Εφυγε από τη ζωή, σε ηλικία 71 ετών, ο Πάνος Βαλαβάνης, ένας από τους σημαντικότερους Ελληνες αρχαιολόγους, καθηγητής κλασικής αρχαιολογίας ...
Εφυγε από τη ζωή, σε ηλικία 71 ετών, ο Πάνος Βαλαβάνης, ένας από τους σημαντικότερους Ελληνες αρχαιολόγους, καθηγητής κλασικής αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, με πλούσιο συγγραφικό, ερευνητικό και ανασκαφικό έργο (μεταξύ άλλων εντόπισε στον ελαιώνα της Ιτέας τα ίχνη του αρχαιότερου σωζόμενου ιπποδρόμου στην Ελλάδα). Το ενδιαφέρον του για τη διάχυση της έρευνας και της γνώσης όχι μόνο στους φοιτητές του, αλλά και στο ευρύ κοινό και, κυρίως, στους μαθητές, ήταν μοναδικό.
Ο Πάνος Βαλαβάνης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1954 με οικογενειακή καταγωγή από τον Μεσότοπο της Λέσβου. Σπούδασε Κλασική Αρχαιολογία στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και στη συνέχεια στο Πανεπιστήμιο του Βύρτσμπουργκ της Γερμανίας, αποκτώντας επίσης εμπειρία και σε πολλές ανασκαφές, κοντά σε σπουδαίους δασκάλους, όπως οι Ελληνες αρχαιολόγοι Βασίλειος Λαμπρινουδάκης, Πέτρος Θέμελης, Μιχάλης Τιβέριος, καθώς και οι Γερμανίδες αρχαιολόγοι Ερικα Σίμον και Χάιντε Φρόνινγκ-Κέλερ. Υπήρξε αντεπιστέλλον μέλος του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου.
Από το 1980 εργαζόταν στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και από το 2000 διατελούσε καθηγητής κλασικής αρχαιολογίας στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής. Στα κύρια ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιλαμβάνονταν οι εξής τομείς έρευνας: Αττική κεραμική και αγγειογραφία, Παναθηναϊκοί αμφορείς, κεραμικά εργαστήρια, Τοπογραφία της αρχαίας Αθήνας, Τοπογραφία και Ιστορία της περιοχής Γαλαξιδιού, Αρχαία ελληνική τεχνολογία, Αρχαίος αθλητισμός και Ολυμπιακοί Αγώνες.
Ο Πάνος Βαλαβάνης είχε συμμετάσχει σε πολύ μεγάλο αριθμό ανασκαφών και αρχαιολογικών ανασκαφικών προγραμμάτων, ενώ ως διευθυντής του Τομέα Αρχαιολογίας και Ιστορίας της Τέχνης του Πανεπιστημίου Αθηνών είχε τον γενικό συντονισμό και είχε παρουσιάσει σε εκδηλώσεις του ίδιου πανεπιστημίου το ανασκαφικό και ερευνητικό έργο των μελών ΔΕΠ του τομέα.
Στο συγγραφικό του έργο αναφερόταν, κυρίως, στην αρχαία ελληνική κεραμική και εικονογραφία, στην αρχιτεκτονική και την τοπογραφία της αρχαίας Αθήνας, στον αρχαίο αθλητισμό, καθώς και στην αρχαία ελληνική τεχνολογία. Είχε λάβει μέρος σε ελληνικά και διεθνή συνέδρια και είχε κάνει διαλέξεις σε πανεπιστήμια και μουσεία στην Ευρώπη, την Αμερική και την Απω Ανατολή. Ηταν επίσης συγγραφέας (μόνος ή σε συνεργασία) διαφόρων οδηγών αρχαιολογικών χώρων, καθώς και βιβλίων για το ευρύ κοινό, με έμφαση κυρίως σε βιβλία, με αρχαιολογικά θέματα, για μαθητές και παιδιά, τα περισσότερα από τα οποία έχουν μεταφραστεί σε ξένες γλώσσες.
