Αρχαιολόγος αφήνει μήνυμα σε ταφή πλοίου Βίκινγκς

Μπουκάλι με μήνυμα στο εσωτερικό. [Credit: Πανεπιστήμιο Μπέργκεν] Ακόμα ένα σημείωμα από έναν αρχαιολόγο του παρελθόντος ανακαλύφθηκε από το...

Μπουκάλι με μήνυμα στο εσωτερικό. [Credit: Πανεπιστήμιο Μπέργκεν]

Ακόμα ένα σημείωμα από έναν αρχαιολόγο του παρελθόντος ανακαλύφθηκε από τους σημερινούς αρχαιολόγους, αυτή τη φορά σε μια ταφή πλοίου των Βίκινγκς. Το μήνυμα σε ένα μπουκάλι άφησε ο Anders Lorange του Μουσείου του Μπέργκεν το 1874, όταν ανέσκαψε τη μεγαλύτερη ταφή πλοίου των Βίκινγκς που έχει βρεθεί ποτέ στο αγρόκτημα Myklebust στο Nordfjordeid, στη δυτική Νορβηγία.

Το Myklebust ήταν το κτήμα του βασιλιά των Βίκινγκς του 9ου αιώνα Audbjörn Frøybjørnsson του Firda. Ο Frøybjørnsson πέθανε σε μάχη εναντίον του Harald Hairfair, ο οποίος αγωνίστηκε με επιτυχία για να ενώσει τα μικροβασίλεια της Νορβηγίας σε ένα ενιαίο στέμμα υπό την κυριαρχία του. Μετά το θάνατό του το 870, το σώμα του Frøybjørnsson επέστρεψε στο Myklebust και θάφτηκε σε πλοίο. Το καμένο πλοίο καλύφθηκε από ένα μεγάλο ύψωμα γνωστό ως Rundehogjen. Ο τύμβος έχει διάμετρο 30,5 μέτρα και ύψος 4 μέτρα. Το πλοίο κάηκε κατά τη διάρκεια της τελετουργίας της κηδείας, αλλά τα απομεινάρια - 7000 και πλέον πριτσίνια, ο μεγάλος σωρός τέφρας, 44 κεφαλές ασπίδων - επέτρεψαν στους αρχαιολόγους να προεκτείνουν το μέγεθός του. Είχε μήκος τουλάχιστον 30 μέτρα (πολύ μεγαλύτερο από τα πλοία Oseberg και Gokstad που είναι πιο διάσημα σήμερα επειδή δεν κάηκαν και σώζονται άθικτα), το μεγαλύτερο πλοίο που έχει βρεθεί ποτέ σε ταφή Βίκινγκ. Είναι επίσης η μόνη γνωστή ταφή πλοίου των Βίκινγκς με καύση που ανακαλύφθηκε ποτέ στη Σκανδιναβία.

H ανασκαφή της ταφής με πλοίο στο Myklebust. 
[Credit: Πανεπιστήμιο Μπέργκεν] 

Το Μουσείο του Μπέργκεν έστειλε τον Anders Lorange, τον πρώτο επαγγελματία συντηρητή και αρχαιολόγο του, να ανασκάψει τον τύμβο για πρώτη φορά το 1874. Ο Lorange βρήκε τα σκελετικά λείψανα ενός ενήλικου άνδρα ηλικίας περίπου 25-35 ετών με τραύμα από αιχμηρό αντικείμενο στον ώμο που προκλήθηκε από σπαθί ή πολεμικό τσεκούρι. Βρήκε επίσης τα υπολείμματα του καμένου πλοίου, όπλα και άλλα κτερίσματα, συμπεριλαμβανομένου ενός χάλκινου αγγείου που λεηλατήθηκε από εκκλησία ή μοναστήρι στην Ιρλανδία τον 8ο αιώνα και επαναχρησιμοποιήθηκε σε αυτή την ταφή ως τεφροδόχος.

Προτού γεμίσει τον τύμβο, ο Lorange έγραψε ένα σημείωμα, το τύλιξε και το έβαλε σε ένα πράσινο γυάλινο μπουκάλι μαζί με την επαγγελματική του κάρτα και πέντε νομίσματα. Το κείμενο του σημειώματος μεταφράζεται ως εξής:

«Αυτός ο τύμβος ανασκάφηκε το 1874 από τον Anders Lorange, Antiqvarius Norvegiæ. Το ύψωμα είναι χτισμένο πάνω σε πτώματα ανθρώπων. Είχαν καεί στο πλοίο τους μαζί με τα όπλα και τις διακοσμήσεις τους. Οι ασπίδες ήταν 26 - από σπαθιά 2 - ένα τσεκούρι και πολλά βέλη - εκτός από πολλά άλλα παλιά πριόνια. Το εύρημα παραδίδεται στο Μουσείο του Μπέργκενς».

