Αν και ο Τουταγχαμών πέθανε σε πολύ νεαρή ηλικία (υπολογίζεται περίπου 18 ετών) χωρίς να προλάβει να κάνει κάτι ως Φαραώ μένοντας απλά ως μι...
Αν και ο Τουταγχαμών πέθανε σε πολύ νεαρή ηλικία (υπολογίζεται περίπου 18 ετών) χωρίς να προλάβει να κάνει κάτι ως Φαραώ μένοντας απλά ως μια… χρονολογική υποσημείωση στα ιστορικά βιβλία η ανακάλυψη του ασύλλητου τάφου του το 1922 τον κατέστησε τον διασημότερο ηγεμόνα της αρχαίας Αιγύπτου.
Τα τελευταία χρόνια χάρις στις ολοένα και πιο προηγμένες μεθόδους και τεχνολογίες απεικόνισης πραγματοποιούνται συνεχώς έρευνες και μελέτες στη μούμια του Τουταγχαμών, ο οποίος γεννήθηκε στις αρχές του 14ου αιώνα π.Χ. Τα ευρήματα αυτών των μελετών σε συνδυασμό με τα αντικείμενα που βρέθηκαν στον τάφο έχουν υποδείξει την ύπαρξη σοβαρών προβλημάτων υγείας ακόμη και αναπηριών που είχε ο νεαρός Φαραώ.
Στον τάφο του ανακαλύφθηκαν 130 βακτηρίες (ραβδιά) διαφόρων μεγεθών. Όταν οι απεικονίσεις έδειξαν ότι ο Τουταγχαμών είχε ένα στραβό πόδι ενώ του έλειπαν και οστά από τα δάκτυλα των ποδιών θεωρήθηκε ότι τα χρησιμοποιούσε για να κινείται ενισχύοντας έτσι την άποψη περί αναπηρίας. Πολλοί ειδικοί συμφωνούν ότι ορισμένα αν όχι και όλα τα προβλήματα υγείας που είχε ο Τουτγχαμών υπήρχαν εκ γενετής και οφείλονταν στο γεγονός ότι σύμφωνα με την κρατούσα θεωρία οι γονείς του ήταν συγγενείς και πιο συγκεκριμένα ετεροθαλή αδέλφια.
Όμως τρεις ειδικοί που έχουν μελετήσει σε βάθος περισσότερες από 50 μούμιες διαφωνούν με όλα αυτά και ανέπτυξαν μια ανατρεπτική θεωρία για τον Τουταγχαμών την οποία παρουσίασαν στο Cheltenham Science Festival στη Βρετανία που αποτελεί μια από τις σημαντικές εκδηλώσεις επιστήμης στον κόσμο. Σύμφωνα με τους τρεις ειδικούς ο Τουταγχαμών δεν είχε καμία αναπηρία, ήταν απόλυτα υγιής και πιθανότατα ήταν ένας δυναμικός πολέμαρχος που έπαιρνε μέρος στις μάχες ενώ τα ραβδιά δεν ήταν τίποτε άλλο από σκήπτρα.
«Μελετώντας τον Τουταγχαμών δεν βρήκα στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι ήταν ανάπηρος. Ο Τουταγχαμών ήταν πολεμιστής και όχι το άρρωστο αγόρι-βασιλιάς που ισχυρίζονται κάποιοι ερευνητές. Αυτά τα ευρήματα τα ονομάζουμε ψευδοπαθολογικές αλλαγές. Το στραβό πόδι και η έλλειψη των οστών των δακτύλων μπορεί να προκλήθηκαν κατά τη διαδικασία μουμιοποίησης όπου η χρήση της ρητίνης και της σφιχτής επίδεσης μπορεί να αλλοιώσει το σχήμα του ποδιού. Τα πόδια του ήταν πολύ καλά ευθυγραμμισμένα. Αν είχε παραμόρφωση και αν είχε στραβό πόδι θα είχε δυσκολία στο περπάτημα αλλά τα μακριά οστά των ποδιών απλώς δεν δείχνουν κάτι τέτοιο όπως επίσης δεν υπάρχουν ίχνη που να υποδεικνύουν συχνό μπουρδούκλωμα των ποδιών του ίχνη που υπάρχουν αν κάποιος αντιμετωπίζει κινητικά προβλήματα.Τα οστά των δακτύλων που λείπουν θα μπορούσαν να έχουν χαθεί αφού τα λείψανά του είχαν μεταφερθεί σε ένα κουτί άμμου ή απλώς να τα είχε πάρει κάποιος ως αναμνηστικό. Τα μπαστούνια ήταν ένα σημάδι βασιλείας» υποστηρίζει η Σοφία Αζίζ, αιγυπτιολόγος με σπουδές βιοιατρικής.
