Αρχαιολόγοι ανακάλυψαν τα πρώτα στοιχεία διάτρησης σώματος στην Τουρκία

Απεικόνιση της υποθετικής χρήσης στα χείλη και στα αυτιά στο Boncuklu Tarla. [Credit: Baysal et al, Antiquity 2024] Αρχαιολόγοι ανακάλυψαν τ...

Απεικόνιση της υποθετικής χρήσης στα χείλη και στα αυτιά στο Boncuklu Tarla. [Credit: Baysal et al, Antiquity 2024]

Αρχαιολόγοι ανακάλυψαν τα αρχαιότερα γνωστά στοιχεία διάτρησης σώματος (piercing) σε σκελετούς που χρονολογούνται πριν από 11.000 χρόνια, σε  ανασκαφή στην περιοχή Boncuklu Tarla, στη νοτιοανατολική Τουρκία.

Επιπλέον, η ανάλυση αποκαλύπτει ότι μόνο οι ενήλικες είχαν piercing, υποδεικνύοντας ότι το προϊστορικό έθιμο μπορεί να ήταν ένα τελετουργικό ενηλικίωσης.

Τα ευρήματα ρίχνουν φως στις πρακτικές παρέμβασης στα σώματα, των μη-νομαδικών κοινοτήτων και αμφισβητούν τις μέχρι τώρα γνωστές αφηγήσεις για την προέλευσή τους από τη νοτιοδυτική Ασία.

Μια ομάδα από το Πανεπιστήμιο της Άγκυρας έφερε στο φως περισσότερα από 100 κοσμήματα θαμμένα στους τάφους ατόμων 11.000 ετών, κατά τη διάρκεια ανασκαφών που πραγματοποιήθηκαν στην Boncuklu Tarla, μεταξύ 2012 και 2017.

Από τα στολίδια, τα 85 είναι πλήρη, κατά κύριο λόγο κατασκευασμένα από ασβεστόλιθο, οψιδιανό ή βότσαλα ποταμού. [Credit: Πανεπιστήμιο της Άγκυρας]

Εργαστηριακή ανάλυση των σκελετών μαρτυρά την πρακτική του piercing

Τα κοσμήματα ανακαλύφθηκαν στην περιοχή δίπλα στα αυτιά και στο πιγούνι των λειψάνων, και είναι ως επί το πλείστον κατασκευασμένα από ασβεστόλιθο, οψιδιανό, χλωρίτη, χαλκό ή βότσαλα ποταμού. Η ποικιλία των κοσμημάτων υποδηλώνει ότι σχεδιάστηκαν τόσο ως σκουλαρίκια αυτιών όσο και ως σκουλαρίκια των κάτω χειλιών.

Αυτό επιβεβαιώνεται από την σκελετική ανάλυση των λειψάνων, η οποία δείχνει μοτίβα φθοράς στους κάτω κοπτήρες, που ταιριάζουν με σημάδια από σκουλαρίκια χειλιών, σε διάφορους πολιτισμούς τόσο στο παρελθόν όσο και σήμερα.

Περαιτέρω εξέταση αποκάλυψε ότι τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες είχαν piercings. Ωστόσο είχαν μόνο οι ενήλικες. Καμία από τις ταφές των παιδιών στην περιοχή δεν περιείχε οποιαδήποτε απόδειξη χρήσης αυτών των κοσμημάτων.

Όλα τα στολίδια ήταν μεγαλύτερα από μισό εκατοστό σε διάμετρο.
[Credit: Emma Baysal/Πανεπιστήμιο της Άγκυρας]

Τελετές διάβασης

Οι αναλύσεις και οι ερμηνείες των αρχαιολόγων, μαρτυρούν ότι τα piercings δεν ήταν μόνο αισθητικά, αλλά είχαν και κοινωνική σημασία, ανέφεραν οι ερευνητές, προσθέτοντας ότι είναι πιθανό να έχουν ενεργήσει ως σημάδια από κάποια τελετή διέλευσης, υποδηλώνοντας ότι το άτομο έχει φτάσει  στην ωριμότητα.