Αποχαιρετισμός από το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
Το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών αποχαιρετά με βαθύτατη θλίψη
τον Ομότιμο Καθηγητή
Πάvο Βαλαβάvη
Ο Πάνος Βαλαβάνης, διακεκριμένος αρχαιολόγος και δάσκαλος, υπηρέτησε το Τμήμα και το Πανεπιστήμιό μας επί σχεδόν τέσσερις δεκαετίες, από το 1981 έως και τη συνταξιοοότησή του το 2018. Κατά τη οιάρκεια της θητείας του ανέπτυξε πλούσιο διδακτικό, ερευνητικό και διοικητικό έργο, συμβάλλοντας καθοριστικά στην πρόοδο των αρχαιολογικών σπουδών και στη διαμόρφωση γενεών επιστημόνων με ανθρωπιστική παιδεία.
Η διδασκαλία του περιλάμβανε ένα ευρύ φάσμα αντικειμένων -από την τοπογραφία και τα μνημεία της αρχαίας Αθήνας έως την αττική κεραμική και τους πανελλήνιους αγώνες- και διακρινόταν για τον άμεσο, βιωματικό χαρακτήρα της και τη βαθιά ερευνητική του προσήλωση. Επέβλεψε δεκάδες διδακτορικές και μεταπτυχιακές διατριβές, υπηρετώντας το Τμήμα και από σειρά επιτελικών θέσεων, μεταξύ άλλων ως Πρόεδρός του και ως Διευθυντής Τομέα.
Το επιστημονικό του έργο υπήρξε εξαιρετικά πλούσιο: συγγραφέας ή επιμελητής 13 βιβλίων, πάνω από 80 επιστημονικών άρθρων, 15 οδηγών και εκδόσεων για το ευρύ κοινό, και εκατοντάδων εγκυκλοπαιδικών και παιδαγωγικών κειμένων, για τα οποία έλαβε το 2023 το βραβείο του Ιδρύματος Ουράνη από την Ακαδημία Αθηνών.
Ο Πάνος Βαλαβάνης συνέβαλε καθοριστικά στην επιστημονική έρευνα και τη σύνδεση της επιστήμης της αρχαιολογίας με την κοινωνία.
Η απλότητα, η ταπεινότητα και το ήθος του, τόσο στην πανεπιστημιακή ζωή όσο και στην προσωπική του διαδρομή, τον καθιστούν υπόδειγμα ακαδημαϊκού δασκάλου.
Το Τμήμα αποφασίζει ομόφωνα:
1.Να εκφράσει τα ειλικρινή συλλυπητήριά του στην οικογένεια του εκλιπόντος.
2.Να εκπροσωπηθεί στη νεκρώσιμο ακολουθία.
3.Το παρόν ψήφισμα να αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του Τμήματος.
Αποχαιρετισμός από τον Σύλλογο Ελλήνων Αρχαιολόγων
Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων αποχαιρετά με βαθιά οδύνη τον ομότιμο καθηγητή του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Πάνο Βαλαβάνη. Ο Πάνος Βαλαβάνης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1954. Σπούδασε Κλασική Αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και συνέχισε τις μεταπτυχιακές του σπουδές στο Πανεπιστήμιο Julius Maximilian του Würzburg της Γερμανίας κοντά στην αείμνηστη Erika Simon. Συμμετείχε σε πολλές ανασκαφές στην Επίδαυρο, στη Νάξο, στην Ερέτρια και στο Κάλλιον της Αιτωλίας κοντά στους καθηγητές Β. Λαμπρινουδάκη και Π. Θέμελη και τα τελευταία χρόνια στη πανεπιστημιακή ανασκαφή στο Πλάσι του Μαραθώνα.
Δίδαξε μαθήματα Κλασικής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών δίνοντας έμφαση στην αρχαία ελληνική κεραμική, την εικονογραφία τα ζητήματα λατρείας την αρχαία Ελληνική Θρησκεία, τον αθλητισμό και την τοπογραφία της Αρχαίας Αθήνας. Ήταν ιδιαίτερα αγαπητός και πάντοτε υποστηρικτικός σε όλους τους μαθητές του. Αναρίθμητα μέλη του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων υπήρξαν προπτυχιακοί, μεταπτυχιακοί και διδακτορικοί του φοιτητές και του οφείλουν τα πρώτα φώτα της αρχαιολογικής τους παιδείας.