Η ίδια υποστηρίζει ότι οι βασικές ενδείξεις για την αιτία του θανάτου του Τουταγχαμών μπορεί να έχουν αγνοηθεί. Ενώ η έρευνα των τελευταίων δύο δεκαετιών διαπίστωσε ότι ο Αιγύπτιος βασιλιάς αγαπούσε το κρασί και πιθανώς πέθανε μετά από ατύχημα με συντριβή άρματος, μια αμφιλεγόμενη νέα θεωρία προτείνει ότι η ένωση αυτών των αποδεικτικών στοιχείων μας φέρνει πιο κοντά στην αλήθεια.
Η Σοφία Αζίζ προτείνει ότι ήταν η συντριβή του άρματός του με υψηλή ταχύτητα που προκλήθηκε από το κρασί που είχε καταναλώσει ενώ οδηγούσε. Το ατύχημα ήταν αυτό που δημιούργησε τη μολυσμένη ανοιχτή πληγή του Τουταγχαμών. Σωστά, ένα ατύχημα με οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ.
 |
| Άρμα από τον τάφο του Τουταγχαμών, 14ος αιώνας π.Χ. © Art Media |
Πόσο δύσπιστοι μπορεί να είμαστε με αυτή την θεωρία; Είναι αλήθεια ότι μια μεγάλη μελέτη του 2010 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο Φαραώ πιθανότατα πέθανε από ανοιχτή πληγή (σε συνδυασμό με εξασθενημένη ανοσολογική απόκριση λόγω ελονοσίας). Ωστόσο, η ίδια έρευνα έδειξε επίσης ότι ο Τουταγχαμών είχε μία βακτηρία που τον έκανε να δυσκολεύεται να περπατήσει, πόσο μάλλον να καβαλήσει ένα άρμα.
Ωστόσο, η Αζίζ υποδηλώνει ότι οι επιστήμονες έκαναν λάθος που χαρακτήρισαν τον βασιλιά ως ανάπηρο.
«Ήταν σαν ένας τυπικός έφηβος, έπινε και πιθανότατα οδηγούσε το άρμα πολύ γρήγορα», είπε η Αζίζ στο BBC Science Focus κατά τη διάρκεια του Φεστιβάλ Επιστήμης του Cheltenham.
Μεγάλη προσοχή έχει δοθεί στην ποικιλία των τροφίμων που ενταφιάστηκαν με τον Τουταγχαμών, τα οποία ταριχεύτηκαν με ρητίνη για να διατηρηθούν. «Αλλά οι άνθρωποι δεν σκέφτονται το κρασί», είπε η Αζίζ. «Στους τάφους τους, οι αρχαίοι Αιγύπτιοι έπαιρναν τα πράγματα που ήθελαν στη μετά θάνατον ζωή».
Σύμφωνα με την Αζίζ, η πλειονότητα του τάφου του Φαραώ είχε λευκό ξηρό κρασί, υποδηλώνοντας ότι έδειχνε έντονη προτίμηση. Είχε επίσης έξι άρματα ενταφιασμένα μαζί του στον τάφο του.
«Αυτή η νέα θεωρία λέει ότι είναι περισσότερο ένας βασιλιάς πολεμιστής – ότι οδηγούσε άρματα», πρόσθεσε η Αζίζ, επισημαίνοντας πώς ο τάφος του Τουταγχαμών περιείχε θώρακα και μία πανοπλία.
