Δεύτερο συγγενικό μας είδος ζούσε ταυτόχρονα με τη «Λούσι» στην Αφρική

Το μυστηριώδες «πέλμα του Μπουρτέλε» που ανακαλύφθηκε το 2009 στην Αιθιοπία ανήκε σε αυστραλοπίθηκο διαφορετικού είδους από τη Λούσι. Τα μυσ...

Το μυστηριώδες «πέλμα του Μπουρτέλε» που ανακαλύφθηκε το 2009 στην Αιθιοπία ανήκε σε αυστραλοπίθηκο διαφορετικού είδους από τη Λούσι.

Τα μυστηριώδη απολιθωμένα οστά πέλματος που είχαν βρεθεί το 2009 στην στην Αφάρ της Αιθιοπίας ανήκουν τελικά σε ένα δεύτερο συγγενικό μας είδος που ζούσε ταυτόχρονα με τη διάσημη «Λούσι» στην ίδια περιοχή, αποκαλύπτει νέα μελέτη.

Για δεκαετίες, οι ανθρωπολόγοι πίστευαν ότι το είδος της Λούσι, Australopithecus afarensis, το οποίο έζησε πριν από περίπου 3,2 εκατ. χρόνια, ήταν πρόγονος όλων των ανθρώπινων ειδών που ακολούθησαν.

Πλέον όμως γνωρίζουμε ότι η εικόνα αυτή είναι υπεραπλουστευτική: στην πραγματικότητα, το ανθρώπινο εξελικτικό δέντρο περιλάμβανε περισσότερα παρακλάδια από ό,τι πιστεύαμε.

Τα οκτώ απολιθωμένα οστά, ηλικίας 3,4 εκατ. ετών, βαφτίστηκαν «πέλμα του Μπουρτέλε» από το όνομα της περιοχής όπου βρέθηκαν.

«Όταν εντοπίσαμε το πόδι το 2009 […] γνωρίζαμε ότι διέφερε από το είδος της Λούσι» δήλωσε ο Γιοχάνες Χαϊλέ Σελασιέ του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Αριζόνα, επικεφαλής της μελέτης που δημοσιεύεται στο Nature.

«Παρόλα αυτά, δεν αποτελεί πάγια πρακτική στον κλάδο μας να ονομάζεται ένα είδος βάσει μετακρανιακών στοιχείων –στοιχείων κάτω από τον λαιμό- οπότε ελπίζαμε ότι θα βρίσκαμε κάτι πάνω από τον λαιμό που συνδέεται με το πόδι. Τα κρανία, οι σιαγόνες και τα δόντια είναι συνήθως τα στοιχεία που χρησιμοποιούνται στην αναγνώριση ειδών» εξήγησε.

Στην ίδια περιοχής της Αιθιοπίας είχαν βρεθεί και κάποια δόντια, όμως οι ερευνητές δεν ήταν σίγουροι ότι προέρχονταν από το ίδιο γεωλογικό στρώμα.

Το 2015, η ίδια ερευνητική ομάδα ανακοίνωσε την ανακάλυψη ενός νέου είδους αυστραλοπίθηκου, του Australopithecus deyiremeda, βασισμένη σε απολιθώματα των σιαγόνων.

Μετά την ανακάλυψη περισσότερων οστών, ανάμεσά τους η σιαγόνα ενός νηπίου περίπου 4,5 ετών, οι ερευνητές δηλώνουν πλέον σίγουροι ότι το μυστηριώδες πέλμα του Μπουρτέλε ανήκει στον A. deyiremeda.

Τα ευρήματα «προσφέρουν τις πιο πειστικές ενδείξεις ότι ο o Australopithecus afarensis, το είδος της Λούσι, δεν ήταν ο μόνος συγγενής μας που ζούσε από τα 3,5 έως τα 3,3 εκατομμύρια χρόνια πριν» δήλωσε ο Χαϊλέ Σελασιέ.

Τα απολιθώματα του Μπουρτέλε και οι θέσεις στις οποίες αντιστοιχούν στο πέλμα [Credit: Yohannes Haile-Selassie]

Σκαρφάλωμα και περπάτημα

Το πέλμα το Μπουρτέλε είναι πιο «πρωτόγονο» σε σχέση με τα κάτω άκρα της Λούσι. Ο Australopithecus deyiremeda μπορούσε να περπατά στα δύο πόδια, όμως, σε αντίθεση με τη Λούσι, το μεγάλο δάχτυλο του ποδιού ήταν αντιτακτό (όπως ο αντίχειρας των σύγχρονων ανθρώπων), κάτι που σημαίνει ότι το είδος μπορούσε επίσης να σκαρφαλώνει στα δέντρα.

Όταν περπατούσε στο έδαφος, ο αυστραλοπίθηκος του Μπουρτέλε έσπρωχνε το σώμα του προς τα εμπρός πατώντας στο δεύτερο δάχτυλο του ποδιού, σε αντίθεση με τη Λούσι και τους σύγχρονους ανθρώπους που χρησιμοποιούν το μεγάλο δάχτυλο.

Η διαφορά αυτή μαρτυρά ότι «υπήρχαν πολλοί τρόποι να περπατά κανείς στα δύο πόδια» σχολίασε ο Χαϊλέ Σελασιέ.

Επιπλέον, ισοτοπικές αναλύσεις στα απολιθωμένα δόντια έδειξαν ότι ο Australopithecus deyiremeda τρεφόταν με φύλλα και καρπούς θάμνων και δέντρων, ενώ ο Australopithecus afarensis είχε ένα ευρύτερο διαιτολόγιο που περιλάμβανε αγρωστώδη.

Όπως σχολίασε η Ναόμι Λέβιν του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν, μέλος της ερευνητικής ομάδας, «εκείνη την εποχή υπήρχαν πολλοί τρόποι να είσαι άνθρωπος, και κάθε τρόπος πιθανότατα προσέφερε κάποιο διαφορετικό πλεονέκτημα».

Παραμένει ωστόσο άγνωστο αν κάποιο από τα δύο είδη αυστραλοπίθηκου ήταν άμεσος πρόγονός μας, ή αν πρόκειται για ξαδέλφια μας που εξαφανίστηκαν στην πορεία της εξέλιξης.

Διαβάστε εδώ τη σχετική επιστημονική δημοσίευση.

Haile-Selassie, Y., Schwartz, G.T., Prang, T.C. et al. New finds shed light on diet and locomotion in Australopithecus deyiremeda. Nature (2025). https://doi.org/10.1038/s41586-025-09714-4

Πηγή: in.gr