Οι κάτοικοι επέστρεψαν στην Πομπηία μετά την έκρηξη του Βεζούβιου

Η περιοχή Meridionalis από την οποία προέρχονται τα σχετικά ευρήματα της επιστημονικής μελέτης.  [Credit: Αρχαιολογικό Πάρκο Πομπηίας] Η Πομ...

Η περιοχή Meridionalis από την οποία προέρχονται τα σχετικά ευρήματα της επιστημονικής μελέτης. [Credit: Αρχαιολογικό Πάρκο Πομπηίας]

Η Πομπηία, που ιδρύθηκε τον 8ο αιώνα π.Χ. από τους Όσκους στις ακτές της Καμπανίας κοντά στον Βεζούβιο, αποκαλύπτει σήμερα, μέσω νέων ερευνών, μια λιγότερο γνωστή πτυχή της ιστορίας της. Παρά την ολική καταστροφή από την έκρηξη του 79 μ.Χ., αρχαιολογικά ευρήματα δείχνουν ότι η πόλη δεν εγκαταλείφθηκε οριστικά. Σύμφωνα με τις τελευταίες επιστημονικές μελέτες, μετά τη μοιραία έκρηξη κάποιοι πρώην κάτοικοι και νεοφερμένοι «που δεν είχαν τίποτα να χάσουν» επέλεξαν να επιστρέψουν και να εγκατασταθούν στα ερείπια της Πομπηίας.

Η αρχαία Πομπηία, μιας πόλης με περισσότερους από 20.000 κατοίκους, υπέστη ανείπωτη καταστροφή από τη μανία του ηφαιστείου. Ωστόσο, όπως δείχνουν τα στοιχεία, ένα μέρος των επιζώντων που δεν διέθετε τους πόρους να αναζητήσει νέα πατρίδα, αναγκάστηκε να επιστρέψει στη γη του, παρά τα δυσμενή δεδομένα της περιοχής.

Αγγείο που χρονολογείται μετά την έκρηξη του Βεζούβιου.
[Credit: Αρχαιολογικό Πάρκο Πομπηίας]

Όστρακο κεραμεικής που χρονολογείται μετά την έκρηξη του Βεζούβιου.
[Credit: Αρχαιολογικό Πάρκο Πομπηίας]

Αρχαιολόγοι εκτιμούν ότι ανάμεσα σε όσους ξαναπλησίασαν την κατεστραμμένη πόλη υπήρχαν και άνθρωποι που ελπίζαν να βρουν χαμένα ή πολύτιμα αντικείμενα στα ερείπια των σπιτιών τους ή άλλων κατοίκων που δεν επέστρεψαν ποτέ. Πιστεύεται ότι οι άνθρωποι ζούσαν στους επάνω ορόφους των σπιτιών, πάνω από τα στρώματα τέφρας, ενώ οι κάτω όροφοι είχαν μετατραπεί σε κελλάρια.

Θαμμένοι θησαυροί, όπως ασημένια και χρυσά νομίσματα και μαργαριταρένια περιδέραια, έγιναν μια πολύτιμη πηγή εισοδήματος για τους κατοίκους. «Άρχισαν να σκάβουν για να βρουν πολύτιμα υλικά, όπως μάρμαρο, το οποίο πωλούσαν», είπε ο Zuchtriegel, διευθυντής του αρχαιολογικού πάρκου της Πομπηίας.

«Κρίνοντας από τα αρχαιολογικά δεδομένα, πρέπει να ήταν ένας άτυπος οικισμός όπου οι άνθρωποι ζούσαν σε επισφαλείς συνθήκες, χωρίς τις υποδομές και τις υπηρεσίες που ήταν τυπικές μιας ρωμαϊκής πόλης», αναφέρουν οι ερευνητές, σημειώνοντας ότι η περιοχή εγκαταλείφθηκε οριστικά μόλις τον 5ο αιώνα μ.Χ. «Δεν είχαν όλοι τα μέσα να ξεκινήσουν μια νέα ζωή αλλού», προσθέτουν χαρακτηριστικά.

