Μια θεαματική ποινική υπόθεση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας αποκαλύπτεται μέσα από έναν πάπυρο

O Πάπυρος Cotton. [Credit: Ισραηλινή Αρχή Αρχαιοτήτων] Ένας σημαντικός πάπυρος που αποκαλύφθηκε πρόσφατα από τις συλλογές της Αρχής Αρχαιοτή...

O Πάπυρος Cotton. [Credit: Ισραηλινή Αρχή Αρχαιοτήτων]

Ένας σημαντικός πάπυρος που αποκαλύφθηκε πρόσφατα από τις συλλογές της Αρχής Αρχαιοτήτων του Ισραήλ προσφέρει πρωτοφανείς πληροφορίες για τις ρωμαϊκές νομικές διαδικασίες και τη ζωή στην Εγγύς Ανατολή. Μελετητές από την Αυστριακή Ακαδημία Επιστημών, το Πανεπιστήμιο της Βιέννης και το Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ συνεργάστηκαν για να αναλύσουν αυτό το μοναδικό εύρημα, το οποίο δημοσιεύεται τώρα στο διεθνές ακαδημαϊκό περιοδικό Tyche.

Το έγγραφο αυτό ρίχνει φως στον τρόπο με τον οποίο η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία καταπολεμούσε τα οικονομικά εγκλήματα, ειδικά τη φορολογική απάτη που αφορούσε τους δούλους, στις επαρχίες της Ιουδαίας και της Αραβίας κατά τη διάρκεια μιας ταραχώδους περιόδου που σημαδεύτηκε από δύο μεγάλες εβραϊκές εξεγέρσεις.

Ο πάπυρος που είναι γραμμένος στην ελληνική γλώσσα, που εκτείνεται σε περισσότερες από 133 γραμμές, είναι ο μεγαλύτερος του είδους του που ανακαλύφθηκε στην έρημο της Ιουδαίας. Αρχικά χαρακτηρίστηκε λανθασμένα ως Ναβατιανός, το κείμενο πέρασε απαρατήρητο για δεκαετίες μέχρι την επαναταξινόμησή του το 2014 από την καθηγήτρια Hannah Cotton Paltiel του Εβραϊκού Πανεπιστημίου. Η αποκάλυψή της ότι το κείμενο ήταν ελληνικό οδήγησε στην ονομασία του ως «P. Cotton», σύμφωνα με τις παπυρολογικές συμβάσεις. Αναγνωρίζοντας την εξαιρετική νομική και ιστορική σημασία του εγγράφου, η Cotton συγκέντρωσε μια διεθνή ομάδα για να αποκωδικοποιήσει το περιεχόμενό του.

Λεπτομέρεια από τον Πάπυρο Cotton. [Credit: Ισραηλινή Αρχή Αρχαιοτήτων]

Ο πάπυρος παρουσιάζει σημειώσεις εισαγγελέων που προετοιμάζονται για μια ρωμαϊκή δίκη. Η υπόθεση εκτυλίχθηκε κατά τη διάρκεια των ετών που οδήγησαν στην εξέγερση του Bar Kokhba (132-136 μ.Χ.) και περιλαμβάνει λεπτομέρειες μιας ποινικής έρευνας για πλαστογραφία, φοροδιαφυγή και δόλιες συναλλαγές που αφορούσαν δούλους.

Οι κατηγορούμενοι, Γαδαλιάς και Σαούλος, φέρονται να εμπλέκονται σε διεφθαρμένες πρακτικές, συμπεριλαμβανομένων παραποιημένων εγγράφων και πλασματικών πωλήσεων σκλάβων για να αποφύγουν τους ρωμαϊκούς φόρους. Ο Γαδαλιάς, γιος συμβολαιογράφου και πιθανότατα Ρωμαίος πολίτης, είχε ιστορικό εγκληματικών δραστηριοτήτων, συμπεριλαμβανομένων εκβιασμών, πλαστογραφίας και υποκίνησης σε εξέγερση. Ο Σαούλος, ο συνεργός του, οργάνωσε δόλιες απαλλοτριώσεις, περιπλέκοντας περαιτέρω την υπόθεση.

Η Δρ Anna Dolganov της Αυστριακής Ακαδημίας Επιστημών σημείωσε τη ζωντάνια και την αμεσότητα της γλώσσας που χρησιμοποιείται στον πάπυρο, ο οποίος περιέχει τις στρατηγικές συμβουλές ενός εισαγγελέα και την προετοιμασία της δίκης. Τα αρχεία αυτά προσφέρουν μια σπάνια και λεπτομερή ματιά στις ρωμαϊκές δικαστικές διαδικασίες στις ελληνόφωνες ανατολικές επαρχίες. Το κείμενο εμπλέκει επίσης τον κατηγορούμενο σε πιθανές επαναστατικές δραστηριότητες κατά την επίσκεψη του αυτοκράτορα Αδριανού στην περιοχή το 129-130 μ.Χ., υπογραμμίζοντας τις αυξημένες εντάσεις της εποχής.

Τα εγκλήματα που περιγράφονται λεπτομερώς στον πάπυρο επέσυραν αυστηρές ποινές σύμφωνα με το ρωμαϊκό δίκαιο, που κυμαίνονταν από καταναγκαστική εργασία έως θανατική ποινή. Το έγγραφο αναδεικνύει την αυστηρή εφαρμογή των νόμων της αυτοκρατορίας ακόμη και στις απομακρυσμένες επαρχίες της. Προκαλεί επίσης ερωτήματα σχετικά με τα κίνητρα των κατηγορουμένων, καθώς η απελευθέρωση δούλων δεν φαίνεται να ήταν ένα επικερδές σχέδιο. Ορισμένοι μελετητές υποστηρίζουν ότι η υπόθεση μπορεί να αφορούσε την εμπορία ανθρώπων ή την υποχρέωση των Εβραίων να εξαγοράζουν σκλαβωμένους ομοθρήσκους τους, προσθέτοντας επίπεδα πολυπλοκότητας στην αφήγηση.

Επιπλέον, ο πάπυρος φωτίζει τη δομή και την εμβέλεια της ρωμαϊκής διακυβέρνησης στις ανατολικές επαρχίες. Αναφέρεται στον κυβερνήτη της Ιουδαίας, στον ρόλο των ενόρκων και στη ρύθμιση των ιδιωτικών συναλλαγών, αποδεικνύοντας ότι οι ρωμαϊκές διοικητικές πρακτικές που καταγράφηκαν στην Αίγυπτο εφαρμόζονταν σε ολόκληρη την αυτοκρατορία. Ο καθηγητής Fritz Mitthof του Πανεπιστημίου της Βιέννης τόνισε ότι η ανακάλυψη αυτή υπογραμμίζει την προσαρμοστικότητα και την ομοιομορφία των ρωμαϊκών θεσμών σε διαφορετικές επικράτειες.

Προερχόμενος πιθανότατα από ένα καταφύγιο στην έρημο της Ιουδαίας κατά τη διάρκεια της εξέγερσης του Bar Kokhba, η διατήρηση του παπύρου και η τελική επίδρασή του στις νομικές διαδικασίες παραμένουν μυστήρια. Το ταραχώδες ιστορικό πλαίσιο, σε συνδυασμό με το πλούσιο νομικό περιεχόμενο του εγγράφου, παρέχει ένα εξαιρετικό παράθυρο στην πολυπλοκότητα του ρωμαϊκού δικαίου και της ζωής σε μια εποχή συγκρούσεων και αλλαγών.

Πηγή: LBV Magazine