Το γράμμα ξετυλιγμένο. 
[Credit: Πανεπιστήμιο Μπέργκεν] 

Σημείωση: Στην πραγματικότητα υπήρχαν 44 ασπίδες στην ταφή, οπότε του ξέφυγαν μερικές, ούτε ανέφερε τη χάλκινη τεφροδόχο. Ο επικεφαλής του προγράμματος και αρχαιολόγος Morten Ramstad πιστεύει ότι ο Lorange παρέλειψε αυτά τα σημαντικά αντικείμενα από τον κατάλογό του επειδή δεν ήταν αυτός που κατέβηκε στον τύμβο. Οι εργάτες έκαναν την πραγματική ανασκαφή, οπότε, παρόλο που ήταν ο επικεφαλής αρχαιολόγος, ο Lorange δεν είχε όλες τις πληροφορίες μέχρι να ξαναγεμίσει ο τύμβος.

Στο κάτω μέρος της επιστολής, ο Lorange έχει γράψει ένα μήνυμα με ρουνικούς χαρακτήρες. Αλλά όταν ο Ramstad αναζήτησε ειδικούς στη γραφή των ρούνων, αυτοί δυσκολεύτηκαν να αποκρυπτογραφήσουν τι ήταν ακριβώς γραμμένο.

Η επαγγελματική κάρτα του Anders Lorange.
 [Credit: Πανεπιστήμιο Μπέργκεν] 

«Τελικά συνειδητοποιήσαμε ότι ο Lorange δεν γνώριζε να την γραφή των ρούνων και είχε μεταφράσει την πρόταση απευθείας χρησιμοποιώντας μόνο το νεότερο ρούνικο αλφάβητο. Τότε τη μεταφράσαμε σε: 'Emma Gade η φίλη μου'. Το ίδιο έγραψε και στην επαγγελματική του κάρτα, η οποία βρισκόταν επίσης στο μπουκάλι», λέει ο Ramstad.

Η Emma Gade από το Μπέργκεν έγινε αργότερα η σύζυγος του Lorange. Αλλά αυτή δεν ήταν η πρώτη φορά που ο Lorange άφησε ένα γράμμα σε ένα μπουκάλι με μια δήλωση αγάπης.

«Ένα παρόμοιο μπουκάλι βρέθηκε κατά την ανασκαφή του Raknehaugen το 1939. Εκεί, ο Lorange [ο οποίος ήταν ο πρώτος που ανέσκαψε τον τύμβο το 1869-70,] είχε γράψει μια δήλωση αγάπης στην Ingeborg Heftye, αλλά γνωρίζουμε ότι εκείνη κατέληξε να παντρευτεί κάποιον άλλον. Ο Lorange ήταν αναμφίβολα ένας ερωτευμένος νεαρός άνδρας», λέει ο Ramstad.

Το σημείωμα μέσα στο μπουκάλι.  
[Credit: Πανεπιστήμιο Μπέργκεν] 

Τα Εθνικά Αρχεία της Νορβηγίας ανέθεσαν σε αρχαιολόγους από το Πανεπιστήμιο του Μπέργκεν να ανασκάψουν και να χαρτογραφήσουν τον τύμβο πλοίων Myklebust, στο πλαίσιο ενός έργου τεκμηρίωσης των ταφικών πλοίων για πιθανή συμπερίληψη στον κατάλογο των μνημείων παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της Νορβηγίας. Η ανασκαφή με σύγχρονες μεθόδους και τεχνολογίες αποκάλυψε ότι διατηρήθηκε πολύ μεγαλύτερο μέρος του τύμβου από ό,τι είχε γίνει προηγουμένως κατανοητό και ότι κάτω από τον τύμβο υπήρχαν ίχνη του οικισμού της πρώιμης εποχής των Βίκινγκς.

«Οι έρευνες στο Myklebusthaugen θα μας δώσουν αναμφίβολα μια καλύτερη κατανόηση ενός ισχυρού και σημαντικού πολιτιστικού περιβάλλοντος της εποχής των Βίκινγκς με επαφές που ξεπέρασαν κατά πολύ τη Νορβηγία. Επιβεβαιώνουν επίσης ότι το πλοίο που βρήκε ο Lorange ήταν σημαντικού μεγέθους. Και όχι λιγότερο σημαντικό ότι ο τύμβος κρύβει αρκετές ταφές», εξηγεί ο Ramstad.

Το μπουκάλι, το σημείωμα, η κάρτα και τα νομίσματα θα αποτελέσουν μέρος της συλλογής του Πανεπιστημιακού Μουσείου και θα εκτεθούν στην έκθεση για τη διακοσιοστή επέτειο του επόμενου έτους.

Πηγή: The History Blog