Το νερό έσωσε ξύλινο γλυπτό

Οι ανασκαφές του Μετρό στον υπό κατασκευή Σταθμό «Δημοτικό Θέατρο» επί της Πλατείας Αγίου Κωνσταντίνου έφεραν στο φως εντυπωσιακά ευρήμ...

Οι ανασκαφές του Μετρό στον υπό κατασκευή Σταθμό «Δημοτικό Θέατρο» επί της Πλατείας Αγίου Κωνσταντίνου έφεραν στο φως εντυπωσιακά ευρήματα, μεταξύ των οποίων και το μοναδικό ξύλινο γλυπτό.

Το ξύλο δεν βγήκε... απ' τον παράδεισο, αλλά από τον πάτο του πηγαδιού και έστειλε στα ουράνια τους αρχαιολόγους.

Αν και το μικρό άγαλμα που εντοπίστηκε σε ανασκαφή στον Πειραιά είναι ακέφαλο και σχεδόν στερείται άκρων, οι πληροφορίες που μεταφέρει είναι πάμπολλες, αφού δεν έχουμε άλλο ανάλογο από την αρχαιότητα. Σώθηκε χάρη στο ότι παρέμεινε βυθισμένο στον υδροφόρο ορίζοντα, και μάλιστα σε στρώμα λάσπης.

Στo πλαίσιο του έργου της Αττικό Μετρό «Επέκταση της Γραμμής 3: τμήμα Χαϊδάρι-Πειραιάς» ολοκληρώνεται το τρέχον διάστημα η αρχαιολογική διερεύνηση των αρχαίων φρεάτων που εντοπίστηκαν στον υπό κατασκευή Σταθμό «Δημοτικό Θέατρο», επί της Πλατείας Αγίου Κωνσταντίνου, σε ένα εκ των οποίων σε απόλυτο υψόμετρο 1,12μ. κάτω από το επίπεδο της επιφάνειας της θάλασσας (βάθος -14,17μ. από την επιφάνεια) αποκαλύφθηκε και συλλέχθηκε ξύλινο περίοπτο γλυπτό όρθιας ενδεδυμένης ανδρικής μορφής. 

Εντοπίστηκε, σε επαφή με το τοίχωμα του φρέατος προς τα βόρεια, με την οπίσθια πλευρά του προς τα άνω και με το άνω τμήμα του στραμμένο προς τα δυτικά. Βρισκόταν εντός στρώματος γκρίζας ιλύος με αρκετή λατύπη, εντός του υδροφόρου ορίζοντα, που εμπεριείχε κεραμική και τμήματα αγγείων που χρονολογούνται στο τέλος της ελληνιστικής περιόδου (100-86 π.Χ.), μαζί με άλλα οικιστικά κατάλοιπα (κεράμους, μεταλλικά αντικείμενα και άλλα τεμάχια ξύλων μικρών διαστάσεων). Στο ίδιο περίπου υψόμετρο με το ξύλινο γλυπτό εντοπίστηκε επίσης θραύσμα μαρμάρινου γλυπτού γυναικείας μορφής (πιθανόν Αρτέμιδος) καθήμενης στη ράχη ελαφιού. 


Όπως λέει στο «Εθνος» η διευθύντρια της ΚΣΤ' Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Πειραιά, προφανώς ήταν στο σημείο του σπιτιού που χρησιμοποιούνταν όπως το σημερινό εικονοστάσι. Κι αυτό επειδή κοντά του εντοπίστηκε επίσης θραύσμα μαρμάρινου γλυπτού γυναικείας μορφής (πιθανόν Αρτέμιδος) καθήμενης στη ράχη ελαφιού.

