Ουράνιες θεότητες, ανθρώπινες μορφές και μυθολογικά ζώα, περίτεχνα δοχεία και διακοσμητικά σκεύη. Φτιαγμένα μάλιστα από υπέροχους λί...
Ουράνιες θεότητες, ανθρώπινες μορφές και μυθολογικά ζώα, περίτεχνα δοχεία και διακοσμητικά σκεύη. Φτιαγμένα μάλιστα από υπέροχους λίθους όπως ο ιώδης αμέθυστος, το βαθύ μπλε λάπις λάζουλι, ο νεφρίτης και ο ιαδεΐτης, το τυρκουάζ, η διάφανη ορεία κρύσταλλος, το ιριδίζον «μάτι της τίγρης», ο βαθυπράσινος μαλαχίτης, ο μενεξεδής χαλκηδόνιος!
Λάμψη και πολυτέλεια σε έργα κινεζικά τέχνης από την Συλλογή Ι. & Δ. Πασσά σε έκθεση στο Βυζαντινό Μουσείο στο οποίο και βρίσκεται. Και είναι η πρώτη φορά που παρουσιάζονται αντικείμενα αυτής της συλλογής στο κοινό, μαζί επίσης με μικρογλυπτά σμιλεμένα σε λευκό και κόκκινο κοράλλι.
«Παρά τη μακρά εμπειρία του Βυζαντινού Μουσείου σε δύσκολες θεματικές εκθέσεις αρχαιολογικού περιεχομένου, βυζαντινής ή ακόμα και νεότερης τέχνης, η προετοιμασία της συγκεκριμένης έκθεσης ήταν για όλους μας μια πρόκληση και ένα τολμηρό εγχείρημα», είπε η διευθύντρια του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου, Κατερίνα Δελλαπόρτα, στα εγκαίνια της νέας περιοδικής έκθεσης «Εργα Κινεζικής τέχνης από τη Συλλογή Ι. & Δ. Πασσά», στο Μέγαρο της Δουκίσσης Πλακεντίας.
Εγχείρημα, όπως εξήγησε, που ήλθε εις πέρας χάρις στην μακρά προετοιμασία της από τους επιμελητές, Έφη Μεραμβελιωτάκη, αρχαιολόγο, εξειδικευμένη στην τέχνη και στον πολιτισμό της Άπω Ανατολής η οποία αποκρυπτογράφησε τους συμβολισμούς και τα μηνύματα που κρύβονται πίσω από τις μορφές και τα διακοσμητικά μοτίβα των αντικειμένων. Αλλά και στον δρα αρχαιομετρίας, συντηρητή Θωμά Κατσαρό, ο οποίος τεκμηρίωσε την ορυκτολογική τους προέλευση στο πλαίσιο ενός διεπιστημονικού προγράμματος.
Στις προθήκες του εκθεσιακού χώρου των περιοδικών εκθέσεων, αυτή τη φορά πρωταγωνιστεί η μικρογλυπτική. Εκατό εκθέματα όπως τιρκουάζ, αμέθυστος, ζαντ, λάπις λάζουλι, βαθυπράσινος μαλαχίτης, ορεία κρύσταλλος, άκουα μαρίνα, χαλκηδόνιος, φθορίτης, ιριδίζον «μάτι της τίγρης», καθώς και μικροαντικείμενα σμιλεμένα σε ελεφαντόδοντο και κοράλλι. Πρόκειται για έργα κινεζικής τέχνης από την ασιατική συλλογή του Ιδρύματος Πασσά, τα οποία παρουσιάζονται για πρώτη φορά στο κοινό. Χρόνια πριν, το ΒΧΜ είχε διοργανώσει έκθεση με αντικείμενα από τη συλλογή κεραμικής, κυρίως πορσελάνινα βάζα και αγαλματίδια. Όμως τα κινεζικά εκτίθενται για πρώτη φορά. Άλλωστε, στα εργαστήρια του ΒΧΜ έγιναν το καλοκαίρι του 2005 η καταγραφή, η τεκμηρίωση και η συντήρηση των έργων της συλλογής Πασσά, που βρίσκεται από τότε με χρησιδάνειο για 20 χρόνια στο μουσείο, με την υπογραφή του Ιδρύματος.
