Παράλληλα με τις ανασκαφικές έρευνες στο Δεσποτικό συνεχίστηκαν και οι αναστηλωτικές εργασίες και τα έργα συντήρησης Ιδιαίτερα σημαντι...
 |
| Παράλληλα με τις ανασκαφικές έρευνες στο Δεσποτικό συνεχίστηκαν και οι αναστηλωτικές εργασίες και τα έργα συντήρησης |
Ιδιαίτερα σημαντικά για την ιστορία και την τοπογραφία του ιερού του Απόλλωνα στο ακατοίκητο νησί Δεσποτικό, δυτικά της Αντιπάρου, είναι τα αποτελέσματα της ανασκαφής που διήρκεσε από τις 30 Μαΐου έως τις 8 Ιουλίου 2016.
Ολοκληρώθηκε η ανασκαφή των δύο πρωιμότερων κτισμάτων που έχουν έρθει στο φως μπροστά από τον στυλοβάτη του αρχαϊκού ναού και του αρχαϊκού λατρευτικού κτιρίου.
Η συστηματική έρευνα στη θέση Μάντρα, που ξεκίνησε το 1997 από τον αρχαιολόγο Γ. Κουράγιο (Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων), έχει φέρει στο φως ένα εκτεταμένο αρχαϊκό ιερό -το μεγαλύτερο στις Κυκλάδες μετά από αυτό της Δήλου- που άκμασε τον 6ο αι. π.Χ. και μέχρι σήμερα έχουν αποκαλυφθεί δεκαπέντε κτίρια, βοηθητικά για τον ναό και το τελετουργικό εστιατόριο. Το κέντρο της λατρείας ήταν ένα προστατευμένο με περίβολο τέμενος, στο οποίο δέσποζε ο μαρμάρινος πρόστυλος ναός και δίπλα σε αυτόν το τελετουργικό εστιατόριο, μια μοναδικότητα που δημιούργησαν οι Παριανοί στα αρχαϊκά χρόνια. Η πρωιμότερη, όμως, χρήση του χώρου ανάγεται στη Γεωμετρική περίοδο.
Βόρεια των κτιρίων του 8ου αιώνα π.Χ. που ανασκάφηκαν φέτος, ήρθε στο φως στρώμα με πληθώρα οστών, γραπτής κεραμικής, σκαραβαίων και μεταλλικών αντικειμένων, που χρονολογείται από τον 8ο έως τον 6ο αι. π.Χ., το οποίο χρησιμοποιήθηκε ως γέμισμα για την οικοδόμηση του αρχαϊκού κτιρίου Δ. Νότια του τεμένους ήρθε στο φως ένα ακόμη κτίριο, το κτίριο Π με ναόσχημη κάτοψη διαστάσεων 9,90 Χ 6,20 μ. Χρονολογείται στον 6ο αι. π.Χ.
Συγκεκριμένα, στα ευρήματα της ανασκαφικής έρευνας της φετινής περιόδου εκτός από την πληθώρα θραυσμάτων γραπτών και άβαφων αγγείων, που χρονολογούνται από τον ύστερο 9ο έως τον 4ο αι. π.Χ., οι ανασκαφείς τονίζουν τη σημασία και των εξής ευρημάτων: περισσότερα από 40 λυχνάρια, 25 βάσεις σκύφων και φιαλών με εγχάρακτες επιγραφές του ονόματος του Απόλλωνα, ενεπίγραφο όστρακο του 6ου αι. π.Χ. με παράσταση άθλου του Ηρακλή, θραύσματα μελανόμορφων αρχαϊκών κυλίκων με παραστάσεις πολεμιστών, ερυθρόμορφοι κρατήρες αττικού εργαστηρίου κλασικής εποχής - έργα εξαίρετων ζωγράφων - με παραστάσεις Διονύσου, σατύρων και μαινάδων, κορινθιακοί αρύβαλλοι και αλάβαστρα, γεωμετρικά ζωόμορφα ειδώλια, σκαραβαίοι - σφραγιδόλιθοι, χάλκινες πόρπες αλλά και πέντε θραύσματα κάτω άκρων αρχαϊκών κούρων, που έρχονται να προστεθούν στα ήδη 75 γνωστά θραύσματα γλυπτών.
 |
| Αττικοί ερυθρόμορφοι κρατήρες που εντοπίστηκαν στις ανασκαφές |
Τα ευρήματα που έρχονται στο φως κάθε χρόνο από τότε που ξεκίνησαν οι ανασκαφές, το 1997 από τον αρχαιολόγο, Γ. Κουράγιο (Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων), επιβεβαιώνουν ότι, το ιερό του Απόλλωνα στο Δεσποτικό, είναι το μεγαλύτερο ιερό στις Κυκλάδες μετά από αυτό της Δήλου.