Η κ. Χρυσουλάκη σημειώνει πως στο ίδιο φρέαρ εντοπίστηκαν και οικιστικά κατάλοιπα όπως οικιακά σκεύη, σανίδες με οπές που ίσως ήταν μέρη επίπλων, ένα ξύλινο χτενάκι για βλεφαρίδες, ένα μεγάλο μεταλλικό αγγείο που πιθανώς χρησιμοποιούνταν για τη μεταφορά νερού από το φρέαρ και υπολείμματα καρπών όπως καρύδια, αμύγδαλα, φουντούκια, ελιές και σταφύλια. Ο Πειραιάς είχε εξαιρετικό υδρευτικό σύστημα με θαυμάσια υδρευτικά έργα. Οπως φαίνεται από τα ανασκαφικά δεδομένα, το δίκτυο αποτελούνταν από σειρά δεξαμενών, οι οποίες μάζευαν τα νερά της βροχής ή τροφοδοτούνταν από πηγάδια που επικοινωνούσαν με την κυρίως δεξαμενή.

Το ξύλινο άγαλμα βρέθηκε κάτω από τον υπό κατασκευή σταθμό «Δημοτικό Θέατρο»,
επί της Πλατείας Αγίου Κωνσταντίνου στον Πειραιά

Το ξύλινο γλυπτό είναι ελλιπές ως προς την κεφαλή και τα άνω και κάτω άκρα. Έχει μέγιστο σωζόμενου ύψος 0,47μ. και πλάτος 0,21μ.. Η μορφή παριστάνεται όρθια σε ελαφρά κίνηση βηματισμού, όπως διακρίνεται από την αντίθετη κίνηση των δύο σκελών: το δεξί λυγίζει προς τα εμπρός, ενώ το αριστερό σε μεγαλύτερη έκταση προς τα πίσω. Φορά κοντό χιτώνα και έχει λυγισμένους τους αγκώνες στο ύψος της μέσης με τους βραχίονες σε έκταση προς τα εμπρός. 

Το γλυπτό μεταφέρθηκε αμέσως στο εργαστήριο συντήρησης της ΚΣΤ΄ ΕΠΚΑ σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες ασφαλούς μεταφοράς αρχαιοτήτων.

Τα ευρήματα μπαίνουν στη «βιτρίνα» το 2015

Στις αρχές του επόμενου έτους το κοινό θα μπορεί να δει τα ευρήματα των ανασκαφών της ΚΣΤ' ΕΠΚΑ για το μετρό του Πειραιά σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο στις Αστικές Πύλες.

Στο ισόγειο του ακινήτου που έχει εξασφαλιστεί, θα γίνεται η συντήρηση των ευρημάτων, ανάμεσα στα οποία είναι και τα ξύλινα και άλλα αντικείμενα της ανασκαφής.

Το κοινό θα μπορεί να ενημερωθεί με φωτογραφίες και βίντεο και ταυτοχρόνως να παρατηρεί πώς γίνονται οι εργασίες συντήρησης.

Όταν ολοκληρωθούν όλες οι ανασκαφές, στον χώρο θα λειτουργήσει η μόνιμη έκθεση με τα ευρήματα των ανασκαφών.

Η κ. Χρυσουλάκη σημειώνει πως θα γίνουν και ιδιαίτερα εκπαιδευτικά προγράμματα, σχεδιασμένα με ζωντάνια, ώστε τα παιδιά να κατανοούν τι γίνεται σε μια ανασκαφή και πώς συντηρούνται τα ευρήματα.

Η κ. Χρουσουλάκη έχει ιδιαίτερη πείρα και στον τομέα αυτόν, καθώς ήταν υπεύθυνη επί σειρά ετών στην κεντρική υπηρεσία για τον σχεδιασμό των εκπαιδευτικών προγραμμάτων.


Στα εκπαιδευτικά προγράμματα που γίνονται από την εφορεία Πειραιά, όπως μας λέει, οι μικροί επισκέπτες πλένουν κεραμίδες και κολλούν κάποια σύγχρονα κομμάτια αγγείων, σε μίμηση των εργασιών που κάνουν οι συντηρητές με τα αυθεντικά. Θεωρεί ότι η εμπειρία θα είναι απείρως μαγευτικότερη, όταν θα ξετυλίγεται στον ίδιο χώρο με τις αληθινές συντηρήσεις.

Πηγή: ΥΠΠΟΑ , Αγγ. Κώττη, Έθνος