Κεραμεικά ευρήματα που χρονολογούνται μετά την έκρηξη του Βεζούβιου.
[Credit: Αρχαιολογικό Πάρκο Πομπηίας]

Ευρήματα που χρονολογούνται μετά την έκρηξη του Βεζούβιου.
[Credit: Αρχαιολογικό Πάρκο Πομπηίας]

Η επιστροφή στα ερείπια και τα νέα αρχαιολογικά ευρήματα

Η θεωρία περί επανεγκατάστασης επιβεβαιώνεται από πρόσφατα ανακαλυφθέντα ευρήματα, όπως φούρνους και κεραμικά αγγεία, σε νοτιοανατολική περιοχή της Πομπηίας. Αυτά τα αντικείμενα, χρονολογούμενα μετά την έκρηξη του 79 μ.Χ., αποδεικνύουν ότι οι ελάχιστοι κάτοικοι προσπαθούσαν να επιβιώσουν εκ νέου κάτω από εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες.

Οι επιγραφές που εντοπίστηκαν σε άλλα σημεία της Καμπανίας, φέρνοντας ονόματα από την Πομπηία, υποδεικνύουν επίσης πως κάποιοι επιζώντες μετανάστευσαν σε γειτονικές περιοχές. Παρόλα αυτά, σύμφωνα με τους ερευνητές, «είναι σαφές ότι δεν είχαν όλοι τα μέσα να ξεκινήσουν μια νέα ζωή αλλού», γεγονός που εξηγεί γιατί ορισμένοι επέλεξαν να παραμείνουν στην κατεστραμμένη πόλη και να δοκιμάσουν να ξαναφτιάξουν τη ζωή τους μέσα στα ερείπια.

Ο διευθυντής του αρχαιολογικού πάρκου της Πομπηίας, Gabriel Zuchtriegel, περιγράφει την εικόνα της μετα-καταστροφικής πόλης ως «μια επισφαλή και γκρίζα σωρό, μια φαβέλα ανάμεσα στα ερείπια της ακόμα αναγνωρίσιμης Πομπηίας που υπήρχε κάποτε». Η καταστροφή της πόλης έχει «μονοπωλήσει τη μνήμη», δήλωσε ο Zuchtriegel, και στην προσπάθεια να ανακαλυφθούν τα καλοδιατηρημένα ευρήματα της Πομπηίας, «οι αχνές ενδείξεις επανεγκατάστασης του χώρου κυριολεκτικά αφαιρέθηκαν χωρίς καμία τεκμηρίωση».

Ευρήματα που χρονολογούνται μετά την έκρηξη του Βεζούβιου.
[Credit: Αρχαιολογικό Πάρκο Πομπηίας]

Ευρήματα που χρονολογούνται μετά την έκρηξη του Βεζούβιου.
[Credit: Αρχαιολογικό Πάρκο Πομπηίας]

Η έκρηξη του Βεζούβιου και η διατήρηση της ιστορίας

Οι αρχαιολόγοι υπολογίζουν ότι περίπου το 15-20% του πληθυσμού της Πομπηίας έχασε τη ζωή του στη διάρκεια της έκρηξης, με το θερμικό σοκ να αποτελεί τον κύριο παράγοντα θανάτου, καθώς ένα τεράστιο και πύρινο σύννεφο τέφρας σκέπασε αστραπιαία την πόλη. Όπως αναφέρει ο Guardian, αυτή η ίδια τέφρα είναι που διατήρησε σε εξαιρετική κατάσταση τα σπίτια, τα δημόσια κτίρια και τα προσωπικά αντικείμενα της αρχαίας ρωμαϊκής ζωής, χαρίζοντας στους μεταγενέστερους μια μοναδική ματιά στον πολιτισμό που χάθηκε.

Σήμερα, η Πομπηία αποτελεί μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO και το δεύτερο δημοφιλέστερο τουριστικό αξιοθέατο της Ιταλίας, μετά το Κολοσσαίο της Ρώμης, προσελκύοντας εκατομμύρια επισκέπτες που επιθυμούν να γνωρίσουν την ιστορία και τον πολιτισμό της λησμονημένης πολιτείας.

Διαβάστε εδώ τη σχετική επιστημονική δημοσίευση.

Πηγή: Τα Νέα, ErtNews, The Art Newspaper, Αρχαιολογικό Πάρκο Πομπηίας