Ο Ιερός Βράχος «μεταμορφώνεται» μέχρι το 2020

Μέτωπα ανοίγουν, μέτωπα κλείνουν, προγράμματα εκπονούνται και άλλα συνεχίζονται. Η ομάδα στην Ακρόπολη των Αθηνών εργάζεται σκληρά, ...

Μέτωπα ανοίγουν, μέτωπα κλείνουν, προγράμματα εκπονούνται και άλλα συνεχίζονται. Η ομάδα στην Ακρόπολη των Αθηνών εργάζεται σκληρά, παρότι καλοκαίρι, και μέσα στον Αύγουστο ολοκληρώνει σημαντικές μελέτες για την αναστήλωση και τη συντήρηση των κορυφαίων αυτών μνημείων.

Το πρώτο εργοτάξιο θα εγκατασταθεί στα περιμετρικά τείχη το φθινόπωρο, οι σκαλωσιές θα φύγουν σιγά σιγά από τα Προπύλαια, η δυτική όψη του Παρθενώνα τελειώνει μέχρι το 2015 και στο Ερέχθειο θα σημανθεί ένα «ερείπιο» της Ιστορίας του: τα θεμέλια της παλαιοχριστιανικής βασιλικής που είχε δημιουργηθεί εκεί και ήταν αφιερωμένη στη Θεοτόκο.

Ταυτοχρόνως, στον Ιερό Βράχο θα στηθεί στο κτίριο του παλιού μουσείου ένας μικρός επισκέψιμος χώρος που δεν θα έχει καμία σχέση με το Μουσείο της Ακρόπολης ως σύλληψη και ως λειτουργία. Κυρίως θα συγκεντρώσει κάποιες επιγραφές, κάποια βαριά αρχιτεκτονικά μέλη, και θα επιτρέπει στον επισκέπτη να βλέπει πίσω από ένα γυάλινο πέτασμα πώς εργάζονται οι μαρμαροτεχνίτες για την αναστήλωση και τη συντήρηση των μαρμάρινων μελών από τα μνημεία. Με τη μεταφορά λειτουργιών από τα εργοτάξια στο παλιό μουσείο, θα απελευθερωθεί χώρος, κάτι που θα είναι προς όφελος των μνημείων αλλά και των επισκεπτών.

Η γενική γραμματέας Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, η οποία συνεργάζεται και κατευθύνει τα έργα στην Ακρόπολη, συνόψισε μιλώντας στο «Έθνος» τα όσα πρόκειται να γίνουν την επόμενη εξαετία, μέχρι το 2020. Το τρέχον χρηματοδοτικό πρωτόκολλο, το ΕΣΠΑ, και το επόμενο, καλύπτουν όλο τον προγραμματισμό της Επιτροπής Συντηρήσεως Μνημείων Ακροπόλεως (ΕΣΜΑ) της Υπηρεσίας Συντηρήσεως Μνημείων Ακροπόλεως (ΥΣΜΑ) και της Α΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Ακροπόλεως (Α' ΕΠΚΑ). Την ικανοποιεί η μεγάλη ποιότητα με την οποία γίνονται τα έργα όλα αυτά τα χρόνια και η σοβαρή και ενδελεχής αντιμετώπιση κάθε προβλήματος και ζητήματος, μεγάλου ή μικρού.

Η κ. Μενδώνη σημειώνει ότι, κατά την πάγια τακτική και της ΕΣΜΑ και του υπουργείου, στα έτη 2014- 2020 θα συνεχιστεί η σύνταξη και προώθηση μελετών που θα αφορά σε μνημεία του Ιερού Βράχου. Το 2020 όμως θα πρέπει η πολιτεία και οι επιστήμονες να συζητήσουν πώς θα προχωρήσουν συνολικά. Τι θέλουν ακόμη από την αναστήλωση της Ακρόπολης και ποια μέτωπα θα πρέπει να ανοίξουν. Η ίδια αισιοδοξεί λόγω της εξαιρετικής πορείας μέχρι τώρα.

Δέκα αρχαίες μετόπες θα μείνουν στον Παρθενώνα, με την ολοκλήρωση των εργασιών στη δυτική πλευρά, μας λέει η διευθύντρια της ΥΣΜΑ Βασιλική Ελευθερίου. Τέσσερις από αυτή την πλευρά, δύο βορειοδυτικές και δύο νοτιοδυτικές καταβιβάστηκαν και μεταφέρθηκαν στο μουσείο μαζί με άλλες τρεις. Στη θέση τους, θα τοποθετηθούν αντίγραφα. Ομως, οι δέκα δυτικές μετόπες μένουν κατά χώραν, και εκεί θα γίνει συντήρησή τους, καθώς δεν υπήρχε λόγος αποξήλωσης των υπερκείμενων αρχιτεκτονικών μελών και του αετώματος. Στις γωνίες της δυτικής πλευράς ξεκίνησε η ανατοποθέτηση των επιστυλίων. Στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο θα συζητηθεί στα τέλη Σεπτεμβρίου η αποκατάσταση των δοκών οροφής και των φατνωμάτων που είχε αποκαταστήσει ο Μπαλάνος. Οι δοκοί θα αποκατασταθούν μέχρι το τέλος του έτους ενώ θα συζητηθεί αν θα τοποθετηθούν ξανά τα φατνώματα της οροφής για στατικούς λόγους. Στη δυτική πλευρά θα αποκατασταθεί επίσης ο τοίχος του τυμπάνου, που βρίσκεται πίσω από το αέτωμα.

