Πρώιμος κέλτικος ταφικός θάλαμος του 6ου αιώνα π.Χ. ανακαλύφθηκε στη Γερμανία

Σχηματική γραφική αναπαράσταση του ταφικού τύμβου (διάμετρος 65 μ.) με τη θέση του κεντρικού ταφικού θαλάμου. [Credit: Landesamt für Denkmal...

Σχηματική γραφική αναπαράσταση του ταφικού τύμβου (διάμετρος 65 μ.) με τη θέση του κεντρικού ταφικού θαλάμου. [Credit: Landesamt für Denkmalpflege im Regierungspräsidium Stuttgart / Faber Courti-al]

Οι αρχαιολόγοι έφεραν στο φως έναν σπάνιο και καλά διατηρημένο ταφικό θάλαμο των πρώιμων κελτικών χρόνων στην πεδιάδα του Δούναβη κοντά στο Riedlingen, στη νοτιοδυτική Γερμανία.

Ο ξύλινος θάλαμος, που χρονολογείται πριν από περίπου 2.600 χρόνια, βρίσκεται στο κέντρο ενός μεγάλου ταφικού τύμβου, ή «πριγκιπικού ταφικού τύμβου», ενός τύπου που προορίζεται για υψηλόβαθμα άτομα στην κελτική κοινωνία μεταξύ 620 και 450 π.Χ.

Ο ίδιος ο τύμβος, που κάποτε ξεπερνούσε σε ύψος τα 6 μέτρα και είχε διάμετρο 65 μέτρα, εξακολουθεί να στέκεται σήμερα σε ύψος περίπου 2 μέτρων. Τέτοιες διαστάσεις υπογραμμίζουν τη σημασία του, καθώς αυτοί οι τύμβοι ταφής ήταν αποκλειστικά για τα μέλη της ελίτ κοινωνίας.

Φωτογραφία επισκόπησης του ανασκαμμένου ταφικού θαλάμου με τους τοίχους και το δάπεδο του θαλάμου. [Credit: Landesamt für Denkmalpflege im Regierungspräsidium Stuttgart / Jörn Heimann]

Η ανακάλυψη είναι ιδιαίτερα αξιοσημείωτη για την κατάσταση διατήρησης του ταφικού θαλάμου, ο οποίος είναι κατασκευασμένος από μασίφ ξύλα δρυός. Ο θάλαμος, με διαστάσεις 3,40 μέτρα πλάτος και 4,05 μέτρα μήκος, βρέθηκε μόλις 70 εκατοστά κάτω από την επιφάνεια του εδάφους. Αυτό που κάνει το εύρημα αυτό τόσο μοναδικό είναι η διατήρηση της ξύλινης κατασκευής, κάτι σπάνιο στην αρχαιολογία, καθώς τα οργανικά υλικά συνήθως αποσυντίθενται μέσα σε χρόνια ή δεκαετίες. Ωστόσο, η εξαιρετική διατήρηση σε αυτή την περίπτωση αποδίδεται στις συνθήκες του εδάφους της τοποθεσίας που ήταν γεμάτες νερό και στερημένες από οξυγόνο, γεγονός που εμπόδισε τη μικροβιακή δραστηριότητα να διασπάσει το ξύλο.

Ο σχεδιασμός του θαλάμου αποκαλύπτει προηγμένη δεξιοτεχνία, με τοίχους κατασκευασμένους από όρθιες δρύινες σανίδες που συνδέονται στις γωνίες και μια ογκώδη οροφή από δρύινες σανίδες σε δύο στρώματα. Μια κεντρική εγκάρσια δοκός στήριζε αρχικά την οροφή, αν και κατέρρευσε με την πάροδο του χρόνου υπό το βάρος του εδάφους από πάνω.

Η κατασκευή του ταφικού τύμβου είχε πιθανότατα ως στόχο να αποτρέψει τους τυμβωρύχους, ωστόσο οι αρχαίοι πλιατσικολόγοι ήταν ακόμη σε θέση να εισέλθουν στον θάλαμο. Δύο σήραγγες ανακαλύφθηκαν στη νοτιοανατολική γωνία, όπου οι τυμβωρύχοι έσπασαν την οροφή του θαλάμου. Δυστυχώς, τα περισσότερα από τα πολύτιμα κτερίσματα του τάφου, συμπεριλαμβανομένων των μεταλλικών αντικειμένων, φαίνεται να έχουν αφαιρεθεί, αφήνοντας πίσω τους μόνο πεταμένα αντικείμενα, όπως διακοσμητικά χάλκινα καρφιά, που πιστεύεται ότι προέρχονται από τετράτροχο κάρο, κοινό χαρακτηριστικό των κελτικών ταφών της ελίτ κοινωνίας.

