Το μουσείο-πρότυπο της Καλαμάτας, η Συλλογή Ενδυμασιών «Βικτωρία Γ. Καρέλια»

Το κτίριο που στεγάζει τη Συλλογή Ελληνικών Ενδυμασιών «Βικτωρία Γ. Καρέλια» στην Καλαμάτα (Σταδίου 64, vgkareliascollection.com). Έ...

Το κτίριο που στεγάζει τη Συλλογή Ελληνικών Ενδυμασιών «Βικτωρία Γ. Καρέλια» στην Καλαμάτα (Σταδίου 64, vgkareliascollection.com).

Έρχεται η στιγμή που συναντάει κανείς αυτό για το οποίο έχει ακούσει τόσα πολλά, αλλά στην περίπτωση αυτού του θαυμαστού Μουσείου της Καλαμάτας, της Συλλογής Ελληνικών Ενδυμασιών «Βικτωρία Γ. Καρέλια», πρέπει να αφήσει στην άκρη όλα όσα έχει ακούσει και να προσέλθει tabula rasa για να νιώσει όλα όσα προσφέρει αυτή η εστία πολιτισμού. 

Στην Καλαμάτα νιώθει κανείς ότι περπατάει σε μια πόλη με ιδιαίτερη ζωντάνια. Ναι, έλεγα, μονολογώντας, καθώς περπατούσα από την παραλία έως την Αριστομένους και από την Αριστομένους έως το Κάστρο, εδώ μπορεί κανείς να ζήσει ωραία. Και ευχάριστα.

Αναζήτησα τη Συλλογή Καρέλια, που έχει παραχωρηθεί στο Λύκειον Ελληνίδων Καλαμάτας, για να ζήσω την εμπειρία ενός αυτόνομου κόσμου, που προτείνει με ένα νέο τρόπο την επαφή με την ελληνική παράδοση. Στεγάζεται σε ένα διώροφο νεοκλασικό κτίριο, από αυτά που σώθηκαν μετά τον σεισμό, στην οδό Σταδίου, πολύ κοντά στην καρδιά της πόλης, και από τη στιγμή που θα δρασκελίσεις το κατώφλι σε τυλίγει ένας άλλος αέρας. Επί 50 χρόνια η κυρία Βικτωρία Καρέλια συνέλεγε ενδυμασίες, πόρπες, κοσμήματα από όλη την Ελλάδα και τον ευρύτερο ελληνισμό και αυτό που σήμερα βλέπει ο επισκέπτης είναι μια επιλογή από υψηλής ποιότητας (και άριστα συντηρημένα) δείγματα του ελληνικού πολιτισμού, όπως άνθησε σε όλες τις κοιτίδες του και όλες τις διαβαθμίσεις οικονομικής και κοινωνικής οργάνωσης: κτηνοτρόφοι, γεωργοί, νομάδες, έμποροι, αστοί. Είναι η είσοδος σε έναν ξεχασμένο σήμερα κόσμο. Ξαφνιάζουν ο πλούτος, το βάθος του πολιτισμού.

Οι αστικές φορεσιές και οι λαϊκές ενδυμασίες συγκροτούν μία περίληψη της μεγάλης κίνησης του ελληνισμού στους αιώνες.

Αλλά αυτό που καθιστά τη Συλλογή «Βικτωρία Γ. Καρέλια» μοναδική είναι η μουσειολογική οργάνωση, η παρουσίαση, ο υποβλητικός τρόπος με τον οποίον οι ενδυμασίες, τα κοσμήματα, όλα τα τεκμήρια ενός μακραίωνου πολιτισμού, εγγράφονται στη συνείδηση του επισκέπτη, με έναν τρόπο πραγματικά μοναδικό. Με άρτια μελέτη φωτισμού, οι ενδυμασίες (χωρισμένες κατ’ όροφο ανά ομάδες σύμφωνα με τον τρόπο ζωής και την ενδυματολογική τυπολογία) υπερίπτανται ή προβάλλονται σαν να έρχονται μέσα από μία χοάνη του χρόνου και, παρά τη θεατρικότητα του σχεδιασμού, φθάνουν δίπλα στον επισκέπτη όπως τα πουλιά σε ένα πάρκο, βαδίζουν δίπλα σου, σε αναγκάζουν να δεις κάθε λεπτομέρεια.

Και αυτό που βλέπεις είναι συνταρακτικό. Γιατί όποιος θέλει θα δει. Και αυτό που θα δει είναι ένας τεράστιος πλούτος, εκείνος ο πλούτος ο ζείδωρος που κράτησε τις ποικίλες εκφάνσεις του ελληνισμού επί αιώνες. Η Συλλογή Καρέλια έχει δείγματα εξέχουσας σημασίας. Θα χαρείτε τον τρόπο παρουσίασης, θα νιώσετε τον σεβασμό, θα απολαύσετε εκείνον τον πολιτισμό που λείπει από την καθημερινότητα. Και δικαίως, η Καλαμάτα καυχάται γι’ αυτό το κόσμημα.

Πηγή: Ν. Βατόπουλος, Καθημερινή