Η έκθεση των έργων κινεζικής τέχνης κατά την κ. Δελλαπόρτα, δεν ήταν εύκολη όπως δήλωσε στην «Κ». «Τα αντικείμενα είναι εντυπωσιακής τέχνης, ωστόσο αποδείχθηκαν ιδιαίτερα δύσκολα και για την μουσειολογική τους παρουσίαση και ανάδειξη. Αυτό το πέτυχε με πρωτότυπο τρόπο ο Σταμάτης Ζάννος, γνωστός για τις πετυχημένες εκθέσεις του σε μεγάλα μουσεία». Τόνισε ακόμη ότι, ενώ ο σκοπός ήταν η ανάδειξη των 100 αντικειμένων μόνο ως έργων τέχνης, «η μελέτη και τεκμηρίωσή τους, οδήγησε σε βαθύτερους επιστημονικούς προβληματισμούς, ανοίγοντας νέους δρόμους έρευνας».
«Παρά τη μακρά εμπειρία του Βυζαντινού Μουσείου σε δύσκολες θεματικές εκθέσεις αρχαιολογικού περιεχομένου, βυζαντινής ή ακόμα και νεότερης τέχνης, η προετοιμασία της συγκεκριμένης έκθεσης ήταν για όλους μας μια πρόκληση και ένα τολμηρό εγχείρημα», είπε η διευθύντρια του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου, Κατερίνα Δελλαπόρτα, στα εγκαίνια της νέας περιοδικής έκθεσης «Εργα Κινεζικής τέχνης από τη Συλλογή Ι. & Δ. Πασσά», στο Μέγαρο της Δουκίσσης Πλακεντίας.
Εγχείρημα, όπως εξήγησε, που ήλθε εις πέρας χάρις στην μακρά προετοιμασία της από τους επιμελητές, Έφη Μεραμβελιωτάκη, αρχαιολόγο, εξειδικευμένη στην τέχνη και στον πολιτισμό της Άπω Ανατολής η οποία αποκρυπτογράφησε τους συμβολισμούς και τα μηνύματα που κρύβονται πίσω από τις μορφές και τα διακοσμητικά μοτίβα των αντικειμένων. Αλλά και στον δρα αρχαιομετρίας, συντηρητή Θωμά Κατσαρό, ο οποίος τεκμηρίωσε την ορυκτολογική τους προέλευση στο πλαίσιο ενός διεπιστημονικού προγράμματος.
Στις προθήκες του εκθεσιακού χώρου των περιοδικών εκθέσεων, αυτή τη φορά πρωταγωνιστεί η μικρογλυπτική. Εκατό εκθέματα όπως τιρκουάζ, αμέθυστος, ζαντ, λάπις λάζουλι, βαθυπράσινος μαλαχίτης, ορεία κρύσταλλος, άκουα μαρίνα, χαλκηδόνιος, φθορίτης, ιριδίζον «μάτι της τίγρης», καθώς και μικροαντικείμενα σμιλεμένα σε ελεφαντόδοντο και κοράλλι. Πρόκειται για έργα κινεζικής τέχνης από την ασιατική συλλογή του Ιδρύματος Πασσά, τα οποία παρουσιάζονται για πρώτη φορά στο κοινό. Χρόνια πριν, το ΒΧΜ είχε διοργανώσει έκθεση με αντικείμενα από τη συλλογή κεραμικής, κυρίως πορσελάνινα βάζα και αγαλματίδια. Όμως τα κινεζικά εκτίθενται για πρώτη φορά. Άλλωστε, στα εργαστήρια του ΒΧΜ έγιναν το καλοκαίρι του 2005 η καταγραφή, η τεκμηρίωση και η συντήρηση των έργων της συλλογής Πασσά, που βρίσκεται από τότε με χρησιδάνειο για 20 χρόνια στο μουσείο, με την υπογραφή του Ιδρύματος.
Η έκθεση των έργων κινεζικής τέχνης κατά την κ. Δελλαπόρτα, δεν ήταν εύκολη όπως δήλωσε στην «Κ». «Τα αντικείμενα είναι εντυπωσιακής τέχνης, ωστόσο αποδείχθηκαν ιδιαίτερα δύσκολα και για την μουσειολογική τους παρουσίαση και ανάδειξη. Αυτό το πέτυχε με πρωτότυπο τρόπο ο Σταμάτης Ζάννος, γνωστός για τις πετυχημένες εκθέσεις του σε μεγάλα μουσεία». Τόνισε ακόμη ότι, ενώ ο σκοπός ήταν η ανάδειξη των 100 αντικειμένων μόνο ως έργων τέχνης, «η μελέτη και τεκμηρίωσή τους, οδήγησε σε βαθύτερους επιστημονικούς προβληματισμούς, ανοίγοντας νέους δρόμους έρευνας».
