Επιγραφή που αποτελείται από τρία, μη συνδεόμενα μεταξύ τους, τμήματα λίθου. Με βάση την μεταγραφή και την ανάγνωση του κύριου ερευνητή της...
Επιγραφή που αποτελείται από τρία, μη συνδεόμενα μεταξύ τους, τμήματα λίθου. Με βάση την μεταγραφή και την ανάγνωση του κύριου ερευνητή της, αναγράφονται τα εξής:
ΘΩΜΑ]Σ Ο ΚΕ ΑΛΒΑΝΗΤ[ΟΚΤΟΝΟΣ ΕΠΙΚΛ]ΗΘΗΣ
ΩΚΟΔΟΜΗΣ[ΑΤΟ ΤΟΝ ΝΑΡΘΗ]ΚΑ ΤΟΥΤ[ΟΝ
Στην ενεπίγραφη πλάκα αναφέρεται το όνομα του Θωμά Πρελιούμποβιτς, του Σέρβου ηγεμόνα των Ιωαννίνων, ο οποίος διοίκησε την πόλη κατά την περίοδο 1367-1384. Σύμφωνα με την επιγραφή ο Θωμάς, ο οποίος αποκαλούνταν και αλβανιτοκτόνος, έκτισε αυτόν τον νάρθηκα. Η επιγραφή είναι κτητορική. Ήταν πιθανόν εντοιχισμένη στον νάρθηκα κάποιου, χαμένου σήμερα, ναού του Κάστρου των Ιωαννίνων,. Η πολυτελής της εμφάνιση μαρτυρεί την οικονομική και κοινωνική επιφάνεια του Θωμά, που ανέλαβε τα έξοδα. Αργότερα, όταν ο ναός καταστράφηκε, η πλάκα χρησιμοποιήθηκε ως οικοδομικό υλικό σε κάποιο άλλο κτήριο. Η επιφάνεια της πλάκας, στο τμήμα επάνω αριστερά, όπου αναγραφόταν το όνομα του Θωμά, έχει σφυροκοπηθεί με αιχμηρό εργαλείο, έτσι ώστε να διακρίνονται μόνο λείψανα από τα τρία τελευταία γράμματα. Έχει υποστηριχθεί ότι η απόξεση του ονόματος έγινε ενώ ακόμα βρισκόταν η πλάκα στην αρχική της θέση.
Ποιοι ήταν εκείνοι που θέλησαν να εξαφανίσουν από σημαντική εκκλησία της πόλης το όνομα του Θωμά, και κυρίως γιατί;
Ο Θωμάς Πρελιούμποβιτς, υπήρξε μια από τις πιο αμφιλεγόμενες προσωπικότητες στην ιστορία της μεσαιωνικής Ηπείρου. Όταν κατέφθασε μαζί με τη σύζυγό του Μαρία Αγγελίνα και μεγάλη ακολουθία το 1367 στα Ιωάννινα, για να αναλάβει τη διοίκηση της πόλης, μετά από πρόσκληση των ισχυρών αρχοντικών οικογενειών των Ιωαννίνων, επικράτησε κλίμα αισιοδοξίας. Γρήγορα όμως αυτή η κατάσταση αντιστράφηκε. Τοποθετώντας σε καίριες θέσεις στη διοίκηση Σέρβους, δημεύοντας μεγάλο μέρος της εκκλησιαστικής περιουσίας και επιβάλλοντας επαχθείς φόρους προκάλεσε την οργή των ντόπιων αρχόντων. Για όλους αυτούς τους λόγους στις γραπτές πηγές της εποχής χαρακτηρίζεται ως στυγνός τύραννος. Κατά την περίοδο διακυβέρνησής του, ωστόσο, ο Θωμάς κατόρθωσε να διατηρήσει τα Ιωάννινα και τη γύρω περιοχή αδούλωτη, ενώ ολόκληρη η βορειοδυτική Ελλάδα είχε καταληφθεί από αλβανικά φύλα.
Ο Θωμάς δολοφονήθηκε το 1384, από τους σωματοφύλακές του. Αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι κατά τη δολοφονία του δεν αντέδρασε κανείς από τους κατοίκους. Ο λαός και οι άρχοντες των Ιωαννίνων, οι «καστρηνοί Ιωαννινιώτες», δεν ήθελαν να θυμούνται τον τύραννο και τον καταδίκασαν, με τον τρόπο τους, στη λήθη, όπως ίσως υποδηλώνει και η απόξεση της επιγραφής.
Πολυξένη Δημητρακοπούλου, αρχαιολόγος
Επιγραφή λίθινη (τρία κομμάτια), β΄ μισό 14ου αιώνα, πιθανόν μετά το 1384
Ιωάννινα, Κάστρο / Π.Ε. Ιωαννίνων
Βυζαντινό Μουσείο Ιωαννίνων – Αίθουσα Β- Βυζαντινοί Χρόνοι
Διαστάσεις:
Α) ύψος: 0,15μ. πλάτος: 0,27μ.
Β) ύψος: 0,15μ. πλάτος: 0,15μ.
Γ) ύψος: 0,06μ. πλάτος: 0,27μ. (δεν εκτίθεται)
Αρ. Ευρετηρίου: Α.Κ. 185
Βρανούσης, Λ., 1968. Ιστορικά και τοπογραφικά του μεσαιωνικού Κάστρου των Ιωαννίνων. Αθήνα: Εταιρεία Ηπειρωτικών Μελετών.
Δράση «ΕΧΩ ΜΙΑ ΑΠΟΡΙΑ». Στο leptomeries100@gmail.com μπορείτε να στείλετε κάποιο ερώτημα για το πιο πάνω εύρημα-έκθεμα και ο/η αρχαιολόγος συντάκτης/τρια του λήμματος θα σας απαντήσει με περισσότερες πληροφορίες σε εύθετο χρόνο. Ευχαριστούμε για τη συμμετοχή σας!
Δεν υπάρχουν σχόλια