Ένα μουσείο «γεννιέται»

Στο μεγάλο αίθριο θα φιλοξενείται η έκθεση αρχιτεκτονικών μελών από το ανάκτορο των Αιγών . Στο νότιο άκρο του μακεδονικού κάμπου στέκ...

Στο μεγάλο αίθριο θα φιλοξενείται η έκθεση
αρχιτεκτονικών μελών από το ανάκτορο των Αιγών.

Στο νότιο άκρο του μακεδονικού κάμπου στέκει ένα μουσείο. Δεν είναι αυτοτελές ούτε ολόκληρο: τα υπόλοιπα «κομμάτια» του βρίσκονται σε διαφορετικά σημεία. Το κτίριό του, ζωσμένο από ελιές και λυγαριές, είναι ακόμα άδειο. Κι όμως, αφηγείται συναρπαστικές ιστορίες. Σας μπέρδεψα; Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.

Πριν από λίγες μέρες πέρασα το κατώφλι του Πολυκεντρικού Μουσείου Αιγών. «Αυτή δεν είναι απλώς η είσοδος ενός κτιρίου. Είναι η είσοδος στον αρχαιολογικό χώρο των Αιγών –έκτασης 88.000 στρεμμάτων, από τον Αλιάκμονα μέχρι τη Μελίκη–, στην ιστορία των Μακεδόνων και, κυρίως, στον κόσμο του Αλέξανδρου, μια και θα στεγάζει και το ψηφιακό μουσείο», μου εξήγησε η Αγγελική Κοτταρίδη, προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ημαθίας.

Ένα μουσείο... πληθυντικού αριθμού, όπως αρμόζει στον τόπο στον οποίο βρίσκεται. «Αι Αιγαί, όπως αι Αθήναι ή αι Θήβαι, ήταν πόλη κατά κόμας, δηλαδή σύνολο οικισμών. Πάνω σε αυτή την ιδέα βασίστηκε η δημιουργία του Πολυκεντρικού Μουσείου, το οποίο θα συγκροτεί ενιαίο σύνολο, μαζί με το Μουσείο Βασιλικών Τάφων, τη Βασιλική Νεκρόπολη, το Ανάκτορο του Φιλίππου Β΄ και οτιδήποτε άλλο θα αναδεικνύεται και θα γίνεται επισκέψιμο στο μέλλον».

 Ένα άγαλμα της Ευρυδίκης, μητέρας του Φιλίππου Β΄, θα είναι
ανάμεσα στα γλυπτά που θα εκτίθενται στο μικρό αίθριο. 

Ένας ζωντανός οργανισμός, σε αυτή τη γη που εξακολουθεί να «γεννάει» θαύματα: αυτό θα είναι το Πολυκεντρικό Μουσείο Αιγών. Στον προθάλαμό του, σε δύο οθόνες, θα προβάλλονται εικόνες, για να «ταξιδεύει» ο επισκέπτης στην οικουμένη του Αλέξανδρου. Στο πρώτο αίθριο, το μεγαλύτερο, θα βρίσκεται η μόνιμη έκθεση αρχιτεκτονικών μελών από το ανάκτορο των Αιγών, τον «Παρθενώνα της Μακεδονίας». Στο δεύτερο, πρωταγωνιστές θα είναι τα γλυπτά. «Εδώ θα βλέπει κανείς πρωτότυπη τέχνη από την αυλή των Μακεδόνων βασιλέων. Αυτή είναι η πεπλοφόρος Ευρυδίκη, μητέρα του Φιλίππου Β΄ και γιαγιά του Αλέξανδρου. Μπορείτε να την αγγίξετε», με παρότρυνε η κ. Κοτταρίδη.

Η κεντρική αίθουσα έχει εμβαδόν 1.000 τ.μ. Σε λίγους μήνες θα γεμίσει με διάφανες προθήκες. Τα εκθέματα θα είναι λουσμένα σε ένα γλυκό λευκό φως διά χειρός Ελευθερίας Ντεκό: τα ταπεινά θραύσματα της πόλης (κλειδιά και κλειδαριές, καρφιά, εργαλεία από κατασκευές, κεραμίδια με το λαλούν σύμβολό της, την αίγα, αλλά και όστρακα με ίχνη από τα δάχτυλα των ανθρώπων που τα έφτιαξαν)· περίπου 160 δόρατα και ακόντια, ξίφη και κράνη· ένας χώρος συμποσίου· ένας αργαλειός· όλα τα κατάλοιπα των βασιλικών ταφικών πυρών, πριν από τον Φίλιππο Β΄· η «Δέσποινα των Αιγών» με τα χρυσά της κοσμήματα.

Το κουβάρι της ιστορίας

Στις εκθέσεις, μόνιμες και περιοδικές, μπροστά στα μάτια των επισκεπτών θα ξετυλίγεται το κουβάρι της ιστορίας των Αιγών. Στους αθέατους για το κοινό χώρους, θα υπάρχει ένα σημαντικό κέντρο έρευνας. Στο εργαστήριο που ήδη λειτουργεί, εκατοντάδες θησαυροί «ζωντανεύουν» ξανά χάρη στη φροντίδα των συντηρητών. Όπως οι 163 μαρμάρινες επιτύμβιες στήλες από τη Βέροια, που θα σχηματίσουν τον «Τοίχο της μνήμης». Η ομορφιά τους είναι συγκινητική...

Βγαίνουμε στην πίσω αυλή, επίσης γεμάτη με γλυπτά που έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη. «Δείτε αυτό το κεφάλι», λέει η Αγγελική Κοτταρίδη. «Πρέπει να είναι ο Νέρωνας. Είναι χτυπημένος με εργαλείο για να μην αναγνωρίζονται τα χαρακτηριστικά του. Υπέστη “damnatio memoriae”: ως τιμωρία, του στέρησαν τη μνήμη, χάλασαν τους ανδριάντες του, για να μην τον θυμούνται οι επόμενες γενιές».

Το Πολυκεντρικό Μουσείο Αιγών θα είναι έτοιμο στα τέλη του 2020. Μαζί με τα άλλα «κομμάτια» του, θα δίνει μια ολοκληρωμένη εικόνα του τι ήταν οι Αιγές και ο Φίλιππος Β΄ αλλά και του τι υπήρξε –και παραμένει– ο Αλέξανδρος για την ανθρωπότητα...

Πηγή: Τ. Επτακοίλη, Καθημερινή