Αρχαίος λαβύρινθος ανακαλύφθηκε στην περιοχή Solapur της Ινδίας

 Ο μεγαλύτερος αρχαίος κυκλικός λαβύρινθος της Ινδίας. [Credit: Sachin Patil] Αρχαιολόγοι στην Ινδία ανακάλυψαν τον μεγαλύτερο γνωστό αρχαίο...

 Ο μεγαλύτερος αρχαίος κυκλικός λαβύρινθος της Ινδίας. [Credit: Sachin Patil]

Αρχαιολόγοι στην Ινδία ανακάλυψαν τον μεγαλύτερο γνωστό αρχαίο κυκλικό λαβύρινθο της χώρας, ένα αξιοθαύμαστο λίθινο κτίσμα που πιστεύεται ότι καθοδηγούσε τους Ρωμαίους εμπόρους που ταξίδευαν πριν από περίπου 2.000 χρόνια. Η ανακάλυψη ρίχνει νέο φως στην κλίμακα του ινδο-ρωμαϊκού εμπορίου και στα εξελιγμένα συστήματα πλοήγησης που χρησιμοποιούνταν στην αρχαιότητα.

Ο λαβύρινθος βρέθηκε στις χορτολιβαδικές εκτάσεις του Boramani στην περιοχή Solapur του Maharashtra, μια περιοχή που σήμερα είναι πιο γνωστή για τη διατήρηση της άγριας φύσης παρά για την αρχαιολογία. Με διαστάσεις περίπου 15×15 μέτρα, η κατασκευή αποτελείται από 15 ομόκεντρους λίθινους κύκλους, γεγονός που την καθιστά τον μεγαλύτερο κυκλικό λαβύρινθο που έχει ανακαλυφθεί ποτέ στην Ινδία.

Η ανακάλυψη αναφέρθηκε από τον Sachin Patil, αρχαιολόγο του Deccan College στην Pune, και δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά στην εφημερίδα The Times of India. Σύμφωνα με τον Patil, ο λαβύρινθος πιθανότατα χρησίμευε ως ορόσημο πλοήγησης για τους Ρωμαίους εμπόρους που μετακινούνταν από την δυτική ακτή της Ινδίας προς τα εσωτερικά της χώρας, προς τα μεγάλα εμπορικά κέντρα.

Αποδείξεις για την άνθηση του εμπορίου μεταξύ Ινδίας και Ρώμης

Ο Patil πιστεύει ότι ο λαβύρινθος υποδηλώνει έντονη εμπορική δραστηριότητα μεταξύ της αρχαίας πόλης Ter (σημερινή περιοχή Dharashiv) και της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας κατά τους πρώτους αιώνες της Κοινής Εποχής. Είναι γνωστό ότι οι Ρωμαίοι έμποροι αντάλλασσαν χρυσό, κρασί, γυάλινα σκεύη και πολύτιμους λίθους με ινδικά μπαχαρικά, μετάξι, ινδικό και υφάσματα, προϊόντα που ήταν ιδιαίτερα περιζήτητα στις αγορές της Μεσογείου.

«Αυτή η περιοχή ήταν μέρος ενός εκτεταμένου και ενεργού εμπορικού διαδρόμου», εξήγησε ο Patil. «Τέτοιοι λαβύρινθοι πιθανότατα χρησιμοποιούνταν ως σημεία προσανατολισμού κατά μήκος των εμπορικών διαδρομών μεγάλων αποστάσεων».

Η ανακάλυψη αυτή συνάδει με ιστορικά αρχεία, όπως το «Περίπλου της Ερυθράς Θάλασσας», έναν ελληνορωμαϊκό ταξιδιωτικό οδηγό που περιγράφει τις εμπορικές οδούς που συνέδεαν την Ινδία με τον ρωμαϊκό κόσμο.

Διεθνής επιστημονική προσοχή

Ο λαβύρινθος έχει προσελκύσει το παγκόσμιο ενδιαφέρον και θα τεκμηριωθεί επίσημα στο Caerdroia, ένα ακαδημαϊκό περιοδικό με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο που είναι αφιερωμένο στις μελέτες λαβυρίνθων, σε ένα προσεχές τεύχος. Ο Jeff Saward, μια κορυφαία διεθνής αυθεντία στους λαβυρίνθους και εκδότης του Caerdroia, χαρακτήρισε την ανακάλυψη ως εξαιρετική.

