Τα μυστικά του διάσημου... πολυτραυματία

Μη θίγετε τον... κακώς κείμενο. Αυτό «φωνάζει» στους ειδικούς ο Έφηβος των Αντικυθήρων. Ο έλεγχος που είχε εγκριθεί από το Κεντρικό Αρχ...

Μη θίγετε τον... κακώς κείμενο. Αυτό «φωνάζει» στους ειδικούς ο Έφηβος των Αντικυθήρων. Ο έλεγχος που είχε εγκριθεί από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο ολοκληρώθηκε, το αποτέλεσμα δείχνει πως το μπρούντζινο άγαλμα δεν πρέπει να μετακινηθεί και αύριο Τρίτη το θέμα θα συζητηθεί στο ΚΑΣ.

Το οποίο θα κληθεί να γνωματεύσει αν και κατά πόσο θα αποσταλεί μαζί με άλλες αρχαιότητες στη Βασιλεία της Ελβετίας για την περιοδική έκθεση «Το ναυάγιο των Αντικυθήρων. Το πλοίο, οι θησαυροί, ο μηχανισμός» (26 Σεπτεμβρίου 2015 έως 27 Μαρτίου 2016).

Σε προηγούμενη συνεδρίασή του, το ΚΑΣ είχε αποκλείσει αποστολή στην έκθεση μηχανισμού ή θραυσμάτων του, αλλά είχε πει ότι θα επανεξετάσει το ζήτημα του Εφήβου. Σύμφωνα με τις πληροφορίες μας, η έρευνα που είχε προταθεί από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο έδειξε ότι ο σκελετός που είχε τοποθετηθεί μέσα στο γλυπτό τον προηγούμενο αιώνα είναι γερός.

Αυτό, όμως, δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση πως ο «πολυτραυματίας» Έφηβος μπορεί να αποσταλεί οπουδήποτε. Η συμπεριφορά των σύγχρονων προσθηκών, που είναι άγνωστη, και τα προβλήματα από τη μακροχρόνια παραμονή του στον βυθό της θάλασσας και την πρώτη συντήρηση καθιστούν απαγορευτικό κάτι τέτοιο. Άλλωστε, πρόκειται για ένα γλυπτό εμβληματικό.

Σπονδυλοδεσία, αρθροπλαστική ισχύου, κοιλιοπλαστική, στήριξη του κορμού σε ράβδους σιδήρου, χημικό πίλινγκ και, το κερασάκι στην τούρτα, σολάριουμ με το ζόρι. Αν δεν ήταν άγαλμα, ο Έφηβος των Αντικυθήρων θα είχε προ πολλού εγκαταλείψει τον μάταιο τούτο κόσμο. «Ζει» χάρη σε κορυφαίους επιστήμονες και καλλιτέχνες.

Ο Έφηβος ανασύρθηκε από τον βυθό των Αντικυθήρων το 1900 και ανατάχθηκε
για πρώτη φορά το 1902 από τον Γάλλο Αλφρέ Αντρέ, χωρίς την παρουσία αρχαιολόγου.
Τα πολλά τραύματά του έχουν καλυφθεί από τους επιστήμονες

Ο Έφηβος ανασύρθηκε από τον βυθό των Αντικυθήρων το 1900 και ανατάχθηκε για πρώτη φορά το 1902 από τον Γάλλο Αλφρέ Αντρέ, χωρίς την παρουσία αρχαιολόγου. Ο αείμνηστος δάσκαλος και διευθυντής του ΕΑΜ Χρήστος Καρούζος σημειώνει στην «Αρχαιολογική Εφημερίδα» του 1969 πως το άγαλμα στήθηκε γύρω από έναν μετάλλινο σκελετό.

Ο Αντρέ, προκειμένου να συνενώσει τα κομμάτια, έβαλε ισχυρό τσιμέντο, συνένωσε με μεταλλικές πλάκες τα θρυμματισμένα κομμάτια της ράχης και της κοιλιάς, χρησιμοποίησε οξύ για να αφαιρέσει τις επικαθίσεις μικροοργανισμών αλλοιώνοντας το χρώμα του μπρούντζινου αγάλματος. Τελικά, για να καλύψει τα σημάδια αλλά και τις καταστροφές, το «έβαψε» όλο με κολοφώνιο (προϊόν της απόσταξης του ρετσινιού) και έτσι το μαύρισε. Οι μεταγενέστεροι βρήκαν ότι για να επιτύχει όπως-όπως τη συγκόλληση «εβίασε πολλά τεμάχια με την λίμαν ή με το καλέμι».

Όλα αυτά έγιναν αντιληπτά από τους ειδήμονες το 1953, όταν αποφάσισαν να επιδιορθώσουν το άγαλμα, που είχε διαλυθεί κάπου στα τέλη της δεκαετίας του '40. Υπό την άγρυπνη επίβλεψη και καθοδήγηση του κορυφαίου Χρήστου Καρούζου, ο γλύπτης Νικ. Περαντινός, οι συντηρητές Ανδρέας Παναγιωτάκης, Ιωάννης Μπάκουλης και ο χημικός Βασίλης Ζήσης εμπλέκονται στο έργο.

Από την αρχή

Με ομηρικούς καβγάδες και διαιτητή τον Καρούζο, το άγαλμα ξαναστήνεται από την αρχή. Ο μεταλλικός σκελετός κρίνεται επιτυχής και διατηρείται. Όπως διαπιστώνει ειδική επιτροπή από τους Ι. Παππά, Μ. Τόμπρο και Α. Σώχο, καθηγητές της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών, το αποτέλεσμα κρίνεται «απολύτως ικανοποιητικόν και άξιον επαίνου». Επετεύχθη ανάμεσα σε άλλα κάτι πολύ σημαντικό, ανακαλύφθηκε η σωστή στάση του αγάλματος «κι έτσι απεκατεστάθη ο ρυθμός του».

Ο Έφηβος των Αντικυθήρων έπειτα από όλα αυτά ήταν και παραμένει «μη μου άπτου» και σε καμία περίπτωση και δεν θα πρέπει να μετακινηθεί. Αυτές τις μέρες στα Αντικύθηρα διεξάγεται η πρώτη φάση της φετινής έρευνας που θα κάνει η ομάδα, με «σάρωση» του βυθού. Όλη την προηγούμενη εβδομάδα οι επιστήμονες έκαναν έλεγχο στο πλοίο και στα μηχανήματά τους.

Πηγή: Αγγ. Κώττη, Έθνος