Τάφοι με δεκάδες μούμιες ανακαλύφθηκαν στο Περού

Δεκάδες τάφοι που περιέχουν παραπάνω από 40 μούμιες ο καθένας ανακαλύφθηκαν γύρω από έναν τελετουργικό χώρο, ηλικίας 1.200 ετών, στην ...

Δεκάδες τάφοι που περιέχουν παραπάνω από 40 μούμιες ο καθένας ανακαλύφθηκαν γύρω από έναν τελετουργικό χώρο, ηλικίας 1.200 ετών, στην κοιλάδα Cotahuasi του Περού.

Μέχρι στιγμής, οι αρχαιολόγοι έχουν ανασκάψει επτά τάφους που περιείχαν τουλάχιστον 171 μούμιες σε μια περιοχή, που ονομάζεται σήμερα Tenahaha.

Οι τάφοι βρίσκονται σε μικρούς λόφους που περιβάλλουν το χώρο. «Οι νεκροί, που πιθανότατα αριθμούνται σε μερικές χιλιάδες, δεσπόζουν πάνω από τους ζωντανούς», γράφει ο αρχαιολόγος Justin Jennings, επιμελητής στο Βασιλικό Μουσείο του Οντάριο στο Τορόντο, σε κεφάλαιο του νέου βιβλίου "Tenahaha and the Wari State: A View of the Middle Horizon from the Cotahuasi Valley" (University of Alabama Press, 2015).

Η περιοχή Tenahaha που βρέθηκαν οι μούμιες

Οι αρχαιολόγοι διαπίστωσαν ότι πριν επέλθει η νεκρική ακαμψία, οι μούμιες είχαν τα γόνατά τους μέχρι το επίπεδο των ώμων και τα χέρια τους ήταν διπλωμένα στο στήθος τους. Στη συνέχεια τα πτώματα τυλίχθηκαν με σχοινί. Η ηλικία των μουμιών  κυμαίνεται από νεογνά μέχρι ενήλικες μεγάλης ηλικίας, με μερικές από τις νεότερες μούμιες (όπως τα βρέφη) να θάβονται μέσα σε αγγεία. Στον αντίποδα, οι ζωντανοί άνθρωποι φαίνεται να ζούσαν σε χωριά κοντά στην Tenahaha.

Μέρη και κομμάτια από μούμιες

Τα μουμιοποιημένα κατάλοιπα βρέθηκαν σε κακή κατάσταση λόγω της φθοράς που υπέστησαν από το νερό και τα τρωκτικά. Επιπλέον, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ορισμένες από τις μούμιες είχαν σκοπίμως σπάσει με τα οστά τους να βρίσκονται διασκορπισμένα μεταξύ των τάφων. Σε ένα τάφο οι επιστήμονες βρήκαν σχεδόν 400 απομονωμένα ανθρώπινα λείψανα, συμπεριλαμβανομένων δοντιών, χεριών και ποδιών.

«Παρόλο που σε πολλά άτομα οι μούμιες τους ήταν σπασμένες, βρέθηκαν και άλλες που ήταν σχεδόν άθικτες», αναφέρει ο Jennings. «Οι νεκροί μετακινούνταν γύρω από τους τάφους, αλλά μερικές φορές παρέμειναν μαζί, στον ίδιο χώρο ενώ χρησιμοποιήθηκαν ακόμη και αναχώματα ή πέτρες για να διαχωρίσουν ομάδες ατόμων και μεμονωμένα άτομα». Μερικά κτερίσματα βρέθηκαν σπασμένα, ενώ άλλα παρέμειναν άθικτα.

Η ταφή μιας νεαρής γυναίκας στο μέσο ενός τάφου. Η ανάλυση των σκελετικών υπολειμμάτων αποκαλύπτουν ότι υπέφερε από οδοντικά προβλήματα που έφθαναν μέχρι και τη απώλεια δοντιών. Σε κάποια χρονική στιγμή στη ζωή της υπέστη εσωτερική αιμορραγία στις μήνιγγες του κρανίου της, αλλά επέζησε.

Οι μούμιες είχαν ταφεί με μια ποικιλία των κτερισμάτων συμπεριλαμβανομένων ορισμένων όμορφα διακοσμημένων κεραμικών, παραδείγματα των οποίων είναι ορατά στην φωτογραφία.

Η κατανόηση της επιλεκτικής καταστροφής των μουμιών και κτερισμάτων αποτελεί μια πρόκληση για τους αρχαιολόγους. «Στις Άνδεις, ο θάνατος είναι μια διαδικασία, δεν θάβεις κάποιον και τελείωσε», δηλώνει ο Jennings στο LiveScience. 

