Αρχαιολόγοι ανακάλυψαν τάφο-βάρκα Βίκινγκ 1.100 ετών με γυναίκα και το σκύλο της στη Νορβηγία

Σε μια αξιοσημείωτη αρχαιολογική ανακάλυψη στο απομακρυσμένο νησί Senja της Νορβηγίας, οι αρχαιολόγοι έφεραν στο φως έναν εντυπωσιακά καλοδι...

Σε μια αξιοσημείωτη αρχαιολογική ανακάλυψη στο απομακρυσμένο νησί Senja της Νορβηγίας, οι αρχαιολόγοι έφεραν στο φως έναν εντυπωσιακά καλοδιατηρημένο τάφο σε σχήμα βάρκας των Βίκινγκς ηλικίας 1.100 ετών που ανήκε σε μια γυναίκα με αξιοσημείωτη τοπική ιδιότητα - και στον πιστό σκύλο σύντροφό της.

Το εύρημα, που αποκαλύφθηκε από αρχαιολόγους του Μουσείου του Αρκτικού Πανεπιστημίου της Νορβηγίας, προκλήθηκε από την τυχαία συνάντηση χρηστών ανιχνευτών μετάλλων, οι οποίοι ανακάλυψαν ένα ζευγάρι χάλκινες πόρπες και εκτεθειμένα οστά κάτω από ένα λεπτό στρώμα χώματος. Η ανακάλυψή τους προκάλεσε πλήρη ανασκαφή του χώρου τον Μάιο του 2025, η οποία οδήγησε σε μια σπάνια και οικεία ματιά στα ταφικά έθιμα των Βίκινγκς.

Μια σημαντική ταφή Βίκινγκ

Η ξύλινη ταφική βάρκα, μήκους περίπου 5,4 μέτρων, ήταν κατασκευασμένη χωρίς σιδερένια πριτσίνια και βρισκόταν ακριβώς κάτω από την επιφάνεια. Στο εσωτερικό της, οι αρχαιολόγοι βρήκαν τα λείψανα μιας γυναίκας, ξαπλωμένης στο πλάι με λυγισμένα γόνατα, και στα πόδια της - τον σκελετό ενός μικρού σκύλου, πιθανώς του κατοικίδιου ζώου της.

Κοντά στο κρανίο ανακαλύφθηκε ένα κρεμαστό κόσμημα σε σχήμα δακτυλίου, το οποίο πιθανώς ήταν κάποτε προσαρτημένο σε σκουλαρίκι ή διακοσμητικό κάλυμμα κεφαλής. [Credit: Μουσείο του Αρκτικού Πανεπιστημίου της Νορβηγίας, UiT]

«Ο σκύλος φαίνεται ότι είχε τοποθετηθεί με μεγάλη προσοχή», δήλωσε η αρχαιολόγος Anja Roth Niemi σε συνέντευξή της στο Science Norway. «Ενώ τα σκυλιά σε τάφους δεν είναι ανήκουστο φαινόμενο, η παρουσία τους εξακολουθεί να είναι σχετικά σπάνια. Αυτός εδώ προσθέτει μια βαθιά προσωπική πινελιά στην ταφή».

Η συμπερίληψη του σκύλου μπορεί να αντικατοπτρίζει τους συναισθηματικούς δεσμούς μεταξύ ανθρώπων και ζώων ακόμη και κατά την εποχή των Βίκινγκς. Η λογοτεχνία Saga και άλλες πηγές υποδηλώνουν ότι οι Βίκινγκς εκτιμούσαν βαθιά τους σκύλους τους, λαμβάνοντας μερικές φορές έκτακτα μέτρα για τη φροντίδα τους στη ζωή - και τιμώντας τους στο θάνατο.

Οι θησαυροί του τάφου

Η γυναίκα θάφτηκε με μια ποικιλία αντικειμένων που υποδηλώνουν την υψηλή κοινωνική της θέση. Σε αυτά περιλαμβάνονται:

• Δύο περίτεχνες οβάλ καρφίτσες διακοσμημένες με ασημένια κλωστή.
• Ένα χάλκινο μενταγιόν και χάντρες από κεχριμπάρι ή οστό.
• Ένα δρεπάνι και μια ακονόπετρα, εργαλεία που συνδέονται με τη γεωργία.
• Αντικείμενο από οστό φάλαινας, πιθανότατα εργαλείο υφαντικής που χρησιμοποιείται στην παραγωγή υφασμάτων.
• Πιθανή σβούρα ατράκτου, που τονίζει τον οικιακό της ρόλο.

