι η πρώτη φορά που γίνεται προσπάθεια να μετατραπεί το περίφημο Ινστιτούτο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών Βενετίας από επιστημονικό - ερευνητικό κέντρο υψηλού επιπέδου σε ένα είδος πολιτιστικού κέντρου.
Αυτή τη φορά, όμως, ο επιστημονικός κόσμος έχει ανησυχήσει πραγματικά από τη μεταβολή του ιστορικού οργανισμού, όπως δρομολογείται σε σχέδιο νόμου της κυβέρνησης. Σχέδιο που περιγράφει ένα θολό σχήμα και υπονομεύει το κύρος, το οποίο το Ινστιτούτο έχει κατακτήσει εδώ και πολλές δεκαετίες, αφαιρώντας ευθύνες που είχαν το υπουργείο Παιδείας και κυρίως η Ακαδημία Αθηνών για τη στελέχωση και την εύρυθμη λειτουργία του.
Σύμφωνα με την Ακαδημία, το μοναδικό αυτό ελληνικό πνευματικό ίδρυμα στην αλλοδαπή κινδυνεύει να μετατραπεί «σε πολιτιστικό κέντρο ποικίλης αρμοδιότητας», το οποίο, όπως σημειώνεται σε επιστολή προς τον πρωθυπουργό, «εξ αντικειμένου δεν θα μπορούσε να ανταποκριθεί στην υψηλή επιστημονική αποστολή την οποία του ανέθεσαν τα ιδρυτικά του κείμενα». Στην επιστολή που υπογράφεται από τον πρόεδρο της Ακαδημίας Αθηνών, Θανάση Βαλτινό, και από τον γενικό γραμματέα Βασίλειο Πετράκο και κοινοποιείται στους υπουργούς Εξωτερικών και Παιδείας, ζητείται από τον πρωθυπουργό να εξασφαλίσει την απρόσκοπτη λειτουργία του Ινστιτούτου.
Ανάστατη όμως είναι και η Χριστιανική Αρχαιολογική Εταιρεία (επιστημονικό σωματείο των Ελλήνων μελετητών της βυζαντινής αρχαιολογίας και τέχνης). Σε ψήφισμά της ζητεί από την πολιτεία να διαφυλάξει την ανεξαρτησία τού μόνου ερευνητικού ιδρύματος της Ελλάδας στο εξωτερικό και «να ενισχύσει τη λειτουργία του μέσω της διασύνδεσής του με το υπουργείο Παιδείας, την Ακαδημία Αθηνών και τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα». Η πρόεδρος Σοφία Καλοπίση - Βέρτη και η γενική γραμματέας Μαρία Παναγιωτίδη - Κεσίσογλου θυμίζουν τη συμβολή του ιδρύματος στην έρευνα και τη μελέτη της βυζαντινής και της μεταβυζαντινής περιόδου και υπογραμμίζουν ότι η ανάθεση της ευθύνης των αποφάσεων στον υπουργό Εξωτερικών «κινδυνεύει να αλλοιώσει τον αυστηρά επιστημονικό χαρακτήρα του».
Τι λένε οι επιστήμονες
Το αναρτηθέν σχέδιο νόμου στο open gov (μόνο από τις 27/5 έως τις 3/6), κατά τους επιστήμονες παραβιάζει άρθρα του Συντάγματος προβλέποντας τη μεταβολή του σκοπού του Ινστιτούτου. Όπως σημειώνεται στην επιστολή της Ακαδημίας Αθηνών, πλην της προαγωγής των βυζαντινών και μεταβυζαντινών σπουδών, στο σχέδιο νόμου προβλέπεται τώρα «η ανάδειξη των εν γένει φιλολογικών, ιστορικών και άλλων συναφών πτυχών του ελληνικού πολιτισμού, καθώς και η δι’ αυτών προαγωγή της πολιτιστικής διπλωματίας μέσω διοργάνωσης, μεταξύ άλλων διεθνών εκδηλώσεων, σεμιναρίων και εκθέσεων, και η παροχή εκπαιδευτικών προγραμμάτων».
Οποιαδήποτε μεταβολή, όμως, κυρίως του σκοπού του Ινστιτούτου υπογραμμίζουν ότι «προϋποθέτει συμφωνία με την ιταλική κυβέρνηση». Και συνεχίζουν: «Άλλωστε η Συμφωνία του 1948 συνάφθηκε με ανταλλάγματα». Εξάλλου, ως γνωστόν, κατά το άρθρο 28 παρ. 1 του Συντάγματος, οι διεθνείς συμβάσεις «αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του εσωτερικού ελληνικού δικαίου και υπερισχύουν από κάθε άλλη αντίθετη διάταξη νόμου».
Θυμίζουν επίσης ότι το Ινστιτούτο υπάγεται στην αρμοδιότητα των υπουργείων Εξωτερικών και Παιδείας, πως η εποπτεία και ο έλεγχος ασκείται από τριμελή επιτροπή στην οποία μετέχει μέλος της Ακαδημίας Αθηνών οριζόμενο από τη Σύγκλητο, ενώ διευθυντής του «διορίζεται διά Β. Διατάγματος προκαλουμένου υπό των υπουργών Παιδείας και Εξωτερικών κατόπιν προτάσεως της Ακαδημίας Αθηνών επιστήμων ανεγνωρισμένης αξίας ειδικός εις τας βυζαντινάς ή μεταβυζαντινάς μελέτας».
Τονίζουν, δε, ότι το σχέδιο νόμου καταργεί τον ρόλο της Ακαδημίας Αθηνών να μετέχει και να επιλέγει, κατόπιν διαγωνισμού, διευθυντή και υποτρόφους και να προτείνει στο υπουργείο Εξωτερικών τον κατάλληλο διευθυντή. Η Ακαδημία καλείται να προτείνει κατάλογο τεσσάρων μελών υποψηφίων για την Εποπτική Επιτροπή του Ινστιτούτου «από τους οποίους θα επιλέξει τελικώς έναν ο υπουργός Εξωτερικών. Τέτοια διάταξη δεν υπήρξε ποτέ, από της ιδρύσεως της Ακαδημίας, για καμιά συμμετοχή εκπροσώπου της στην Ελλάδα ή διεθνώς».
Σημαντική περιουσία
Θυμίζουμε, επίσης, ότι το Ινστιτούτο Βενετίας είναι ιδιοκτήτης σημαντικής περιουσίας, η οποία περιήλθε από δωρεά της Ελληνικής Κοινότητος Βενετίας. Πρόκειται για 35 ακίνητα, μεταξύ αυτών αρχιτεκτονικά μνημεία ιδιαίτερης πολιτιστικής σημασίας, όπως ο ναός του Αγίου Γεωργίου, το Μουσείο του Ινστιτούτου και η Φλαγγίνειος Σχολή, 300 εικόνες (3 Παλαιολόγειες,) 250 αντικείμενα και σκεύη λατρείας, το Αρχείο του Ελληνισμού Βενετίας (1498-1953), η συλλογή χειρογράφων.
Πηγή: Γ. Συκκά, Καθημερινή
Δεν υπάρχουν σχόλια