Ένας κήπος γλυπτών, αλλά περισσότερο ένας τόπος μνήμης, με μεγάλη συμβολική αξία, είναι για τη Ζάκυνθο το ιστορικό της νεκροταφείο, ...
Ένας κήπος γλυπτών, αλλά περισσότερο ένας τόπος μνήμης, με μεγάλη συμβολική αξία, είναι για τη Ζάκυνθο το ιστορικό της νεκροταφείο, αχανής λειμώνας αγγέλων και επιτυμβίων.
Το επισκέφθηκα ένα πρωινό του Αυγούστου, κατόπιν παραίνεσης φίλων. Για όσους ενδιαφέρονται για την ιστορία του νησιού, αλλά και εν γένει για την αισθητική των κοιμητηρίων, το Α΄ Νεκροταφείο Ζακύνθου είναι προορισμός και ταυτόχρονα ένα πολύ σημαντικό κατάλοιπο της παλαιάς, προσεισμικής νήσου, παρότι η λειτουργία του συνεχίζεται κανονικά.
Τεράστιο σε έκταση, άνω των 70 στρεμμάτων, σύμφωνα με την επίσημη περιγραφή του, είναι γεμάτο ταφικά μνημεία του 19ου και του 20ού αιώνα, ορισμένα δε από αυτά, καλλιτεχνήματα πρώτης τάξεως. Ανήκει στα ιστορικά κοιμητήρια της χώρας, με μια επιπλέον ιδιαιτερότητα. Λόγω του καταστροφικού σεισμού του 1953, που συνοδεύτηκε και από πυρκαγιά που κατέκαψε τα φορητά κειμήλια του νησιού, το νεκροταφείο της Ζακύνθου διασώζει τους τάφους εκείνων των οποίων τα σπίτια έχουν πλέον χαθεί. Είναι ένα παράδοξο. Διασώζεται η τελευταία κατοικία αλλά η εφήμερη έχει προ πολλού αφανιστεί. Παρότι έχουν γίνει κατά καιρούς προσπάθειες καταγραφής και ανάδειξης των ταφικών μνημείων, και έχουν γίνει μεμονωμένες στερεώσεις και αποκαταστάσεις, το νεκροταφείο Ζακύνθου χρήζει μιας ολικής μελέτης αποκατάστασης και ανάδειξης και σύνδεσής του με διεθνή δίκτυα ιστορικών κοιμητηρίων.
Όλες οι μεγάλες οικογένειες της Ζακύνθου είναι εκεί, πλήθος τα οικόσημα, ορισμένα μνημεία είναι αληθινά έργα τέχνης της ακαδημαϊκής σχολής του 19ου αιώνα και των αρχών του 20ού, κάθε μνημείο είναι και ένα αισθητικό σύμπαν, και παρά την εγκατάλειψη, κυριαρχεί η αίσθηση ενός κήπου γλυπτών με ποικιλία στον τύπο και τη μορφή. Η έλλειψη απογόνων, ενδεχομένως, σε πολλές περιπτώσεις, έχει οδηγήσει σε αυτήν την εγκατάλειψη. Κυριαρχεί η εντύπωση της παραίτησης και ήδη πολλά ταφικά μνημεία μοιάζουν ιδιαίτερα ταλαιπωρημένα. Περίτεχνες σιδεριές σκουριασμένες, πέτρινα γλυπτά με βρύα, μαρμάρινες συνθέσεις με στρώσεις ρύπου. Αλλά όλα είναι αναστρέψιμα. Η Ζάκυνθος έχει μεγάλη ανάγκη ανάδειξης του ιστορικού παρελθόντος της.
Πηγή: Ν. Βατόπουλος, Καθημερινή
Δεν υπάρχουν σχόλια