Η Αζίζ υποστηρίζει ότι το γεγονός ότι τα περισσότερα σημερινά τροχαία ατυχήματα αφορούν εφήβους είναι πιθανό να συνέβαινε και όταν οι άνθρωποι οδηγούσαν άρματα. Το πόδι του 19χρονου θα είχε χτυπήσει στο άρμα κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης, προκαλώντας το κάταγμα που περιγράφεται στις εκθέσεις της νεκροτομής και μια ανοιχτή πληγή.
Ωστόσο, στις παραπάνω θεωρίες υπάρχουν και κάποιοι που διαφωνούν. Μεταξύ αυτών είναι ο Δρ. Zink Albert – επικεφαλής του Ινστιτούτου Μελετών Μούμιας στο Ερευνητικό Κέντρο Eurac και συν-συγγραφέας της προαναφερθείσας μελέτης του 2010.
«Νομίζω ότι τα ευρήματα της μελέτης μας εξακολουθούν να ισχύουν, συμπεριλαμβανομένων των παθολογιών του ποδιού», δήλωσε στο BBC Science Focus.
Αναφερόμενος στις αξονικές τομογραφίες που έγιναν τότε, ο Albert είπε ότι «δεν υπάρχει αμφιβολία» ότι ο Τουταγχαμών είχε αναπηρία στο περπάτημα, καθιστώντας «δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι ήταν σε θέση να οδηγήσει ένα άρμα σε όρθια θέση».
Και πρόσθεσε: «Είναι αλήθεια ότι υπέφερε από κάταγμα στο πόδι. Αν και είναι αδύνατο να αποδειχθεί η ακριβής αιτία».
 |
| Ο τάφος του φαραώ Τουταγχαμών, κοντά στον ποταμό Νείλο, Αίγυπτος |
Πώς πέθανε ο Τουταγχαμών;
Τελικά, η ιδέα ότι ο Τουταγχαμών πέθανε σε ατύχημα με οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ απέχει πολύ από την ευρύτερη επιστημονική συναίνεση και παραμένει μία εικασία.
Θα μάθουμε ποτέ την απάντηση στα σίγουρα; Η αλληλουχία του DNA θα μπορούσε να είναι το επόμενο βήμα για να μάθουμε περισσότερα για τον θάνατό του. Προηγούμενες μελέτες για το αρχαίο DNA – το οποίο έχει υποβαθμιστεί σε μεγάλο βαθμό – είχαν περιοριστεί από τη διαθέσιμη τεχνολογία.
Πέρυσι (2022) συμπληρώθηκαν 100 χρόνια από την ανακάλυψη του τάφου του Τουταγχαμών και πλησιάζει άλλη μια εκατονταετία το 2025, όταν θα συμπληρωθούν 100 χρόνια από την αυτοψία του. Τα εσωτερικά όργανα του Τουταγχαμών επίσης δεν έχουν εξεταστεί ποτέ.
«Λόγω του τρόπου με τον οποίο διεξήχθη η αυτοψία το 1925, δυστυχώς, πολλές ζωτικής σημασίας πληροφορίες έχουν χαθεί», είπε η Αζίζ. «Έτσι, παρόλο που έχουμε κάνει αξονική τομογραφία και γνωρίζουμε κάποια νέα πράγματα, υπάρχουν πολλά πράγματα που δεν μπορώ να απαντήσω».
Η ακριβής απάντηση στην αιτία του θανάτου του είναι μία από αυτές. «Νομίζω ότι δεν θα μάθουμε ποτέ πώς ακριβώς πέθανε», είπε η Αζίζ, «εκτός αν βρουν κάτι με τα εσωτερικά όργανα. Δεν νομίζω ότι μπορούμε να μάθουμε τίποτα περισσότερο μέχρι τότε».
Πηγή: Ναυτεμπορική, BBC Science Focus
Δεν υπάρχουν σχόλια