Η δε μεγάλη επισκεψιμότητά του επέβαλε και τις συνεχείς μετασκευές και επεκτάσεις έως τα ύστερα κλασικά χρόνια. Η ακμή του χρονολογείται στον 6ο αιώνα π.Χ., ενώ τα πρωιμότερα ίχνη λατρείας ανάγονται στη γεωμετρική εποχή. Έως σήμερα έχουν αποκαλυφθεί δεκαπέντε κτίρια, βοηθητικά για το ναό και το τελετουργικό εστιατόριο.
Παράλληλα με τις ανασκαφικές έρευνες συνεχίστηκαν και οι αναστηλωτικές εργασίες (από τις 10/5 έως 11/6) καθώς και εργασίες συντήρησης τοιχοποιϊών στα κτίρια Α, Β και Ε από τον συντηρητή της Εφορείας Αρχαιοτήτων Γ. Καράμπαλη.
Πολύπλοκη κάτοψη
Έγινε σαφές ότι από την αρχαϊκή περίοδο έως και τα ύστερα κλασικά χρόνια λειτούργησε ένα μεγάλο και πολύπλοκης κάτοψης κτιριακό συγκρότημα εκτάσεως περί τα 350 τ.μ. που γνώρισε πολλές κατασκευαστικές φάσεις.
Ενδιαφέρον παρουσίασαν τα αποτελέσματα της ανασκαφής στο λεγόμενο αίθριο του κτιρίου Μ, καθώς διαπιστώθηκε ότι αρχικά εκεί υπήρχε μία μνημειακών διαστάσεων κτιστή κατασκευή (5 Χ 9,50 μ.), οριζόμενη από τέσσερις ισχυρούς τοίχους ύψους 1,50 μ. Πιθανότατα, πρόκειται για κάποιο είδος δεξαμενής, πολύ ιδιαίτερης και προσεγμένης κατασκευής.
Έξω από το τέμενος, μεταξύ των κτιρίων Β και Ζ, εντοπίστηκε τμήμα ενός ακόμη κτιρίου, ισχυρής κατασκευής και μεγάλων διαστάσεων, του οποίου η ανασκαφή θα συνεχιστεί το 2017. Τέλος, αποκαλύφθηκε ισχυρή κατασκευή, ένα είδος τειχισμένου-προστατευτικού περιβόλου, μήκους 25 μέτρων και πλάτους 1,10, που κτίστηκε στα αρχαϊκά χρόνια, την περίοδο λειτουργίας του ιερού, για να προστατέψει τα βοηθητικά κτίρια εκτός του τεμένους. Ο περίβολος είχε κατεύθυνση από το λιμάνι προς το ιερό τέμενος.
Στις ανασκαφικές έρευνες συμμετείχε εφέτος, εκτός από τα μέλη της επιστημονικής ομάδας (Κ. Νταϊφά, Α. Αλεξανδρίδου, Ν. Βέλλη, A. Ohnesorg, Γ. Ορεστίδης, Γ. Καράμπαλης κ.α), μεγάλος αριθμός φοιτητών και αρχαιολόγων από πανεπιστήμια της Ελλάδας και του εξωτερικού (CYA, Birkbeck College, University of Salerno, University of Genova, Πανεπιστήμια Αθηνών, Θεσσαλίας, Κρήτης, Ιωαννίνων, κ.α.).Οι εργασίες πραγματοποιήθηκαν κι εφέτος, με τις χορηγίες των Αθανασίου και Μαρίνας Μαρτίνου, των Ιδρυμάτων Α.Γ. Λεβέντη και Α&Π Κανελλοπούλου και του Διεθνούς Κέντρου Ελληνικών και Μεσογειακών Σπουδών (ΔΙ .ΚΕ.ΜΕ.Σ.) με 15 φοιτητές αμερικανικών πανεπιστημίων.
Δεν υπάρχουν σχόλια