Σκοπός της έκθεσης είναι να παρουσιάσει αυτήν την άγνωστη τέχνη της μικρογλυπτικής των Κινέζων, που δούλευαν σε πολύτιμους λίθους, όπως αποτυπώνεται σ΄αυτά τα εξαιρετικά έργα τέχνης της συλλογής επισημαίνοντας ταυτόχρονα τους συμβολισμούς και τα μηνύματα που κρύβονται πίσω από τις μορφές και τα διακοσμητικά μοτίβα. Στοιχείο, που αποτελεί ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της κινεζικής τέχνης, που δημιουργεί λεπτεπίλεπτα τεχνουργήματα. Η παρουσίασή τους γίνεται σε επτά θεματικές ενότητες και συγκεκριμένα: Απόηχοι ενός ένδοξου παρελθόντος, Μεγαλείο και Πολυτέλεια, Ο κόσμος των συμβόλων, Γυναικείο κάλλος, Αντικείμενα λατρείας, Συλλέγοντας κινεζικούς νεφρίτες και Ζωγραφική στο λίθο.
Σε όλη την πορεία της έκθεσης εξάλλου, εποπτικό υλικό παρέχει στον επισκέπτη πληροφορίες για τη χρήση των πολύτιμων λίθων στην κινεζική τέχνη, ιδιαίτερα για το νεφρίτη, που είναι ο «ουράνιος λίθος» για τους Κινέζους αλλά και στοιχεία για την ερμηνεία των μοτίβων και των συμβόλων που κοσμούν τα αντικείμενα. Παράλληλα μάλιστα παρουσιάζονται και ζωγραφικά έργα της Ευσταθίας Μηλαράκη, που δραστηριοποιείται εδώ και πολλά χρόνια στην Κίνα και δημιουργεί έργα, εμπνευσμένα από κλασικά έργα κινεζικής ζωγραφικής.
Να σημειωθεί, ότι η Συλλογή Πασσά, πιο συγκεκριμένα το μεγαλύτερο μέρος της συλλογής του Ιδρύματος «Νέον Μουσείον Ευρωπαϊκής και Ανατολικής Τέχνης 1984» Ι.& Δ. Πασσά έχει παραχωρηθεί στο Βυζαντινό Μουσείο από το 2005 με τη μορφή εικοσαετούς χρησιδανείου. Αποτελείται από 580 έργα τέχνης από την νοτιοανατολική Ασία και την Άπω Ανατολή, όπως αγαλματίδια και αγγεία από ημιπολύτιμους λίθους, ελεφαντόδοντο και πηλό, πορσελάνινα βάζα και γλυπτά από μάρμαρο, που προέρχονται κυρίως από την Κίνα, την Ιαπωνία και την Ινδία.
Eπίσης 173 αντίγραφα δυτικοευρωπαϊκής ζωγραφικής, ελαιογραφίες σε μουσαμά και ξύλο, φιλοτεχνημένες πιθανότατα ανάμεσα στα τέλη του 19ου έως τις πρώτες δύο δεκαετίες του 20ού αιώνα και τέλος από 90 έργα από δυτικοευρωπαϊκή πορσελάνη, αγγεία και αγαλματίδια κυρίως, που χρονολογούνται από τα τέλη του 19ου έως το πρώτο μισό του 20ού αιώνα. Σ΄αυτά περιλαμβάνονται αντίγραφα πολύ γνωστών εργοστασίων της Ευρώπης (Meissen και Sevres), ή πρωτότυπα δημιουργήματα γερμανικών κυρίως εργοστασίων παραγωγής πορσελάνης (Dresden, Altest Volkstedt).
Info
Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο: Βασιλίσσης Σοφίας 22
«Έργα Κινεζικής τέχνης από τη Συλλογή Ι. & Δ. Πασσά»
Διάρκεια: 18 Δεκεμβρίου 2019 – 19 Απριλίου 2020
Πηγή: Μ. Θερμού, MonoNews, Γ. Συκκά, Καθημερινή
Δεν υπάρχουν σχόλια