Φτιάχνουν το «παζλ» του Ασκληπιείου

Η νέα αναστηλωτική πρόταση που παρουσίασε η αρχιτέκτονας Ροζαλία Χριστοδουλοπούλου στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο Έναν ολόκληρο ν...

Η νέα αναστηλωτική πρόταση που παρουσίασε η αρχιτέκτονας Ροζαλία Χριστοδουλοπούλου
στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο

Έναν ολόκληρο ναό κατάφεραν να ανασυστήσουν, ψάχνοντας τα λεγόμενα «διάσπαρτα» της Ακρόπολης, μηχανικοί και αρχαιολόγοι.

Είναι το ιερό του Ασκληπιού, στη νότια κλιτύ, ένα μνημείο που πριν από μερικά χρόνια θεωρούνταν άγνωστο, καθώς σώζονταν μόνο τα θεμέλιά του. Όλα ξεκίνησαν όταν η έρευνα της αρχιτέκτονος Ροζαλίας Χριστοδουλοπούλου την οδήγησε στην περιοχή του Ασκληπιείου και στην ανεύρεση λιθοσωρών από αρχιτεκτονικά μέλη και θραύσματα.

«Διαλύοντας αυτούς τους σωρούς αρχίσαμε να ξεχωρίζουμε συγκεκριμένες ομάδες. Ωστόσο δεν ξέραμε πού ανήκει όλο αυτό το υλικό», είπε η κ. Χριστοδουλοπούλου, παρουσιάζοντας τη νέα αναστηλωτική πρόταση στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο.

Η έρευνα διήρκεσε γύρω στα έξι χρόνια μέχρι που ανακάλυψαν δύο λίθους από τη γωνία οι οποίοι ταίριαξαν με το θεμέλιο που σωζόταν. Έτσι όλη η ομάδα των υπόλοιπων αρχιτεκτονικών μελών αποδόθηκε στο ιερό γιατί είχαν την ίδια σύνδεση, ήταν από το ίδιο μάρμαρο και είχαν δουλευτεί με τον ίδιο τρόπο.

Το συμβούλιο εξέτασε την τροποποιημένη μελέτη αναστήλωσης κρηπιδώματος και βάσης τοίχων του ναού του Ασκληπιού. Κατά τη συζήτηση ο προϊστάμενος της Διεύθυνσης Αναστήλωσης Αρχαίων Μνημείων Δημοσθένης Σβολόπουλος σημείωσε ότι η μελέτη χαρακτηρίζεται τροποποιημένη, καθώς νέα στοιχεία που προέκυψαν, μετά την κατάρτιση της πρώτης μελέτης, άλλαξαν τα πράγματα. Με τόλμη και υπευθυνότητα, οι μελετητές ανέτρεψαν τις βεβαιότητες που είχαν και «διάβασαν» τα νεότερα.

Συγκεκριμένα, το 2011 που βρέθηκαν δυο κομμάτια από εσωτερικά μέρη στον πρώτο αναβαθμό, τα οποία έδωσαν νέα στοιχεία και άλλαξαν την αρχική υπόθεση. Η έρευνα συνεχίζεται σε όλους τους χώρους διασπάρτων -και με τη σημαντική βοήθεια του τεχνίτη Βασίλη Αναστασιά- γιατί έχει ακόμα μέλη τα οποία έχουν δεχτεί επεξεργασία.

Φωτογραφία από μια πρώτη αναστήλωση που έγινε στο ιερό του Ασκληπιού το 2009.

Μερικά όμως έχουν επαναχρησιμοποιηθεί πολλές φορές, οπότε είναι δύσκολο να τα εντοπίσεις (διάσπαρτα ονομάζονται όσα κομμάτια μαρμάρου έχουν εντοπισθεί στον χώρο της Ακρόπολης και δεν γνωρίζουμε πού ανήκουν). Συνολικά 450 αρχιτεκτονικά μέλη και θραύσματα που ήταν χαμένα μέσα στους λιθοσωρούς ταυτίστηκαν και αποδόθηκαν στο περίφημο ιερό της αρχαιότητας.

Το 419 π.Χ.

«Ήταν ένα μνημείο που υπήρχε στα χαρτιά, θεωρείτο χαμένο ως κτίσμα. Και ξαφνικά χάρη στην εργασία της Ροζαλίας απέκτησε άφθονο υλικό. Είναι ένα μεγάλο κέρδος για την ιστορική τοπογραφία της νότιας κλιτύος», δήλωσε στη συνεδρίαση του Συμβουλίου ο καθηγητής Μανόλης Κορρές, εκφράζοντας τη σιγουριά ότι θα βρεθούν και άλλα τμήματα θραυσμένου μαρμάρου.

Η ίδρυση του ναού έγινε το 419/20 π.Χ., περίοδο από την οποία δεν έχει βρεθεί κανένα κατάλοιπο. «Ίσως το μόνο που μπορεί να ανήκει στον πρώτο ναό να είναι η ευθυντηρία, η κάτω κάτω στρώση με τις πλάκες», σημείωσε η ερευνήτρια. Ο δεύτερος ναός ανήκει στον 1ο αι. π.Χ., πιθανότατα μετά το 86 π.Χ. που έγινε η επιδρομή του Σύλλα.

«Εμείς αναστηλώνουμε τη δεύτερη φάση, μια επισκευή και επέκταση προς ανατολικά, που έγινε τον 3ο αι. μ.Χ. μετά την επιδρομή των Ερούλων (267 μ.Χ.) κατά την οποία καταστράφηκαν πολλά μνημεία στην Αθήνα», συμπλήρωσε η ίδια.

Η μελέτη, όπως παρουσιάστηκε στο ΚΑΣ, πήρε τα εύσημα και την ομόφωνη γνωμοδότηση των μελών του.

Το ενταγμένο στο ΕΣΠΑ έργο παραδίδεται στο τέλος του έτους (δηλαδή η συγκεκριμένη φάση της αναστήλωσης που φτάνει ως τη βάση των τοίχων). Κατόπιν θα κατατεθεί μελέτη για το υπόλοιπο των τοίχων, καθώς έχουν εντοπιστεί πολλά τμήματα που βρίσκονται πιο πάνω από τους ορθοστάτες.

Απαιτείται η συνέχιση της χρηματοδότησης, όπως και για όλα τα υπό αναστήλωση μνημεία της Ακρόπολης. Και βέβαια, προσωπικό, γιατί τώρα φεύγουν όσοι έχουν σύμβαση στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ.

Πηγή: Αγγ. Κώττη, Έθνος