Η Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Προϊστορίας στο Πανεπιστήμιο της Άγκυρας, Emma Louise Baysal, εξέχουσα εμπειρογνώμονας στη νεολιθική ατομική διακόσμηση, τονίζει τη σημασία των ευρημάτων αυτών: «Η ανακάλυψη των σκουλαρικιών για τα χείλη και για τα αυτιά στην περιοχή Boncuklu Tarla, παρέχει τα πρώτα συναφή στοιχεία σχετικά με πρακτικές ενίσχυσης του σώματος που προκαλεί η διάτρηση του σωματικού ιστού στη Νοτιοδυτική Ασία. Η ερμηνεία αυτή αμφισβητεί τις υπάρχουσες αφηγήσεις που τοποθετούν την αρχική καταγραφή των πρακτικών διάτρησης σώματος γύρω στα μέσα της 7ης χιλιετίας π.Χ.».

Τα τρυπήματα ανακαλύφθηκαν πάνω ή κοντά στους ακουστικούς πόρους ή στις κάτω γνάθους των σκελετών.
[Credit: Boncuklu Tarla Excavation Archive/Baysal et al., Antiquity 2024]

Πρώτη ένδειξη του σκοπού του piercing

Αυτές οι ανακαλύψεις παρέχουν την πρώτη ένδειξη ως προς τον σκοπό της κατασκευής τους και της σημασίας των πρώτων piercings.

Τα σκουλαρίκια χειλιών και αυτιών χρησιμοποιήθηκαν ευρέως σε τμήματα της νοτιοδυτικής Ασίας κατά την πρώιμη Νεολιθική περίοδο. Αν και έχουν βρεθεί μερικά παραδείγματα στη δυτική Μικρά Ασία και το Αιγαίο, δεν υπάρχουν στοιχεία για τη χρήση τους στις νεολιθικές περιοχές της κεντρικής Ανατολίας.

Η ερευνητική ομάδα της Boncuklu Tarla, με επικεφαλής την Δρ. Emma Louise Baysal, πιστεύει ότι η ανακάλυψη αυτή θα βοηθήσει στην αποσαφήνιση της ορολογίας που περιβάλλει αυτά τα τεχνουργήματα και θα ανοίξει το δρόμο για την εκ νέου αξιολόγηση των υπαρχόντων νεολιθικών δεδομένων της Νοτιοδυτικής Ασίας.

Ευρήματα από το Boncuklu Tarla.
[Credit: Αρχείο ανασκαφών Boncuklu Tarla/Baysal et al., Antiquity 2024]

Οι σημερινές μας συνήθειες έχουν ξεκινήσει πάνω από 10.000 πριν

«Φαίνεται ότι οι παραδόσεις που εξακολουθούν να αποτελούν μέρος της σημερινής μας ζωής, αναπτύχθηκαν ήδη σε αυτή τη σημαντική, μεταβατική περίοδο, όταν οι άνθρωποι άρχισαν να εγκαθίστανται για πρώτη φορά μόνιμα σε χωριά στη δυτική Ασία πριν από περισσότερα από 10.000 χρόνια» ανέφερε η Δρ. Baysal.

«Είχαν πολύ σύνθετες πρακτικές διακόσμησης που περιλάμβαναν χάντρες, βραχιόλια και μενταγιόν, συμπεριλαμβανομένου ενός πολύ ανεπτυγμένου συμβολικού κόσμου, όπου όλα εκφράζονταν μέσω του ανθρώπινου σώματος», πρόσθεσε.

Οι ερευνητές ελπίζουν να μάθουν περισσότερα για τις επιλογές των πρώτων υλών και των συνδέσεων μεταξύ των γενικών δραστηριοτήτων διακόσμησης και των παραδόσεων της σωματικής διακόσμησης, συνεχίζοντας τις ανασκαφές τους στην περιοχή Boncuklu Tarla.

Τα ευρήματα δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Antiquity.

Πηγή: Enikos, Archaeology News