Πετάει η Σκεπτομένη Αθηνά

Μια ακόμη μεγάλη έκθεση, που θα περιλαμβάνει 14 έως 16 εμβληματικές αρχαιότητες, θα διοργανωθεί σύντομα.  Θα αποτελεί συνδιοργάνωση τη...

Μια ακόμη μεγάλη έκθεση, που θα περιλαμβάνει 14 έως 16 εμβληματικές αρχαιότητες, θα διοργανωθεί σύντομα. Θα αποτελεί συνδιοργάνωση της ελληνικής και της ιταλικής προεδρίας και θα διερευνά τη σχέση της Ελλάδας με τη Μεγάλη Ελλάδα (Κάτω Ιταλία και Σικελία). 

Θα ξεκινήσει τον Μάρτιο στο Κιρινάλε της Ρώμης και θα μεταφερθεί τον Αύγουστο στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας.

Ανάμεσα σε όσα συμφώνησε το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο να σταλούν είναι η Σκεπτομένη Αθηνά (παρότι το Μουσείο Ακρόπολης διαφωνούσε), ο νεαρός αθλητής (γνωστός και ως έφηβος του Ζααρμπρίκεν), ένα μινωικό ρητό, ένα κυκλαδικό ειδώλιο κ.ά.

H  Σκεπτομένη Αθηνά αποτελεί μοναδικό έργο. Θεωρείται το «σήμα κατατεθέν» για την ιστορία της Ακρόπολης και αποτελεί ένα από τα λίγα σωζόμενα έργα μιας ιδιαίτερης εποχής -μαζί με το «Παιδί» του Κριτία- που δείχνει τη μετάβαση από τα αρχαϊκά στα κλασικά χρόνια. Δεν είναι τυχαίο ότι έχει κυκλοφορήσει σε χιλιάδες αντίγραφα, έχει αναπαραχθεί σε γύψο και μάρμαρο, έχει αποτυπωθεί αμέτρητες φορές ως εξώφυλλο σε βιβλία. Και αυτό γιατί απεικονίζει τη θεά Αθηνά περίλυπη και μελαγχολική με το κεφάλι γερμένο ελαφρά στο αριστερό χέρι, που κρατά δόρυ. Μια σκηνή που δηλώνει ότι αποτελούσε πιθανότατα επιτύμβιο μνημείο των πεσόντων στους μηδικούς πολέμους.

Η διεύθυνση του Μουσείου της Ακρόπολης είχε αντίρρηση για την εξαγωγή αυτής της στήλης (ύψους 54 εκ. και πλάτους 32 εκ.), λόγω της εμβληματικής σημασίας της. Αντιπρότεινε μάλιστα στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, το οποίο ενέκρινε το δανεισμό επτά αρχαίων έργων για την παραπάνω έκθεση, μιαν άλλη στήλη στην οποία αναγράφονται δύο ψηφίσματα υπέρ της Σάμου (405 π.Χ.).

Μέχρι τώρα το Μουσείο της Ακρόπολης έχει δείξει πως διαθέτει ευελιξία στην προσαρμογή στα νέα δεδομένα, που επιβάλλουν κινητικότητα και ανταλλαγές έργων μεταξύ των μεγάλων μουσείων του κόσμου. Απόδειξη, ότι δεν είχε καμία αντίρρηση να στείλει στη Ρώμη την αρχαϊκή Κόρη 673, που έχει και άλλοτε ταξιδέψει. Ίσως γιατί Κόρες υπάρχουν πολλές, ενώ η «Σκεπτομένη Αθηνά» είναι μόνο μία.

Σύμφωνα με την εισήγηση της διευθύντριας του Τμήματος Εκθέσεων του υπουργείου Πολιτισμού, η έκθεση αυτή θα «γεφυρώσει» δύο προεδρίες της Ευρωπαϊκής Ενωσης: την ελληνική, που μόλις ξεκίνησε, και την ιταλική, που θα ακολουθήσει. «Πρόκειται για μια συμβολική έκθεση, με λίγα αλλά δυνατά έργα και από τις δύο χώρες, που θα τελεί υπό την αιγίδα των δύο προέδρων της Δημοκρατίας» είπε η κ. Λαγογιάννη.

Ο νεαρός αθλητής, γνωστός και ως έφηβος του Ζααρμπρίκεν, είναι ανάμεσα στους θησαυρούς που θα στείλει η Ελλάδα για την έκθεση στην Ιταλία.

Έτσι, εκτός από τη «Σκεπτομένη Αθηνά», θα ταξιδέψουν στην Ιταλία μία πήλινη πινακίδα από την Πύλο (13ος αι. π.Χ.), ένα κυκλαδικό ειδώλιο από τη Νάξο (3η χιλιετία π.Χ.), ένα ανδρικό χάλκινο άγαλμα της πρώιμης ρωμαϊκής περιόδου, μία Κόρη της Ακρόπολης, ένα υστερομινωικό ρυτό με μορφή ταυροκεφαλής από το ανάκτορο της Ζάκρου και μία βυζαντινή εικόνα με την Παναγιά Γλυκοφιλούσα (12ος αιώνας).

Από ιταλικής πλευράς θα εκτεθούν ο Κρατήρας του Ευφρονίου (έχει ξαναπαρουσιαστεί στην έκθεση «Νόστος» με κλεμμένες αρχαιότητες που επαναπατρίσθηκαν) στο Μουσείο της Ακρόπολης, το ρωμαϊκό αντίγραφο των Τυραννοκτόνων,  την Αμαζόνα του Καπιτωλίου και άλλα τέσσερα αρχαία έργα, τα οποία θα δούμε από τις αρχές Αυγούστου ώς τα τέλη Σεπτεμβρίου 2014 στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.

Τα μέλη του ΚΑΣ ζήτησαν από την ιταλική πλευρά να συμπεριλάβει στην έκθεση άλλα δύο έργα που χαρακτηρίζουν την εποχή τους, όπως μία πρώιμη επιγραφή με χαλκιδικό αλφάβητο, από το οποίο προήλθε το λατινικό, και ένα πορτρέτο του βασιλιά της Ηπείρου Πύρρου.

Εδώ πρέπει να σημειωθεί πως η έκθεση αυτή σχεδιάστηκε κατόπιν πρότασης του υπουργείου Εξωτερικών και υλοποιείται από το υπουργείο Πολιτισμού και όχι αντιστρόφως, όπως θα ήταν φυσικό.

Πηγή: Έθνος, Ν. Κοντράρου-Ρασσιά, Ελευθεροτυπία