Προϊστορικά όπλα 54.000 ετών: Τα αρχαιότερα τόξα και βέλη στην Ευρώπη

Η μελέτη περιγράφει δεκάδες λίθινα ευρήματα, μερικά από αυτά μικροσκοπικά, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν από τον Homo sapiens ως αιχμές βελών πρ...

Η μελέτη περιγράφει δεκάδες λίθινα ευρήματα, μερικά από αυτά μικροσκοπικά, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν από τον Homo sapiens ως αιχμές βελών πριν από περίπου 54.000 χρόνια. [Credit: Laure Metz/Ludovic Slimak]

Νέα στοιχεία πως τόξα και βέλη χρησιμοποιούνταν από τους σύγχρονους ανθρώπους 54.000 χρόνια πριν, ενισχύουν την ιδέα πως η συγκεκριμένη τεχνολογία εκηβόλων όπλων ενδεχομένως να έδωσε πλεονέκτημα στους μακρινούς μας προγόνους απέναντι στους Νεάντερταλ, σύμφωνα με νέα έρευνα.

Όπως αναφέρεται σε σχετικό δημοσίευμα του Live Science, ερευνητές βρήκαν λίθινες αιχμές σε έναν χώρο που κατοικούνταν από σύγχρονους ανθρώπους της προϊστορικής εποχής πριν 54.000 χρόνια, στη σημερινή νότια Γαλλία. Μέχρι τώρα, ξύλινα αντικείμενα 12.000 ετών στη βόρεια Ευρώπη ήταν τα αρχαιότερα αξιόπιστα στοιχεία τεχνολογίας τόξων και βελών στην ήπειρο.

Αυτές οι λίθινες αιχμές είναι το αρχαιότερο αποδεικτικό στοιχείο στην Ευρώπη για χρήση τόξου και βέλους από τον σύγχρονο άνθρωπο και υποδεικνύει πως η τεχνολογία αυτή ίσως να του έδωσε πλεονέκτημα έναντι των Νεάντερταλ όσον αφορά στο κυνήγι, εκτιμούν οι ερευνητές σε άρθρο που δημοσιεύτηκε στο Science Advances. Σημειώνεται πως δεν υπάρχουν στοιχεία πως οι Νεάντερταλ είχαν τόξα και βέλη (αν και φαίνεται πως ήταν πολύ ικανοί στο να ρίχνουν ακόντια)- και αυτός ίσως να ήταν ένας από τους λόγους που ο σύγχρονος άνθρωπος επικράτησε στην Ευρώπη πριν 40.000 χρόνια, σύμφωνα με έρευνα από επιστήμονες στη Γαλλία, μεταξύ των οποίων η Λωρ Μετς, αρχαιολόγος στο Πανεπιστήμιο Aix-Marseille και ο Λούντοβιτς Σλίμακ πολιτιστικός ανθρωπολόγος στο Πανεπιστήμιο Toulouse-Jean. «Οι τεχνολογίες αυτές μπορεί να έδωσαν στον σύγχρονο άνθρωπο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα απέναντι στις τοπικές κοινωνίες Νεάντερταλ» έγραψαν οι ερευνητές.

Τα ευρήματα από το Grotte Mandrin ποικίλλουν σε μέγεθος. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι τα μεγαλύτερα χρησιμοποιήθηκαν σε δόρατα και τα μικρότερα ως αιχμές βελών. [Credit: Laure Metz/Ludovic Slimak]

Το καταφύγιο στον βράχο στην περιοχή Grotte Mandrin καταλήφθηκε από πολλές διαφορετικές ομάδες σε διαφορετικές χρονικές στιγμές. Η πιο πρώιμη φάση της κατοχής των Νεάντερταλ ήταν περίπου 120.000 χρόνια πριν. [Credit: Philippe Psaila]

Σε μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Science Advances πέρυσι πολλοί από τους ίδιους ερευνητές ανέφεραν την ανακάλυψη δοντιών και λίθινων αντικειμένων που έδειχναν πως πρώιμοι σύγχρονοι άνθρωποι διέμεναν στην περιοχή 56.700 με 51.700 χρόνια πριν- στέλνοντας ακόμα πιο πίσω την αρχαιότερη γνωστή χρονική περίοδο άφιξης του πρώιμου σύγχρονου ανθρώπου στην Ευρώπη κατά περίπου 10.000 χρόνια.

Η νέα έρευνα εξέτασε εκατοντάδες λίθινα αντικείμενα από τον ίδιο χώρο και περίπου την ίδια περίοδο, πολλά εκ των οποίων έδειχναν σημάδια χρήσης ως εκηβόλα όπλα- περιλαμβανομένων άνω των 100 αιχμών που φαίνονται να ήταν μύτες βελών. Πολλές έμοιαζαν με αιχμές από βέλη που έφτιαχναν μεταγενέστεροι Homo sapiens και κάποιες είχαν σημάδια φθοράς που μπορεί να προκλήθηκαν από πρόσκρουση.

Οι ερευνητές έφτιαξαν αντίγραφα των ευρημάτων χρησιμοποιώντας την ίδια πέτρα και τις ίδιες τεχνολογίες. Αυτές οι αιχμές βελών στη συνέχεια εκτοξεύτηκαν από ένα τόξο για να συγκριθούν τα χτυπήματά τους με εκείνα που βρέθηκαν στον αρχαιολογικό χώρο. [Credit: Ludovic Slimak]

Η επικεφαλής συγγραφέας Laure Metz, αρχαιολόγος στο Πανεπιστήμιο Aix-Marseilles και στο Πανεπιστήμιο του Κονέκτικατ, εκτοξεύει ένα από τα αντίγραφα με την βοήθεια ενός βέλους και τόξου. [Credit: Ludovic Slimak]

Οι ερευνητές έφτιαξαν επίσης αιχμές- ρεπλίκες από πέτρα που βρέθηκε κοντά στον χώρο και τις πέρασαν σε βέλη, ακόντια και άλλα όπλα, τα οποία χρησιμοποίησαν σε νεκρές κατσίκες, ώστε να προσομοιώσουν το κυνήγι θηραμάτων. Όπως διαπίστωσαν, κάποιες από τις μεγαλύτερες από αυτές θα ήταν τόσο αποτελεσματικές όσο τα ακόντια, μα οι πιο μικρές δεν θα έκαναν επαρκή ζημιά χωρίς τη δύναμη από τη χρήση τόξου και βέλους.

Σημειώνεται πως τα συγκεκριμένα ευρήματα δεν είναι τα αρχαιότερα στοιχεία χρήσης τόξου και βέλους γενικότερα, καθώς μύτες βελών άνω των 70.000 ετών, που επίσης θεωρείται πως συνδέονταν με τον πρώιμο σύγχρονο άνθρωπο, έχουν βρεθεί στη Νότια Αφρική.

Διαβάστε εδώ τη σχετική επιστημονική δημοσίευση.

Πηγή: Κ. Μαυραγάνης, The Huffington Post, Live Science