Παρουσίαση του πρώιμου κελτικού ταφικού θαλάμου. [Credit: LAD / Andreas Dubslaff]

Πλάνα από drone με το χώρο των ανασκαφών σε πρώτο πλάνο, το Riedlingen στο μέσο του εδάφους και το Bussen στο βάθος. [Credit: Landesamt für Denkmalpflege im Regierungspräsidium Stuttgart / Quentin Sueur]

Μια από τις σημαντικότερες πτυχές της ανακάλυψης είναι η χρήση της δενδροχρονολόγησης ή αλλιώς της χρονολόγησης των δακτυλίων των δέντρων, για τη χρονολόγηση των ξύλων δρυός. Ένα μερικώς τελειωμένο ξύλινο φτυάρι, που άφησαν πίσω τους οι αρχικοί κατασκευαστές, χρονολογήθηκε στο 585 π.Χ., παρέχοντας ένα σαφές χρονοδιάγραμμα για την κατασκευή του τάφου. Σύμφωνα με τον καθηγητή Dr. Dirk Krausse, επικεφαλής αρχαιολόγο στο Landesamt für Denkmalpflege (Κρατικό Γραφείο για τη Διατήρηση Μνημείων), το εύρημα αυτό είναι «ένα τυχερό εύρημα για την αρχαιολογία». Τόνισε ότι η κατάσταση διατήρησης του τάφου και οι επιστημονικές μέθοδοι που είναι διαθέσιμες σήμερα επιτρέπουν τη βαθύτερη κατανόηση της κελτικής κοινωνίας και των ταφικών πρακτικών της.

Οι ανασκαφές, με επικεφαλής τον Δρ Roberto Tarpini της Κρατικής Υπηρεσίας Συντήρησης Μνημείων, αποκάλυψαν επίσης ανθρώπινα λείψανα στον ταφικό θάλαμο. Η αρχική ανθρωπολογική ανάλυση υποδεικνύει ότι ο σκελετός ανήκε σε νεαρό άνδρα, ηλικίας 15 έως 20 ετών, ύψους περίπου 160 έως 168 εκατοστών. Εντός του τύμβου βρέθηκαν και άλλοι τάφοι, συμπεριλαμβανομένου ενός δευτερεύοντος ενταφιασμού κοντά στην επιφάνεια, που περιείχε τον σκελετό ενός άνδρα ηλικίας 25 έως 35 ετών, μαζί με χάλκινες πόρπες ενδυμάτων και ένα φυλαχτό από πετροκρύσταλλο.

Κεραμικά αγγεία των αρχών του 6ου αιώνα π.Χ., τα οποία χρησίμευαν ως τεφροδόχοι. [Credit: Landesamt für Denkmalpflege im Regierungspräsidium Stuttgart / Yvonne Mühleis]

Μια ταφή με τον σκελετό ενός άνδρα από το 500 π.Χ. περίπου. [Credit: Landesamt für Denkmalpflege im Regierungspräsidium Stuttgart / Quentin Sueur]

Οι εν εξελίξει ανασκαφές, που αναμένεται να συνεχιστούν για αρκετές ακόμη εβδομάδες, χρησιμοποιούν προηγμένες τεχνικές ανασκαφής, τεκμηρίωσης και αποκατάστασης για να διασφαλίσουν τη διατήρηση του χώρου. Σύμφωνα με τον Dr. Tarpini, οι αναλύσεις που θα ακολουθήσουν την ανασκαφή θα είναι καθοριστικές για την απάντηση βασικών ερωτημάτων, ιδίως όσον αφορά την ταυτότητα του προσώπου που είναι θαμμένο στο μνημειακό τύμβο.

Η ανακάλυψη δεν είναι σημαντική μόνο για την επιστημονική της αξία αλλά και για τη συμβολή της στη δημόσια ιστορία. Ο καθηγητής Dr. Claus Wolf, πρόεδρος του Κρατικού Γραφείου Συντήρησης Μνημείων, τόνισε ότι όλα τα ξύλα από τον ταφικό θάλαμο θα συντηρηθούν και θα αποκατασταθούν προσεκτικά. Τα επόμενα χρόνια, ο πλήρως ανακατασκευασμένος θάλαμος θα παρουσιαστεί στο κοινό στο πλαίσιο μουσειακής έκθεσης.

Πηγή: Archaeology News