Μουσείο Μπενάκη: Τα εγκαίνια παρουσία του Ελευθέριου Βενιζέλου

Τα ιστορικά εγκαίνια του Μουσείου Μπενάκη στην Αθήνα, παρουσία του τότε πρωθυπουργού Ελευθέριου Βενιζέλου Ήταν 22 Απριλίου του 1931, 94 χρόν...

Τα ιστορικά εγκαίνια του Μουσείου Μπενάκη στην Αθήνα, παρουσία του τότε πρωθυπουργού Ελευθέριου Βενιζέλου

Ήταν 22 Απριλίου του 1931, 94 χρόνια πριν από σήμερα, όταν έγιναν στην Αθήνα, παρουσία μάλιστα του τότε πρωθυπουργού Ελευθέριου Βενιζέλου, τα εγκαίνια ενός από τα πιο σημαντικά μουσεία τέχνης της χώρας μας, του Μουσείου Μπενάκη.

Ιδρυτής του, ο Αντώνης Μπενάκης, γιος του Εμμανουήλ Μπενάκη, αδερφός της Πηνελόπης Δέλτα, και γόνος της ιστορικής οικογένειας Μπενάκη με ρίζες στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου.

Η είδηση των εγκαινίων είχε κυρίαρχη θέση στο πρωτοσέλιδο του Ελεύθερου Βήματος.

«ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ ΒΗΜΑ», 21.4.1931, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»

Γράφει το «ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ ΒΗΜΑ» της 21ης Απριλίου 1931:

«Αύριον γίνονται τα εγκαίνια του επί της λεωφόρου Κηφισίας μουσείου Μπενάκη. Το γεγονός τούτο θα προκαλέση το ενδιαφέρον όχι μόνον των φιλότεχνων των Αθηνών αλλά και πολλών ειδικών του εξωτερικού των οποίων αναμένεται η άφιξις για να μελετήσουν της λαμπρές συλλογές του μουσείου.

»Το νέο τούτο ίδρυμα που αποχτά η πόλις των Αθηνών χάρις στη γενναιοδωρί του κ. Αντωνίου Μπενάκη και των λοιπών μελών της οικογενείας Μπενάκη, περιλαμβάνει τρία τμήματα, ιστορικό, λαογραφικό και διακοσμητικής τέχνης.

»Από της απόψεως της ιστορίας της τέχνης έρχεται τρίτο κατά σειράν, μεταξύ των μουσείων μας, συνεχίζον και συμπληρώνον το βυζαντινό μουσείο, όπως και τούτο αποτελεί συνέχειαν του αρχαιολογικού μουσείου.

Μουσουλμανική Τέχνη

»Ο κλάδος της τέχνης που κυρίως αντιπροσωπεύεται μέσα στο μουσείο Μπενάκη, είνε η λεγομένη μουσουλμανική τέχνη, δηλαδή η τέχνη των ισλαμικών χωρών – Αιγύπτου, Συρίας, Μεσοποταμίας, Περσίας κλπ. – κατά τους μεσαιωνικούς και μεταγενεστέρους χρόνους, ως και η των ελληνικών χωρών κατά την εποχήν της τουρκοκρατίας.

»Η μουσουλμανική τέχνη που έφθασε κατά τους χρόνους εκείνους σε σημείο εξαιρετικής ακμής, ήτο, ίσα με τώρα, σχεδόν άγνωστη στο πολύ ελληνικό κοινό. Και όμως οι μουσουλμανικοί λαοί – ιδίως οι Άραβες και οι Πέρσαι – υπήρξαν, καθ’ όλον τον μεσαίωνα, γείτονες και αντίπαλοι της βυζαντινής αυτοκρατορίας όπως δε επέδρασε επάνω στα έθνη αυτά ο βυζαντινός πολιτισμός έτσι και ο ιδικός του πολιτισμός είχε σημαντικήν επίδρασιν επάνω στα ήθη και έθιμα και ιδίως επάνω στην τέχνη του έθνους μας.

