Από το θέμα που έχουν οι ανθρώπινες παραστάσεις του μνημείου της Αμφίπολης που ανακοινώθηκαν χθες, θα εξαρτηθεί το πόσο θα βοηθήσουν...
Από το θέμα που έχουν οι ανθρώπινες παραστάσεις του μνημείου της Αμφίπολης που ανακοινώθηκαν χθες, θα εξαρτηθεί το πόσο θα βοηθήσουν στην προσέγγιση του νεκρού, λέει ο Π. Φάκλαρης στο TheTOC.
«Αν είναι μια σκηνή συμποσίου, ένα κυνήγι, μια μάχη, βεβαίως και θα μας δώσουν στοιχεία για την ιδιότητα του νεκρού. Είναι πολύ πιθανό να δώσουν πληροφορίες σημαντικές για το νεκρό του τάφου», μας λέει ο καθηγητής Κλασσικής Αρχαιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ο οποίος επί 36 χρόνια «θήτευσε» στις ανασκαφές της Βεργίνας.
Αφορμή για τη συνομιλία μας με τον κ.Φάκλαρη ήταν οι ανακοινώσεις που έγιναν δια στόματος του υπουργού Πολιτισμού, Κ. Τασούλα στην Αμφίπολη το Σάββατο 22 Νοεμβρίου, «… έχουμε αχνές πρώτες ενδείξεις στα επιστύλια, τα οποία βρέθηκαν στο χώρο, όπου ήταν το μωσαϊκό. Αυτές οι πρώτες ενδείξεις εμφανίζουν χρωματισμούς και αχνές απεικονίσεις προσώπων…»
Αρματοδρομία με 21 άρματα και σκηνή συμποσίου με Μακεδονικούς τάφους
Ρωτήσαμε τον κ.Φάκλαρη αν η αρχαιολογική σκαπάνη έχει εντοπίσει ξανά τέτοιου είδους παραστάσεις σε επιστύλια Μακεδονικών τάφων. «Σε επιστύλια όχι, αλλά σε ζωφόρο, δηλαδή σε μια ζώνη που υπέρκειται των επιστυλίων, μπορεί να δει κανείς παραστάσεις κι αυτή η ζώνη μπορεί να είναι και μικρού πλάτους, δηλαδή 25 έως 30 εκατοστών. Κι εκεί να αναπτύσσεται μια παράσταση, όπως, στην πρόσοψη του συλημένου Μακεδονικού τάφου στον Άγιο Αθανάσιο στην Θεσσαλονίκη». Σύμφωνα με τον κ. Φάκλαρη, άλλη μια τέτοια περίπτωση είναι ο προθάλαμος του τρίτου Μακεδονικού τάφου που ήταν ασύλητος στη Μεγάλη Τούμπα της Βεργίνας. Εκεί υπάρχει μια αρματοδρομία με 21 άρματα.
Ο κ.Φάκλαρης μας μιλά για τη σκηνή συμποσίου που αναπτύσσεται στον Μακεδονικό τάφο στον Άγιο Αθανάσιο, μια σειρά ολόκληρη με παράσταση ανθρώπων. Εκεί προσέρχονται οι συμποσιαζόμενοι, οι προσκεκλημένοι. Οι Μακεδόνες προσέρχονται να λάβουν μέρος στο συμπόσιο με άλογα ή πεζή και με τα όπλα τους.
Ο νεκρός που βρέθηκε απεικονισμένος σε τάφο στα Λευκάδια
Για τον ίδιο δεν είναι σπάνιο να βρεθούν ανθρώπινες παραστάσεις σε Μακεδονικούς τάφους. Απλώς δεν είναι πολλοί οι τάφοι που έχουν βρεθεί. «Στα Λευκάδια σ’ έναν άλλο Μακεδονικό τάφο που ανέσκαψε ο Δανός K.F. Kinch το 1895 βρέθηκε απεικονισμένος ο νεκρός του τάφου, ένας Μακεδόνας, ένας έφιππος να επιτίθεται σ’ έναν Πέρση. Αυτή η παράσταση – τοιχογραφία ήταν εντός του νεκρικού θαλάμου».
Το επιστύλιο δεν το έβαφαν καν. Τις παραστάσεις τις βλέπουμε σε ζωφόρους
Ο κ. Φάκλαρης, ωστόσο, επιμένει με σαφή και κατηγορηματικό τρόπο ότι στα επιστύλια δεν υπάρχει διακόσμηση. «Δεν ξέρω αν η διατύπωση είναι σωστή», μας λέει. «Μπορεί αντί για επιστύλιο να εννοούσε ζωφόρο. Σε επιστύλιο δεν βλέπει κανείς παράσταση. Το επιστύλιο είναι ακριβώς πάνω από τους κίονες ή πάνω από τις παραστάδες. Εκεί δεν τοποθετούν παράσταση. Το επιστύλιο είναι φέρον στοιχείο του κτηρίου, του οικοδομήματος. Δεν το έβαφαν καν. Όμως, μετά το επιστύλιο μπορεί να υπάρχει μια ζώνη με παράσταση».
