Αρχαία κατάρα σε μανάβη

Ο καταδεσμός έγινε για τον Βάβυλα, μανάβη της αρχαίας Αντιόχειας Αρχαία κατάρα χαραγμένη σε δύο πλευρές ενός λεπτού πλακιδίου δημιουργή...

Ο καταδεσμός έγινε για τον Βάβυλα,
μανάβη της αρχαίας Αντιόχειας

Αρχαία κατάρα χαραγμένη σε δύο πλευρές ενός λεπτού πλακιδίου δημιουργήθηκε για να βασανίσει, όχι έναν βασιλιά ή  φαραώ, αλλά έναν απλό μανάβη που πούλαγε φρούτα και λαχανικά πριν από 1.700 χρόνια περίπου στην αρχαία πόλη της Αντιόχειας.

Γραμμένη στα ελληνικά, ο καταδεσμός είχε ριχθεί σε πηγάδι της Αντιόχειας, μιας από τις σπουδαιότερες πόλεις της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας στην Ανατολή, στην περιοχή της σημερινής ΝΑ Τουρκίας, κοντά στα σύνορα με την Συρία.

Η κατάρα καλεί τον Ιαο, το ελληνικό όνομα για τον θεό Yahweh, τον θεό της γευσιγνωσίας, για να βασανίσει έναν άντρα ονόματι «Βαβύλας», η ιδιότητα του οποίου είναι μανάβης. Το πλακίδιο καταγράφει το όνομα της μητέρας του «Διονυσία», γνωστή και ως «Χεσύκλια» όπως αναφέρει. Το κείμενο μεταφράστηκε από τον Alexander Hollman του πανεπιστημίου της Washington.

Το εύρημα, το οποίο βρίσκεται στο Μουσείο Τέχνης του Πανεπιστημίου του Princeton, ανακαλύφθηκε την δεκαετία του 1930 από μια αρχαιολογική ομάδα αλλά δεν είχε ποτέ μεταφρασθεί πλήρως. Η λεπτομερής μετάφραση δημοσιεύθηκε στην πρόσφατη έκδοση του περιοδικού « Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik».

Διαβάζοντας την κατάρα

«Εσύ που εκτοξεύεις κεραυνούς και αστραπές Ιαέ, χτύπα, δέσε, δέσε μαζί τον Βαβύλας τον μανάβη» ξεκινά η κατάρα από την μια πλευρά του πλακιδίου. «Όπως χτυπάς το άρμα του Φαραώ, χτύπα και την επιθετικότητά του [Βαβύλα]».

Ο Hollman αναφέρει ότι έχει δει κατάδεσμους εναντίον μονομάχων και αρματοδρόμων, ανάμεσα σε πλήθος άλλων επαγγελμάτων, αλλά ποτέ σε μανάβη: «Υπάρχουν άλλοι άνθρωποι που κατονομάζονται με το επάγγελμά τους σε μερικούς καταδεσμούς, αλλά ποτέ δεν έχω δει καταδεσμό για μανάβη».

Το πρόσωπο που δίνει την κατάρα δεν ονομάζεται, με αποτέλεσμα οι ερευνητές να υποθέτουν τα κίνητρα μιας τέτοιας κίνησης. «Υπάρχουν καταδεσμοί σχετικοί με ερωτικά θέματα» αναφέρει ο Hollman .«Ωστόσο, ο συγκεκριμένος δεν χρησιμοποιεί τέτοιου είδους γλώσσα».

Πιθανόν η κατάρα να ήταν το αποτέλεσμα επιχειρηματικού ανταγωνισμού. «Ίσως να σχετίζεται με επιχειρηματικά ή εμπορικά θέματα της εποχής» εξηγεί ο Hollan, προσθέτοντας ότι το άτομο που έφτιαξε τον καταδεσμό μπορεί να ήταν και ο ίδιος μανάβης. Αν ισχύει αυτή η υπόθεση τότε η πώληση λαχανικών στον αρχαίο κόσμο θα πρέπει να ήταν πολύ ανταγωνιστική. «Οποιοδήποτε είδος εμπορίου έχει την περιοχή του, την ευαισθησία του σε θέματα ανταγωνισμού».

Το όνομα «Βαβύλας», χρησιμοποιήθηκε από έναν επίσκοπό της Αντιόχειας τον 3^ο αιώνα μ.Χ., ο οποίος δολοφονήθηκε για την χριστιανική του πίστη, και υποδηλώνει ότι ο μανάβης μπορεί να ήταν χριστιανός. «Υπήρξε ένας πολύ σημαντικός επίσκοπος της Αντιόχειας με το όνομα αυτό που υπήρξε ένας από τους πρώτους μάρτυρες» εξηγεί ο Hollman.

Βιβλικές μεταφορές

Η χρήση των βιβλικών μεταφορών υποδήλωσαν αρχικά στον Hollman ότι ο συντάκτης της κατάρας ήταν Εβραίος. Μετά από μελέτη των αρχαίων μαγικών ξορκιών που χρησιμοποιούν μεταφορές, συνειδητοποίησε ότι δεν ισχύει κάτι τέτοιο.

«Δεν νομίζω ότι υπάρχει κάποια σύνδεση με την εβραϊκή κοινότητα. Η ελληνική και ρωμαϊκή μαγεία ενσωμάτωνε κάποιες φορές ιουδαϊκά κείμενα χωρίς να τα κατανοεί τόσο καλά».

Επίσης, εκτός από τη χρήση του Ιαού (Yahweh) και την αναφορά στην ιστορία της εξόδου, ο καταδεσμός αναφέρει και την ιστορία των πρωτότοκων της Αιγύπτου.

«Εσύ που εκτοξεύεις κεραυνούς και αστραπές Ιαέ, όπως έκοψες τον πρωτότοκο της Αιγύπτου, κόψε …….. όσο πιο πολύ……. » (το υπόλοιπο μέρος του κειμένου έχει χαθεί).

«Μπορεί απλά να χρησιμοποιεί ένα δυνατό κείμενο, καθώς η μαγεία αρέσκεται στην χρησιμοποίηση δυνατών κειμένων και ονομάτων. Αυτό κάνει εξάλλου την μαγεία να δουλεύει ή να κάνει τους ανθρώπους να νομίζουν ότι δουλεύει» εξηγεί ο Hollman.


Πηγή: The Archaeology News Network