«Αν και πρόκειται για έναν λαβύρινθο κλασικού τύπου, η σπείρα στο κέντρο του είναι σαφώς ινδική», σημείωσε ο Saward. «Αυτό το χαρακτηριστικό, που συχνά αναφέρεται ως Chakravyuha, αντανακλά την τοπική πολιτιστική προσαρμογή. Είναι αναμφίβολα ο μεγαλύτερος λίθινος λαβύρινθος του είδους του στην Ινδία».

Μέχρι τώρα, ο μεγαλύτερος κυκλικός λαβύρινθος που ήταν γνωστός στη χώρα είχε μόνο 11 δακτυλίους. Αν και η κατασκευή του Boramani είναι δεύτερη σε συνολική έκταση — μετά από έναν λαβύρινθο 17 τετραγωνικών μέτρων στο Gedimedu, Tamil Nadu — παραμένει το μεγαλύτερο κυκλικό παράδειγμα που έχει καταγραφεί ποτέ.

Ένα ευρύτερο αρχαιολογικό πλαίσιο

Σύμφωνα με τον P.D. Sabale, επικεφαλής του τμήματος αρχαιολογίας στο Deccan College, η ανακάλυψη ενισχύει παλαιότερες ενδείξεις ότι ολόκληρη η περιοχή —συμπεριλαμβανομένων των Kolhapur, Karad και Ter— ήταν ένα σημαντικό κέντρο διεθνούς εμπορίου.

Προηγούμενες ανασκαφές στο κοντινό Brahmapuri (1945) αποκάλυψαν ένα άγαλμα του θεού της θάλασσας Ποσειδώνα και έναν γυαλισμένο χάλκινο καθρέφτη, ενισχύοντας περαιτέρω την παρουσία των Ρωμαίων. Παρόμοιοι λαβύρινθοι που βρέθηκαν στο Sangli, το Satara και το Kolhapur υποδηλώνουν την ύπαρξη μιας συνεχούς εμπορικής οδού που μερικές φορές περιγράφεται ως «Δρόμος του Μεταξιού» της δυτικής Ινδίας.

Από την έρευνα για την άγρια φύση σε μια σημαντική ανακάλυψη

Είναι ενδιαφέρον ότι ο λαβύρινθος εντοπίστηκε για πρώτη φορά από μέλη του Nature Conservation Circle, μιας μη κυβερνητικής οργάνωσης που παρακολουθεί τους πληθυσμούς της μεγάλης ινδικής τσαλαπετεινής και του ινδικού λύκου στα λιβάδια του Boramani. Αναγνωρίζοντας το ασυνήθιστο σχέδιο των λίθων, κατέγραψαν τον χώρο και ειδοποίησαν τους αρχαιολόγους.

Κεφάλι του Απόλλωνα αριστερά, οπίσθιος κυκλικός λαβύρινθος. Αρχαίο νόμισμα τετράδραχμο της Κνωσού (Κρήτη), τυπική κυκλοφορία, 110–67 π.Χ., αττική δραχμή [Credit: Trustees of the British Museum]

Η επιτόπια εξέταση αποκάλυψε ότι ο λαβύρινθος είναι κατασκευασμένος από μικρά λίθινα τετράγωνα, με στρώματα χώματος πάχους αρκετών εκατοστών μεταξύ των δακτυλίων — απόδειξη ότι η κατασκευή παρέμεινε ανέπαφη για αιώνες. Ο Patil σημείωσε επίσης ομοιότητες μεταξύ του σχεδιασμού και των λαβυρίνθων που απεικονίζονται σε κρητικά νομίσματα από τον 1ο έως τον 3ο αιώνα μ.Χ., ενισχύοντας τη σύνδεση με τον ελληνορωμαϊκό κόσμο.

Περισσότερο από πλοήγηση

Πέρα από την πρακτική τους χρήση, οι λαβύρινθοι έχουν από καιρό συμβολική και πνευματική σημασία σε όλες τις κουλτούρες. Στην Ινδία, συχνά συνδέονται με τη γονιμότητα, την κοσμική τάξη και το διαλογισμό, γεγονός που υποδηλώνει ότι ο λαβύρινθος του Boramani μπορεί να είχε πολλαπλούς σκοπούς.

Με την προγραμματισμένη περαιτέρω μελέτη, αυτή η εξαιρετική ανακάλυψη υπόσχεται να εμβαθύνει την κατανόησή μας για την αρχαία παγκοσμιοποίηση και τον κεντρικό ρόλο της Ινδίας στα πρώιμα διεθνή εμπορικά δίκτυα.

Πηγή: ArkeoNews