Δεν θα δυσχεράνει την «ανάγνωση» των παραστάσεων το ότι είναι αχνές
Σύμφωνα με την εμπειρία του, το ότι αυτές οι παραστάσεις είναι αχνές θα δυσκολέψει τους αρχαιολόγους στην «ανάγνωσή» τους; «Μπορεί κανείς να τις “διαβάσει” όσο αχνές κι αν είναι. Δεν έχει σημασία αυτό. Μπορεί να τις προσδιορίσει και να εξακριβώσει το περιεχόμενό τους», μας λέει αφού πρώτα τονίζει πως ότι λέμε έχει το στοιχείο του παρακινδυνευμένου διότι δεν υπάρχει σαφή πληροφορία, ούτε φωτογραφίες από τα ευρήματα που παρουσιάστηκαν το Σάββατο.
Και καταλήγει: «Στους Μακεδονικούς τάφους, πάντως, υπάρχουν διάφορες ανακολουθίες. Η σκαπάνη έχει συναντήσει, ας πούμε, σε Μακεδονικούς τάφους ναόσχημη πρόσοψη που δεν έχει αέτωμα επάνω. Δηλαδή έχει δωρικά στοιχεία – θριγκό με τρίγλυφα, μετόπες, δωρικούς κίονες – κι επάνω έχει ζωφόρο που είναι ιωνικό στοιχείο. Και δεν υπάρχει αέτωμα που θα έπρεπε να υπήρχε δεδομένου του ότι η πρόσοψή του είναι ναόσχημη. Οι Μακεδονικοί τάφοι έχουν το στοιχείο του ανακόλουθου».
Ντόροθι Κινγκ: Οι απεικονίσεις στα επιστύλια μπορεί να ξεθωριάσουν αν δεν..
Στην Αμφίπολη και στα ευρήματα που ανακοινώθηκαν το Σάββατο 22 Νοεμβρίου, για τις αχνές ενδείξεις χρωματισμών και απεικονίσεων προσώπων στα επιστύλια του τρίτου χώρου, αναφέρεται η αμερικανίδα αρχαιολόγος, Ντόροθι Κινγκ.
Στη νέα ανάρτησή της, η Κινγκ γράφει για τις δηλώσεις του έλληνα υπουργού Πολιτισμού από την Αμφίπολη και παραθέτει και αποσπάσματα από τη συνέντευξη του.
Επιχειρεί να ξεκαθαρίσει τη θέση της, όσον αφορά στην Αμφίπολη καθώς, όπως αναφέρει, την ανησυχεί λίγο το γεγονός ότι τη συνδέουν υπερβολικά με την Αμφίπολη.
Δηλώνει χαρούμενη που έχει τη δυνατότητα να εξηγεί για τις ανασκαφές, ωστόσο, τονίζει ότι θα περιμένει την Κατερίνα Περιστέρη να παρουσιάσει τα εκπληκτικά ευρήματα στις 29 και «να αποκαλύψει την Πρώτη Πράξη του έπους της Αμφίπολης».
Η Ντόροθι Κινγκ αναφέρει ότι η περιγραφή των πρώτων ανθρώπινων παραστάσεων σε ζωφόρους στην τρίτη αίθουσα και το γεγονός ότι εξετάζονται με λέιζερ, «δείχνει» ότι ήταν ζωγραφισμένες.
Οπως γράφει στην ανάρτηση, παρόμοιες φιγούρες βρέθηκαν στο εσωτερικό του τάφου του Εκατόμνου, στην περιοχή Μύλασσα στην Τουρκία.
Η Κινγκ γράφει ότι, σε αντίθεση με τα γλυπτά, «αυτού του είδους τα έργα ζωγραφικής μπορεί να ξεθωριάσουν και να εξαφανιστούν γρήγορα», εάν δεν τα προσέξει και δεν τα χειριστεί κανείς σωστά.
Παραθέτει απόσπασμα από τη συνέντευξη του Κώστα Τασούλα, σημειώνοντας ότι η ίδια είχε δίκιο όταν ισχυρίστηκε ότι το γέμισμα των θαλάμων με χώμα έγινε για να αποφευχθεί η κατάρρευση του μνημείου.
Τάσσεται πάλι στο πλευρό της επικεφαλής των ανασκαφών Κατερίνας Περιστέρη, λέγοντας ότι η ομάδα της «είναι μια από τις καλύτερες στον κόσμο».
Και καταλήγει: «Στην εποχή αυτή της κρίσης και ενώ η Ελλάδα περνά μια από τις χειρότερες περιόδους της, είναι λογικό να αμφισβητείται όποιος βρίσκεται στην εξουσία αλλά παρακαλώ, μην έχετε αμφιβολία ότι η Κατερίνα Περιστέρη και ο Μιχάλης Λεφαντζής κάνουν εξαιρετική δουλειά στην Αμφίπολη».
Δεν υπάρχουν σχόλια