Πρώιμο βυζαντινό ψηφιδωτό δαπέδου αποκαλύφθηκε στην εκκλησία της Μονής Αγίου Κωνσταντίνου και Ελένης στην Τουρκία

Βυζαντινό ψηφιδωτό δαπέδου που ανακαλύφθηκε σε εκκλησία μοναστηριού του 5ου-6ου αιώνα. [Credit: Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού της Δημοκ...

Βυζαντινό ψηφιδωτό δαπέδου που ανακαλύφθηκε σε εκκλησία μοναστηριού του 5ου-6ου αιώνα. [Credit: Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού της Δημοκρατίας της Τουρκίας]

Αρχαιολόγοι ανακάλυψαν ένα ψηφιδωτό δάπεδο βυζαντινής εποχής στη μοναστηριακή εκκλησία των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στην επαρχία Κοτύωρα της Τουρκίας. Η ανακάλυψη αυτή σηματοδοτεί το πρώτο in situ (αρχικά τοποθετημένο) ψηφιδωτό δαπέδου που βρέθηκε στην Κοτύωρα και χρονολογείται στον 5ο ή 6ο αιώνα μ.Χ., κατά την πρώιμη βυζαντινή περίοδο.

Το ψηφιδωτό αποκαλύφθηκε κατά τη διάρκεια ανασκαφής υπό τη διεύθυνση του Μουσείου Ordu και την επιστημονική επίβλεψη του καθηγητή Seçkin Evcim. Η ανασκαφική ομάδα, η οποία ξεκίνησε τις εργασίες της το 2023, ερευνούσε αρχικά έναν χώρο όπου είχαν ανακαλυφθεί οκτώ τάφοι της ρωμαϊκής εποχής το 2021. Αργότερα η ομάδα εντόπισε τα λείψανα ενός μοναστηριακού ναού αφιερωμένου στον Ρωμαίο αυτοκράτορα Κωνσταντίνο Α΄ και τη μητέρα του, την Αγία Ελένη. Οι δύο αυτές μορφές τιμούνται ως άγιοι στον ορθόδοξο χριστιανισμό, ενώ η Ελένη αναγνωρίζεται επίσης στον ρωμαιοκαθολικισμό, τον αγγλικανισμό και τον λουθηρανισμό.

Ordu'daki Aziz Konstantin ve Helana Manastırı’nda in-situ zemin mozaiğine ulaşıldı.

Ordu Müzesi Müdürlüğümüzün başkanlığında gerçekleştirilen kazı çalışmalarında rastlanılan eser Ordu ilinde açığa çıkarılan ilk in-situ zemin mozaiği olma özelliği taşıyor.

Projede çalışan… pic.twitter.com/dhbfSvkIhb

— Mehmet Nuri Ersoy (@MehmetNuriErsoy) August 11, 2024

[Credit: Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού της Δημοκρατίας της Τουρκίας]

Το ίδιο το ψηφιδωτό είναι ένα εντυπωσιακό παράδειγμα βυζαντινής τέχνης. Διαθέτει γεωμετρικά σχέδια και βοτανικά μοτίβα, συμπεριλαμβανομένων σγουρών φύλλων άκανθας, απεικονίσεις φρούτων και ζεύγη λαβρύων (δικέφαλων τσεκουριών). Η λάβρυς, ένα σύμβολο με βαθιές ρίζες σε αρχαίες θρησκευτικές τελετουργίες που χρονολογούνται από τη νεολιθική εποχή, είναι ένα ασυνήθιστο διακοσμητικό στοιχείο για ένα χριστιανικό μοναστήρι. Ωστόσο, η παρουσία της μπορεί να συνδεθεί με τον εκτεταμένο δανεισμό κλασικών ελληνικών και ρωμαϊκών μοτίβων από τους βυζαντινούς τεχνίτες.

Τα γεωμετρικά στοιχεία του ψηφιδωτού περιλαμβάνουν σχήματα ρόμβου που περιβάλλονται από πλαίσια με λαβύρινθο, ένα σχέδιο που συνάδει με άλλα ψηφιδωτά που βρέθηκαν στην Ανατολία της ίδιας περιόδου. Το μοτίβο του άκανθου, που χρησιμοποιείται συχνά σε περιγράμματα, περιπλέκεται περίτεχνα με μορφές φρούτων και ζώων, αντανακλώντας τις καλλιτεχνικές τάσεις της πρώιμης βυζαντινής εποχής.

Σε δήλωσή του, ο υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού της Τουρκίας, Mehmet Nuri Ersoy, εξέφρασε την εκτίμησή του για τις προσπάθειες της ομάδας. «Αυτή η σημαντική ανακάλυψη στο Ordu είναι το πρώτο επί τόπου μωσαϊκό δαπέδου που βρέθηκε στην επαρχία μας. Ευχαριστώ όλα τα μέλη της ομάδας που συνέβαλαν στις ανασκαφικές και ερευνητικές προσπάθειες», δήλωσε ο Ersoy στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

[Credit: Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού της Δημοκρατίας της Τουρκίας]

Ο μοναστηριακός ναός των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης βρίσκεται σε αυτό που κάποτε ήταν η Επισκοπή Πολεμονίων, η σημερινή Φατσά. Η περιοχή έχει πλούσια ιστορία, καθώς αποτελούσε μέρος του βασιλείου του Πόντου πριν γίνει ρωμαϊκή επαρχία υπό τον αυτοκράτορα Νέρωνα το 62 μ.Χ. Η ανακάλυψη του ψηφιδωτού προσθέτει ένα ακόμη επίπεδο στην κατανόηση της ιστορικής σημασίας της περιοχής, ιδιαίτερα κατά τη βυζαντινή περίοδο. Η Διεύθυνση του Μουσείου Ordu και η ομάδα της σχεδιάζουν να συνεχίσουν τις εργασίες τους στην περιοχή.

Πηγή: Archaeology News