Ο Πάνος Βαλαβάνης είχε βαθιά γνώση του αρχαιολογικού αντικειμένου και ένα μοναδικό και ιδιαίτερο χάρισμα να τη μεταδίδει στους μαθητές του. Εκείνοι πάντοτε αναγνώριζαν στο πρόσωπο του τον δάσκαλο που τους προέτρεπε να ενστερνιστούν την αξία και τη σημασία των ανθρωπιστικών σπουδών. Τον διέκρινε η ευγένεια, η γλυκύτητα και το ήθος. Ήταν άνθρωπος ταπεινόφρων και απλός, όπως συνήθιζε να λέει και ο ίδιος.
Το συγγραφικό του έργο ήταν πολύπλευρο σπουδαίο και είχε επίκεντρο τον άνθρωπο και τη σύνδεση του παρελθόντος με το σήμερα. Εμφορούμενος από την ιδέα ότι η γνώση πρέπει να διαχέεται, συνέγραψε πολύ σημαντικές επιστημονικές μελέτες και βιβλία που απευθύνονται στο γενικό κοινό και ιδιαίτερα στα παιδιά. Ήταν υπερασπιστής της πολιτιστικής μας κληρονομιάς και των μνημείων και αυτό το έδειχνε έμπρακτα λόγω και έργω. Τήνελλα Καλλίνικε δάσκαλε, δεν θα σε ξεχάσουμε ποτέ.
Ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων θρηνεί την απώλεια του δάσκαλου και εκφράζει τα ειλικρινή του συλλυπητήρια στην σύζυγό του και παλιά συνάδελφο Έφη Μπαζιωτοπούλου - Βαλαβάνη και στα υπόλοιπα μέλη της οικογένειάς του.
Η εξόδιος ακολουθία του Π. Βαλαβάνη θα γίνει την Παρασκευή 16 Μαΐου στις 11:30 στον ιερό ναό Αγίας Φωτεινής Νέας Σμύρνης.
Δήλωση της υπουργού Πολιτισμού Λ. Μενδώνη
Πληροφορούμενη την απώλεια του Πάνου Βαλαβάνη, η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη έκανε την ακόλουθη δήλωση:
«Με βαθιά θλίψη πληροφορήθηκα την απώλεια του Πάνου Βαλαβάνη, ενός ξεχωριστού επιστήμονα, με σημαντικότατη πορεία στην έρευνα και τη διδασκαλία. Διαπρεπής πανεπιστημιακός, ο Πάνος Βαλαβάνης διέπλασε γενιές επιστημόνων, στο πεδίο της Κλασικής Αρχαιολογίας, μέσω της στιβαρής και πολύχρονης σταδιοδρομίας του στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Ως άνθρωπος του πεδίου, συνδέθηκε με την ανασκαφική έρευνα, σε πολλές τοποθεσίες, αλλά ιδιαίτερα στον ελαιώνα της Ιτέας, όπου εντόπισε τα ίχνη του αρχαιότερου σωζόμενου ιπποδρόμου, στην Ελλάδα. Κατέλιπε ένα ογκώδες και πολύμορφο συγγραφικό έργο, εστιάζοντας, ιδιαίτερα, στα πεδία της κεραμικής, της εικονογραφίας, της αρχιτεκτονικής και της τοπογραφίας της αρχαίας Αθήνας αλλά και της αρχαίας ελληνικής τεχνολογίας, αφήνοντάς μας μια πολύτιμη και αναντικατάστατη παρακαταθήκη.
Η απώλεια του Πάνου Βαλαβάνη σηματοδοτεί για μένα το τέλος μιας στενής, πολύχρονης σχέσης και δημιουργικής συνεργασίας. Ο Πάνος ήταν πάντοτε όχι μόνο ένας αφοσιωμένος και εμπνευσμένος αρχαιολόγος, αλλά και ένας πολύτιμος φίλος, που μοιραζόταν γενναιόδωρα την εμπειρία, τις πολύπλευρες γνώσεις του, την ξεχωριστή ματιά του.
Στην Εφη και στα παιδιά, τους φίλους και τους πολλούς μαθητές του, απευθύνω ειλικρινέστατα συλλυπητήρια».
Πηγή: Καθημερινή, Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων, ΕΚΠΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια