Ο αρχαιολογικός χώρος του λεγόμενου «Ρωμαϊκού Βαλανείου» στη Ραφήνα

Γενική άποψη του Αρχαιολογικού Χώρου. Πρόκειται για την πρώτη παρουσίαση ενός νέου προγράμματος συνεργασίας του Τμήματος Ιστορίας και...

Γενική άποψη του Αρχαιολογικού Χώρου.

Πρόκειται για την πρώτη παρουσίαση ενός νέου προγράμματος συνεργασίας του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών με τη Β΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων. 

Ο χώρος του λεγόμενου «Ρωμαϊκού Βαλανείου» βρίσκεται στην είσοδο της σημερινής πόλης της Ραφήνας και ανασκάφηκε μερικώς τη δεκαετία κυρίως του 1970 από τη Β΄ Εφορεία, η οποία προχώρησε στην απαλλοτρίωσή του. 

Αποκαλύφθηκε τότε μεγάλο τμήμα μίας λουτρικής εγκατάστασης (βαλανείου) ύστερων ρωμαϊκών χρόνων στο κέντρο περίπου του οικοπέδου, ενώ σε δοκιμαστικές τομές εντοπίσθηκαν λείψανα τοίχων στον γύρο χώρο, οι οποίοι ανήκουν προφανώς σε ένα ευρύ οικοδομικό συγκρότημα, μάλλον μία μεγάλη αγροτική έπαυλη. 

Σε σημαντικό ύψος διατηρούνται τα ανασκαμμένα τμήματα του λουτρού, που περιλαμβάνουν δεξαμενές, χώρους με πλακόστρωτα δάπεδα χώρους υποκαύστων με υπόγειο θολωτό διάδρομο (cryptoporticus) για την εύρυθμη λειτουργία τους, ενώ στους χώρους του θερμού λουτρού (caldarium) η διαμόρφωση των λουτήρων προδίδει περισσότερες κατασκευαστικές φάσεις μέχρι την ύστερη αρχαιότητα. 

Ένα ελαιοτριβείο ανατολικότερα πιστοποιεί αγροτικές εγκαταστάσεις στο οικοδομικό συγκρότημα, ενώ ένας κεραμικός κλίβανος έχει εντοπισθεί στο βόρειο τμήμα του οικοπέδου.

Οι εργασίες το 2012 είχαν ένα προκαταρκτικό χαρακτήρα και αφορούσαν την αναζήτηση, ταυτοποίηση και πρώτη επεξεργασία των δεδομένων των παλαιών ανασκαφών (αποδελτίωση και μελέτη των ημερολογίων, ένταξη των αρχιτεκτονικών καταλοίπων σε ενιαίο σχέδιο, ορισμός κανάβου), αλλά και αντιμετώπισης επειγόντων προβλημάτων προστασίας και συντήρησης κυρίως των δαπέδων και των κονιαμάτων. 

Το 2013 θα αρχίσει η συστηματική έρευνα του χώρου με σκοπό την αποκάλυψη και μελέτη μίας αγροτικής έπαυλης των ρωμαϊκών – υστερορωμαϊκών χρόνων, που θα δώσει νέα στοιχεία για την οικιστική και κοινωνικό - οικονομική κατάσταση της ανατολικής Αττικής κατά τη μεταβατική περίοδο από τον αρχαίο στον χριστιανικό κόσμο, συγχρόνως δε έναν οργανωμένο αρχαιολογικό χώρο προς όφελος και των σημερινών κατοίκων της περιοχής.

Όλη η προσπάθεια γίνεται υπό την εποπτεία του Στ. Κατάκη, καθηγητή του πανεπιστημίου Αθηνών και Ε. Νικολόπουλου, Διδάκτορα Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και Αρχαιολόγο της Β' ΕΠΚΑ.

Ευχαριστούμε πολύ τον κ. Στ.Κατάκη για τις πολύτιμες πληροφορίες και το φωτογραφικό υλικό που μας παρείχε.