»Η ελληνική τέχνη της εποχής της τουρκοκρατίας δείχνει φανερά τα ίχνη της αραβοπερσικής αυτής επιρροής.

»Από της απόψεως αυτής η συλλογές του μουσείου Μπενάκη είνε ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσες για το ελληνικό κοινό. Αλλά ανεξαρτήτως του ιστορικού αυτού ενδιαφέροντος, και αν περιορισθούμε μόνο στην καθαρώς καλλιτεχνική άποψι, μάς παρέχεται τώρα η ευκαιρία να γνωρίσουμε από κοντά τα προϊόντα μιας τέχνης που κατέχει και κείνη, κατά γενικήν πλέον ομολογία, σημαντικήν θέσι στην ιστορία της ανθρώπινης δημιουργίας και αριθμεί πολλούς θαυμαστάς μεταξύ των φιλοτέχνων της Ευρώπης και της Αμερικής.

«ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ ΒΗΜΑ», 23.4.1931, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»

Ο ιδρυτής και οι συλλογές

Την ημέρα των εγκαινίων, μεταξύ άλλων ο Αντώνης Μπενάκης ανέφερε στην ομιλία του:

«Κύριε Πρόεδρε, Μακαριώτατε, Κύριε πρόεδρε της κυβερνήσεως, κύριοι και κυρίαι

Ο ζωηρότερος και παλαιότερος πόθος μου, όπως ίδω τας συλλογάς μου, προϊόν προσπαθειών μιας τριακονταετίας, περιερχομένας εις το έθνος, διά να συντείνουν εις την καλλιτεχνικήν μόρφωσιν ευρυτέρου κοινού, εκπληρούται σήμερον.

»Και εις την πραγματοποίησιν του πόθου αυτού ήλθε να συμβάλη η ομόθυμος των αδελφών μου σκέψις, όπως τιμώντες την μνήμην των γονέων Εμμανουήλ και Βιργινίας Μπενάκη, αφιερώσωμεν από κοινού τον οίκον των εις την ίδρυσιν του μουσείου, του οποίου τα εγκαίνια τιμά σήμερον και η πολιτεία, δια της παρουσίας των εκπροσώπων της.

»Το Μουσείον Μπενάκη, απαρτιζόμενον εκ των ατομικών συλλογών μου και του ειδικού τμήματος της βιβλιοθήκης μου, περιλαμβάνει επίσης και την αρτίαν ιδιωτικην συλλογήν αντικειμένων της λεγόμενης ροδιακής κεραμουργίας του μακαρίτου αδελφού μου Αλεξάνδρου, δωρηθείσαν εις το έθνος υπό του μακαρίτου πατρός μου, την γενναίαν δωρεάν του Γεωργίου Ευμορφοπούλου, μέρος των ιερών προσφυγικών κειμηλίων Μικράς Ασίας, Πόντου και Θράκης και άλλα αντικείμενα ευγενώς δωρηθέντα υπό φίλων, προς τους οποίους εκφράζω και δημόσια τας θερμάς μου ευχαριστίας».

«ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ ΒΗΜΑ», 21.4.1931, Ιστορικό Αρχείο «ΤΟ ΒΗΜΑ» | «ΤΑ ΝΕΑ»

Για τον Βενιζέλο

Ιδιαίτερη μνεία έκανε ο Αντώνης Μπενάκης στον τότε πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο, ο οποίος, εξάλλου, συνδεόταν με στενή φιλία με την οικογένεια Μπενάκη.

«Είμαι ιδιαιτέρως ευτυχής, διότι το μουσείον Μπενάκη ιδρύεται επί της παρούσης κυβερνήσεως, η οποία μέσα εις το πλαίσιον της γενικής αναδημιουργικής πολιτικής της, με την πνοήν του προέδρου αυτής Ελευθερίου Βενιζέλου, θέτει καθημερινώς νέα θεμέλια διά την προαγωγήν και εξύψωσιν της πνευματικής και καλλιτεχνικής του τόπου ζωής».

Πηγή: Το Βήμα