Ο μικρός σκύλος τοποθετήθηκε προσεκτικά στα πόδια του νεκρού. Ενώ η ακριβής ράτσα του μπορεί να παραμείνει άγνωστη, οι αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι μπορούν ακόμα να προσδιορίσουν τον γενικό τύπο του.
[Credit: Μουσείο του Αρκτικού Πανεπιστημίου της Νορβηγίας, UiT]

«Αυτά τα αντικείμενα υποδηλώνουν ότι είχε σημαντική σημασία για την κοινότητά της - ίσως όχι στην κορυφή της κοινωνίας των Βίκινγκς, αλλά σαφώς κάποια με επιρροή», εξήγησε ο Niemi.

Διατήρηση και μελλοντική ανάλυση

Παρά το πέρασμα μίας χιλιετίας και παραπάνω, τμήματα του σκελετού διατηρήθηκαν σε εκπληκτική κατάσταση, ειδικά όπου τα μεταλλικά αντικείμενα βοήθησαν στην αποτροπή της βακτηριακής αποσύνθεσης. Το έδαφος της βόρειας Νορβηγίας, πλούσιο σε ασβέστη από αρχαία άμμο οστράκων, συμβάλλει στην εξαιρετική διατήρηση του σκελετικού υλικού.

Περαιτέρω εργαστηριακές αναλύσεις θα επιβεβαιώσουν το φύλο, την ηλικία και την υγεία του ατόμου, καθώς και θα προσφέρουν πληροφορίες για τη διατροφή, τη φυσική κατάσταση και την ιστορία της ζωής του. Προηγμένες τεχνικές θα μπορούσαν τελικά να ανακατασκευάσουν ακόμη και την εμφάνισή της.

Η μία από τις δύο οβάλ πόρπες, που ακόμη συντηρείται.
[Credit: Ida Fløystad Brevig - The Arctic University Museum of Norway, UiT]

Θραύσματα υφασμάτων και οργανικής ύλης, που διατηρήθηκαν χάρη στην προσεκτική εργασία των αρχικών ανιχνευτών μετάλλων, υπόσχονται επίσης να αποκαλύψουν περισσότερα για τα ρούχα και τις τελετουργίες ταφής της εποχής των Βίκινγκς.

Ένας τόπος με περισσότερα μυστικά

Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν μια άλλη πόρπη μόλις λίγα μέτρα από τον κύριο τάφο, γεγονός που υποδηλώνει την πιθανή ύπαρξη επιπλέον ταφών των Βίκινγκς σε κοντινή απόσταση. Σχεδιάζεται η έρευνα του χώρου με ραντάρ διείσδυσης στο έδαφος για να αποκαλυφθούν πιθανές επεκτάσεις αυτού του αρχαίου χώρου ταφής. 

Ο τάφος-βάρκα ανασκάπτεται σε μια χαμηλή κορυφογραμμή της παραλίας με θέα το φιόρδ Malangen και το στενό Gisundet.
[Credit: Μουσείο του Αρκτικού Πανεπιστημίου της Νορβηγίας, UiT]

Οι ταφές με βάρκες είναι γνωστές από τον πολιτισμό των Βίκινγκς, αλλά οι άθικτοι τάφοι με λείψανα ανθρώπων και ζώων είναι σπάνιοι. «Η ανακάλυψη αυτή είναι σημαντική όχι μόνο για όσα μας λέει για τη ζωή μιας γυναίκας, αλλά και για τις ταφικές πρακτικές και την κοινωνική δομή της Βόρειας Νορβηγίας της εποχής των Βίκινγκς», δήλωσε ο Håkon Reiersen του Πανεπιστημίου του Stavanger.

Η παρουσία του σκύλου, τα καλοδιατηρημένα οστά και τα πλούσια κτερίσματα του τάφου συνθέτουν μια ζωντανή εικόνα της προσωπικής ταυτότητας, της θέσης και της συντροφικότητας στην κοινωνία των Βίκινγκς.

Πηγή: ArkeoNews