Το 1900 ο αρχαιολόγος ξεκίνησε τις ανασκαφές στην Κνωσό. 125 χρόνια μετά, το ανάκτορο αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς ...
Το 1900 ο αρχαιολόγος ξεκίνησε τις ανασκαφές στην Κνωσό. 125 χρόνια μετά, το ανάκτορο αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους αρχαιολογικούς χώρους της Ευρώπης.
ΟΧάινριχ (Ερρίκος) Σλήμαν, ο άνθρωπος που αποκάλυψε τα μυστικά της Τροίας, προτιμούσε να συνεχίσει τις έρευνες στον Ελλήσποντο, παρά να επιχειρήσει ένα μεγάλο πεδίο ανασκαφών στην Κρήτη με αβέβαιο αποτέλεσμα. Αυτό βέβαια δεν αναιρεί το γεγονός πως το νησί του είχε κεντρίσει το ενδιαφέρον. Και ο γνωστός αρχαιολόγος υποψιαζόταν πως κάπου πάνω από το Ηράκλειο ήταν πιθανό να ανακαλύψει το θρυλικό παλάτι του μυθικού βασιλιά Μίνωα.
Ο τοπικός έμπορος και αρχαιοδίφης Μίνως Καλοκαιρινός όμως είχε εξασφαλίσει τα δικαιώματα στο οικόπεδο όπου βρισκόταν η Κνωσός και κατά τη διάρκεια των ανασκαφών που έκανε στον χώρο, ανακάλυψε δύο αποθήκες των ανακτόρων. Ο Καλοκαιρινός ζητούσε 100.000 χρυσά φράγκα για την παραχώρηση των δικαιωμάτων – και ακόμα και τα 40.000 φράγκα τα οποία πρότεινε ο Ηρακλειώτης έμπορος μετά από σκληρά παζάρια, ήταν πολλά για τον Σλήμαν. Σε αυτή τη συγκυρία, άδραξε την ευκαιρία ένας άλλος αρχαιολόγος: ο Βρετανός Αρθουρ Εβανς.
Διευθυντής μουσείου από την Οξφόρδη και θαυμαστής του Σλήμαν, ο Εβανς πίστεψε στις προοπτικές που εγκυμονούσαν οι ανασκαφές στην Κνωσό, και στα ευρήματα που είχαν έρθει έως τότε στο φως από τη δράση του Καλοκαιρινού. Από το 1895 ξεκίνησε να αποκτά σταδιακά ολοένα και μεγαλύτερο μέρος του χώρου και στις 23 Μαρτίου του 1900 ξεκίνησε τις ανασκαφές του με συνεργείο 30 εργατών, που με τον καιρό αυξήθηκαν στους 100.
Σταδιακά αποκαλύφθηκαν τα ερείπια ενός μεγάλου ανακτόρου ηλικίας άνω των 3.500 ετών. Σε αυτά ο Εβανς «είδε» την πόλη-κράτος της Κνωσού και τον βασιλιά Μίνωα, όπως περιγράφονταν από τον Ομηρο. Οι ανασκαφές αποκάλυψαν πολλά κτήρια κατοικιών και αποθηκευτικών χώρων, τα οποία συνδέονταν με σκάλες και διαδρόμους, τα «διαμερίσματα του βασιλιά και της βασίλισσας της Κνωσού», όπως και τη μεγάλη κεντρική αυλή του ανακτόρου.
Ενας αρχαιολόγος με πολλή φαντασία
Το «πρόβλημα» με τον Εβανς ήταν πως εμπιστευόταν πολύ τη φαντασία του, δίνοντας δικές του ερμηνείες για τα ευρήματα. Εάν ανακάλυπτε για παράδειγμα μία καρέκλα από αλάβαστρο, τότε αποφάσιζε μάλλον αυθαίρετα πως επρόκειτο για την «αίθουσα του θρόνου». Ομως σε πολλές περιπτώσεις εκτιμάται πως «έπεσε έξω».
Ο Εβανς προχώρησε σε πολλές ανακατασκευές στον χώρο της Κνωσού, δρώντας με κάποια «καλλιτεχνική ελευθερία», δημιουργώντας αρχικά κατασκευές από ξύλο και αργότερα από τσιμέντο. Παρότι οι επισκέπτες βιώνουν μία εντυπωσιακή εμπειρία στα ανάκτορα καθώς εισέρχονται σε μία «μινωική Disneyland», όπως σχολιάζει η Deutsche Welle, για τους σημερινούς ερευνητές οι ανακατασκευές του Εβανς αποδεικνύονται μείζον πρόβλημα – διότι πλέον είναι αδύνατον να εξαχθούν ανεξάρτητα συμπεράσματα για τα κτήρια του χώρου και ως εκ τούτου πιθανότατα δεν θα μάθουμε ποτέ ποια ήταν η πραγματική χρησιμότητα καθεμίας από τις αρχαίες υποδομές στην Κνωσό.
Αυτό που έχει διαπιστωθεί με βεβαιότητα πάντως είναι η διάκριση ανάμεσα σε δύο ανάκτορα που είχαν ανεγερθεί στον χώρο: το πρώτο είχε κατασκευαστεί το 2100 π.Χ. και καταστράφηκε περί το 1700 π.Χ. από έναν σεισμό, ενώ το νέο μινωικό ανάκτορο εκτιμάται πως οικοδομήθηκε περί το 1450 π.Χ. και καταστράφηκε από πυρκαγιά περίπου εκατό χρόνια αργότερα. Η καταστροφή του ανακτόρου συμπίπτει με το τέλος του Μινωικού πολιτισμού και μαζί της Εποχής του Χαλκού.
Το 1911 ο Εβανς χρίστηκε ιππότης για την προσφορά του στην αρχαιολογία. Εφυγε από τη ζωή στις 11 Ιουλίου 1941, σε ηλικία 90 ετών.
Πηγή: Καθημερινή, με πληροφορίες από Deutsche Welle
Δεν υπάρχουν σχόλια