Η ομάδα στην Ακρόπολη των Αθηνών εργάζεται σκληρά, παρότι καλοκαίρι, και μέσα στον Αύγουστο ολοκληρώνει σημαντικές μελέτες για την αναστήλωση και τη συντήρηση των μνημείων.

Στον πρόναο, συνεχίζονται οι ραβδώσεις των κιόνων στα σημεία που έχει γίνει συμπλήρωση με νέο μάρμαρο, φωτίζοντας το μνημείο.

Σύμφωνα με την κ. Ελευθερίου, το πρόγραμμα που θα συζητηθεί διεξοδικά τώρα, είναι η αποκατάσταση του δυτικού τοίχου. Θα αποξηλωθούν δύο αρχαίες δοκοί, που έχουν μείνει πολλούς αιώνες επάνω στον ναό και το τσιμεντένιο υπέρθυρο του Μπαλάνου. Θεωρεί σημαντική την απόκτηση ενός νέου γερανού, εξελιγμένης τεχνολογίας, για το εσωτερικό του Παρθενώνα (να θυμίσουμε ότι όταν ξεκινούσαν τα έργα στην Ακρόπολη, το 1975, υπήρχε μόνο ένα ξύλινο βαρούλκο).

Στα Προπύλαια έχει εγκατασταθεί η γερανογέφυρα που θα επιτρέψει την απομάκρυνση ενός κιονοκράνου το οποίο είχε αστοχίες ήδη από την αρχαιότητα. Μετά, όπως λέει η κ. Ελευθερίου, το μέτωπο των Προπυλαίων θα κλείσει, ώστε οι επιστήμονες να ασχοληθούν με άλλους τομείς, όπως τα τείχη.

Στις 20 Αυγούστου ξεκινούν οι διαδικασίες για την εγκατάσταση του εργοταξίου στο πρώτο σημείο επισκευής των τειχών, πάνω από το Διονυσιακό Θέατρο. Οι επεμβάσεις στα τείχη είναι το επόμενο μεγάλο μέτωπο, που θα ανοίξει στην Ακρόπολη και πρέπει να γίνουν εκτεταμένες συζητήσεις. Η κ. Ελευθερίου τονίζει ότι στα έργα έχουν απασχοληθεί μέχρι τώρα δύο γενιές επιστημόνων, αλλά ακόμη και όσοι έχουν αποχωρήσει, συνεργάζονται στενά και με αγαστή σύμπνοια με εκείνους που παρέλαβαν τη σκυτάλη.

Στο Ερέχθειο

Τελευταίο μνημείο όπου θα γίνουν παρεμβάσεις είναι το Ερέχθειο. Στο εσωτερικό του θα γίνουν καταχώσεις, ώστε να προστατευθούν τα αρχαία δάπεδα και να αναδειχθούν τα θεμέλια της παλαιοχριστιανικής βασιλικής που κατασκευάστηκε εκεί στα πρώτα παλαιοχριστιανικά χρόνια.

Το παλαιό μουσείο της Ακρόπολης ξεκίνησε το 1848, επί Κ. Πιττάκη, οπότε και ο Π. Κάλκος εκπόνησε τα σχέδια, αναφέρει ο έφορος αρχαιοτήτων Ακροπόλεως Κωνσταντίνος Κίσσας. Η πρώτη έκθεση έγινε εκεί το 1886 στα 750 τετραγωνικά του. Στα 1964 εγκαινιάζεται η επέκτασή του κατά 450 τετραγωνικά μέτρα. Η γενική γραμματέας Λίνα Μενδώνη ζήτησε σε πρόσφατη συνεδρίαση της ΕΣΜΑ να αποφασισθούν οι χρήσεις του μουσείου, το οποίο είναι πλέον άδειο.

Όπως λέει ο κ. Κίσσας στο «Έθνος», έγινε μια πρώτη συνάντηση και συζήτηση μεταξύ των ενδιαφερομένων (ΕΣΜΑ, ΥΣΜΑ, εφορεία) και η πρόταση είναι να χρησιμοποιηθεί ένα τμήμα για αποθήκες, γραφεία και εργαστήριο συντήρησης μαρμάρου της ΥΣΜΑ. Πίσω από ένα γυάλινο πέτασμα οι επισκέπτες θα μπορούν να παρακολουθούν τους μαρμαροτεχνίτες να εργάζονται, «όπως συμβαίνει σε κάθε μεγάλο, μοντέρνο χώρο, όπου το κοινό μπορεί να παρακολουθήσει εργασίες πληρώνοντας και ένα μικρό αντίτιμο». Θα παρουσιάζεται επίσης με εποπτικό υλικό η πορεία των ανασκαφών και αναστηλώσεων στην Ακρόπολη. Από αυθεντικό αρχαίο υλικό θα εκτίθενται μεγάλα αρχιτεκτονικά μέλη και επιγραφές.

«Προϋπόθεση είναι να μειωθούν τα παραπήγματα» τονίζει ο κ. Κίσσας. Η εφορεία θα εκπονήσει μουσειογραφική και μουσειολογική μελέτη σε συνεργασία με την ΥΣΜΑ και θα τις υποβάλει στο ΚΑΣ. Οι αποθήκες της Α' ΕΠΚΑ θα μείνουν και αυτές στον χώρο απέναντι από το παλιό μουσείο και θα αναδιοργανωθούν.

Πηγή: Α. Κώττη, Έθνος