«Αθήνα Αθάνατη Πόλη» – Η έκθεση που ανοίγει το Παλαιό Μουσείο Ακρόπολης

Το Παλαιό Μουσείο Ακρόπολης στον ιερό βράχο Κλειστό από τον Ιούλιο του 2007, όταν οι εκθέσεις του αποσυναρμολογήθηκαν και οι μοναδικές αρχαι...

Το Παλαιό Μουσείο Ακρόπολης στον ιερό βράχο

Κλειστό από τον Ιούλιο του 2007, όταν οι εκθέσεις του αποσυναρμολογήθηκαν και οι μοναδικές αρχαιότητές του συσκευάσθηκαν για να μεταφερθούν στο νέο, λαμπρό Μουσείο Ακρόπολης το Παλαιό Μουσείο του ιερού βράχου ετοιμάζεται να ανοίξει και πάλι.

Με προδιαγραφές ενός σύγχρονου μουσειακού χώρου πλέον θα φιλοξενεί από το 2026 αρχαιολογικές εκθέσεις με άγνωστες ως σήμερα αρχαιότητες από τις ανασκαφές της Αθήνας, που θα εκτίθενται για πρώτη φορά. Με τίτλο «Αθήνα Αθάνατη Πόλη» η πρώτη έκθεση σχεδιάζεται από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Αθηνών και όπως όλες, που θα ακολουθήσουν θα έχει συγκεκριμένη θεματολογία με αναφορά πάντα στην Ακρόπολη.

Αρχαία αντικείμενα, τα οποία υφίστανται συντήρηση προκειμένου να περιληφθούν στην έκθεση «Αθήνα Αθάνατη Πόλη»

Συνολικά η μουσειολογική πρόταση περιλαμβάνει 1185 αντικείμενα, που έχουν έρθει στο φως σε διάστημα πολλών ετών από την αρχαιολογική έρευνα στην πρωτεύουσα αλλά δεν έχουν παρουσιαστεί ποτέ παραμένοντας σε αποθήκες. Αρκεί μόνον να θυμηθεί κανείς τα μεγάλα έργα στην Αθήνα, όπως το μετρό και τις εκατοντάδες μικρότερες σωστικές ανασκαφές, που έγιναν και εξακολουθούν να γίνονται διαρκώς φέρνοντας στο φως σπουδαία ευρήματα. Ήδη μάλιστα συζητήθηκε στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο και το ζήτημα της συντήρησης αυτών των αντικειμένων ώστε να είναι σε θέση να εκτεθούν.

Ένας «νέος» μουσειακός χώρος

Η νέα αυτή μουσειακή χρήση, σε έναν χώρο που θα είναι άρτια και σύγχρονα εξοπλισμένος, με αρχαιολογικό υλικό σχετιζόμενο με την διαχρονική ιστορία της Ακρόπολης και της Αθήνας, θα επιτρέψει παράλληλα να παρουσιασθεί η «αφανής» ιστορία τους. Θεωρείται εξάλλου, ως δυναμική παρέμβαση στον αρχαιολογικό χώρο της Ακρόπολης, καθώς έρχεται να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του ίδιου του μνημείου της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς αλλά βεβαίως και του ελληνικού και διεθνούς κοινού, των εκατομμύρια επισκεπτών κάθε χρόνο, δημιουργώντας εκ νέου έναν επισκέψιμο, μουσειακό χώρο πάνω στον ιερό βράχο.

Η είσοδος του Παλαιού Μουσείου Ακρόπολης

Κτισμένο μετά τα μέσα του 19ου αιώνα -θεμελιώθηκε στα ΝΑ του Παρθενώνα το 1865 και ολοκληρώθηκε το 1874 σε σχέδια του Παναγή Κάλκου – στα νοτιοανατολικά του Παρθενώνα ήταν το πρώτο κτήριο στο νεοελληνικό κράτος, που κατασκευάστηκε ειδικά για μουσείο. Είναι ένα λιτό και απέριττο, λιθόκτιστο κτίσμα, χωρίς αρχιτεκτονικό διάκοσμο, διακριτικά υποταγμένο στην αρχιτεκτονική των γειτονικών μνημείων. Το 1888 κατασκευάστηκε ένα μικρότερο κτήριο, ανατολικά του υπάρχοντος ενώ το 1953 ξεκίνησαν εργασίες επέκτασής του σε σχέδια του Πάτροκλου Καραντινού.

Από την αμφισβήτηση στην διατήρηση

Οι Καρυάτιδες και η Ζωφόρος του Παρθενώνα, ο Μοσχοφόρος και ο Παις του Κριτίου, οι Μετόπες του Παρθενώνα, οι Κόρες και ο Κούρος, η Σανδαλίζουσα Νίκη είναι μερικά μόνον από τα αριστουργήματα της αρχαίας πλαστικής, που βρίσκονταν στην φιλόξενη, αν και περιορισμένη στέγη αυτού του μουσείου σχεδόν επί ενάμιση αιώνα.

Μεγάλη συζήτηση είχε γίνει ωστόσο στο πρόσφατο παρελθόν για την διατήρηση ή όχι του κτηρίου, μετά την μεταφορά των αρχαιοτήτων στο νέο μουσείο. Σοβαρές και τεκμηριωμένες απόψεις διατυπώθηκαν γύρω από την καθαίρεσή του ώστε να αποδοθεί καθαρός ο χώρος στην Ακρόπολη από αυτό το νεώτερο κτίσμα. Κάτι στο οποίο είχε συμβάλει και μία κοινή απόφαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου και του Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων το 2012 για τον μη χαρακτηρισμό του ως διατηρητέου μνημείου. Γεγονός που άνοιγε θεωρικά τον δρόμο, ακόμη και για ενδεχόμενη κατεδάφιση.

Οι Καρυάτιδες στο Παλαιό Μουσείο Ακρόπολης

Ωριμότερες σκέψεις ωστόσο, που επικράτησαν στην συνέχεια επέτρεψαν στην διαμόρφωση ενός νέου ρόλου, τον οποίο καλείται να παίξει, με την γενική απαίτηση ασφαλώς, μιας υψηλού επιπέδου δραστηριότητας, ώστε να δικαιολογεί την διατήρηση του κτηρίου.

Μία ακόμη έκθεση πάντως, έχει ήδη ανακοινωθεί για τον Μάιο του 2026, συνεργασία της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Αθηνών και του ΝΕΟΝ, συγκεκριμένα του καλλιτέχνη Μάικλ Ρακόβιτς που δημιουργεί ένα είδος κολάζ μεταξύ πολιτισμών «συνδέοντας» το σώμα της ασσυριακής θεότητας lamassu με μία γενειοφόρο ανδρική κεφαλή από την Κύπρο. Μία ενδιαφέρουσα προσέγγιση θραυσμάτων διαφορετικής προέλευσης αν και βεβαίως ουδεμία σχέση υφίσταται με την Ακρόπολη ή την Αθήνα.

Πηγή: Μ. Θερμού, MonoNews