Για παράδειγμα, η διάλυση και μετακίνηση των μουμιών μπορεί να βοήθησαν στην επιβεβαίωση της αίσθησης της ισότητας και της συλλογικότητας. «Η διάλυση του σώματος, το οποίο αποτελεί προσβολή για τις μεταγενέστερες πληθυσμιακές ομάδες στις Άνδεις, θα ήταν ένα ισχυρό σύμβολο της ισότιμης κοινότητας», γράφει ο Jennings στο βιβλίο του. Ωστόσο, ενώ αυτή η ιδέα εξηγεί γιατί κάποιοι μούμιες διαμελίστηκαν, δεν εξηγεί γιατί άλλες μούμιες παρέμειναν ανέπαφες, προσθέτει ο Jennings.

Ριζικές αλλαγές στην περιοχή

Οι ραδιοχρονολογήσεις και η ανάλυση της κεραμικής υποδηλώνουν ότι η τοποθεσία ήταν σε χρήση από το 800 μ.Χ. περίπου μέχρι το 1000 μ.Χ., με τους Ίνκας να ανοικοδομούν τμήμα της περιοχής σε μεταγενέστερη ημερομηνία.

Η Tenahaha, με τις αποθήκες και τους ανοικτούς χώρους της, κατάλληλους για τελετουργίες και ταφές νεκρών, μπορεί να βοήθησε τα χωριά της κοιλάδας Cotahuasi να επιλύσουν ειρηνικά τις προκλήσεις που αντιμετώπισε το Περού. Η αρχαιολογική έρευνα δείχνει ότι τα χωριά της κοιλάδας ήταν σε μεγάλο βαθμό αυτόνομα, με το καθένα από αυτά να είχε τον δικό του ηγέτη.

Τρία αγγεία που βρέθηκαν τοποθετημένα στα πόδια ενός ατόμου

 Μερικά από τα διακοσμημένα κύπελλα που βρέθηκαν στους τάφους.
Ανθρώπινα χέρια, γραμμές, τελείες και χαρούμενα πρόσωπα είναι ορατά σε αυτά.

Κεραμικά με τα λεγόμενα "χαρούμενα πρόσωπα" ήταν ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον εύρημα. Η διακόσμηση της κεραμικής σε άλλα μέρη του Περού τείνει να είναι πιο ζοφερή με εικόνες από ανθρώπινα κρανία.

Η έρευνα δείχνει επίσης ότι μεταξύ του 800 μ.Χ. και 1000 μ.Χ. το Περού βρισκόταν σε μια κατάσταση θυελλώδους αλλαγής, με την αύξηση του πληθυσμού, την επέκταση της γεωργίας και τις ταξικές διαφορές να αυξάνονται, είπε ο Jennings. Στους αρχαιολογικούς χώρους που βρίσκονται στις ακτές του Περού, οι αρχαιολόγοι έχουν βρει αποδεικτικά στοιχεία για άσκηση βίας, με πολλούς ανθρώπους να πάσχουν από κρανιακά τραύματα, προσθέτει ο Jennings. Σε ορισμένες περιοχές του Περού, οι αρχαιολόγοι έχουν βρει κεραμική με διακοσμητικά σχέδια από σπασμένα ανθρώπινα δόντια αλλά και ανθρώπινα κρανία ως τρόπαια (κρανία που θα μπορούσαν να έχουν ληφθεί στη μάχη) σημειώνουν οι ερευνητές.

Στην Tenahaha, ωστόσο, υπάρχουν λίγα στοιχεία για τη βία κατά ανθρώπων, ενώ η κεραμική στο χώρο είναι διακοσμημένη με  σχέδια που μοιάζουν με απεικονίσεις ατόμων να χαμογελούν, τα λεγόμενα «χαρούμενα πρόσωπα», όπως τα χαρακτηρίζουν οι αρχαιολόγοι.

Η περιοχή της Tenahaha μπορεί να χρησίμευε ως «ουδέτερο έδαφος», όπου οι άνθρωποι θα μπορούσαν να συναντηθούν, να θάβουν τους νεκρούς τους και να γιορτάζουν. Ως εκ τούτου, η περιοχή μπορεί να βοήθησε στην άμβλυνση των εντάσεων που προκαλούνταν από τον μεταβαλλόμενο κόσμο της εποχής, δηλώνει ο  Jennings.

Χώρος αποθήκευσης τροφίμων

«Είναι μια περίοδος μεγάλων αλλαγών και ένας από τους τρόπους με τον οποίο οι άνθρωποι ανταποκρίνονται σε αυτή είναι μέσω της βίας», δήλωσε ο Jennings στη συνέντευξη του. «Συμπεραίνουμε ότι η Tenahaha δημιουργήθηκε  εν μέρει για να απορροφήσει αυτές τις αλλαγές, να βρεθεί ένας τρόπος εκτόνωσης της βίας, και να απασχοληθούν οι άνθρωποι με περιόδους ριζικής αλλαγής της νοοτροπίας τους».

Οι ανασκαφές στο χώρο διενεργήθηκαν μεταξύ του 2004 και του 2007 και απασχόλησαν μια ομάδα περισσότερων των 30 ατόμων από το Περού, τον Καναδά, τη Σουηδία και τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Πηγή: O. Jarus, LiveScience