Κύπρος: Ανακαλύφθηκε χρυσό μενταγιόν από την εποχή της Νεφερτίτης

Το αρχαίο αιγυπτιακό μενταγιόν σε σχήμα λωτού με ένθετους πολύτιμους λίθους, που χρονολογείται περίπου στο 1350 π.Χ. Τα περισσότερα από τα α...

Το αρχαίο αιγυπτιακό μενταγιόν σε σχήμα λωτού με ένθετους πολύτιμους λίθους, που χρονολογείται περίπου στο 1350 π.Χ. Τα περισσότερα από τα αντικείμενα που βρέθηκαν στους τάφους, συμπεριλαμβανομένου αυτού, χρονολογούνται από την εποχή της βασίλισσας Νεφερτίτης, η οποία φορούσε παρόμοια κοσμήματα. [Credit: P.M. Fischer and T. Bürge]

Ένα χρυσό μενταγιόν σε σχήμα λωτού με πολύτιμα πετράδια, παρόμοιο με αυτό που φορούσε η βασίλισσα Νεφερτίτη της αρχαίας Αιγύπτου, ανακάλυψε ομάδα αρχαιολόγων, σε δυο τάφους στην Κύπρο. Το μενταγιόν είναι ένα από τα εκατοντάδες πλούσια κτερίσματα από όλη την περιοχή της Μεσογείου που έχουν ανακαλυφθεί στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένων πολύτιμων λίθων, κεραμικών και κοσμημάτων.

Οι Σουηδοί αρχαιολόγοι της αποστολής έφεραν για πρώτη φορά στο φως τους δύο τάφους της Εποχής του Χαλκού, οι οποίοι ήταν και οι δυο υπόγειοι θάλαμοι, στην αρχαία πόλη Χάλα Σουλτάν Τεκκέ, το 2018. Στους τάφους βρέθηκαν 150 ανθρώπινα λείψανα και 500 κτερίσματα, τοποθετημένα σε στρώματα το ένα πάνω στο άλλο, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι ταφικοί θάλαμοι χρησιμοποιήθηκαν για πολλές γενιές.

«Τα ευρήματα δείχνουν ότι πρόκειται για οικογενειακούς τάφους της άρχουσας τάξης της πόλης», ανέφερε σε ανακοίνωσή του ο επικεφαλής της ανασκαφής Πέτερ Φίσερ, ομότιμος καθηγητής ιστορικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Γκέτεμποργκ στη Σουηδία. «Για παράδειγμα, βρήκαμε τον σκελετό ενός 5χρονου παιδιού με ένα χρυσό περιδέραιο, χρυσά σκουλαρίκια και μια χρυσή τιάρα. Πρόκειται πιθανότατα για παιδί ισχυρής και πλούσιας οικογένειας».

Τα λείψανα ενός 5χρονου βρέθηκαν θαμμένα με πολλά χρυσά κοσμήματα, συμπεριλαμβανομένης αυτής της τιάρας [Credit: P.M. Fischer and T. Bürge]

Τα ευρήματα περιλαμβάνουν κοσμήματα και άλλα αντικείμενα από χρυσό, ασήμι, χαλκό και ελεφαντόδοντο, καθώς και αγγεία από διάφορους πολιτισμούς.

«Βρήκαμε επίσης έναν κεραμικό ταύρο», ανέφερε ο Φίσερ. «Το σώμα του κούφιου ταύρου έχει δύο ανοίγματα: ένα στην πλάτη για να γεμίζει με υγρό, πιθανότατα κρασί, και ένα στη μύτη ως στόμιο. Προφανώς, έκαναν γιορτές στον θάλαμο για να τιμήσουν τους νεκρούς τους».

Εν τω μεταξύ, τα υπόλοιπα κτερίσματα περιλάμβαναν έναν κόκκινο πολύτιμο λίθο από καρνεόλη από την Ινδία, έναν μπλε πολύτιμο λίθο από λάπις λάζουλι από το Αφγανιστάν και κεχριμπάρι από τη Βαλτική Θάλασσα – πολύτιμα αντικείμενα που υποδεικνύουν ότι οι άνθρωποι της Εποχής του Χαλκού στην Κύπρο, είχαν αναπτύξει ένα εκτεταμένο εμπορικό δίκτυο.

Οι αρχαιολόγοι βρήκαν επίσης στοιχεία που επιβεβαιώνουν το εμπόριο με την αρχαία Αίγυπτο, συμπεριλαμβανομένων χρυσών κοσμημάτων, σκαραβαίων (φυλαχτά σε σχήμα σκαθαριού) και υπολείμματα ψαριών που εισήχθησαν από την κοιλάδα του Νείλου, σύμφωνα με την ανακοίνωση.

Η αρχαιολογική ομάδα χρονολόγησε τα χρυσά κοσμήματα συγκρίνοντας τα με παρόμοια ευρήματα από την Αίγυπτο. «Οι συγκρίσεις δείχνουν ότι τα περισσότερα από τα αντικείμενα είναι από την εποχή της Νεφερτίτης και του συζύγου της Ακενατόν, τον πατέρα του βασιλιά Τουταγχαμών», γύρω στο 1350 π.Χ., δήλωσε ο Φίσερ. «Όπως για παράδειγμα το χρυσό μενταγιόν που βρήκαμε: ένα λουλούδι λωτού με πολύτιμους λίθους. Η Νεφερτίτη φορούσε παρόμοια κοσμήματα».

Στους τάφους βρέθηκαν ειδώλια θεών με πρόσωπα πτηνών. Στην φωτογραφία πιθανώς απεικονίζεται θεά με το κεφάλι πτηνού να κρατά ένα παιδί που είναι μισό πτηνό και μισό άνθρωπος. [Credit: P.M. Fischer and T. Bürge]

Η ομάδα ανακάλυψε επίσης μια κυλινδρική σφραγίδα από αιματίτη, ένα ορυκτό με μεταλλική απόχρωση. Η σφραγίδα φέρει μια σφηνοειδή επιγραφή από τη Μεσοποταμία (το σημερινό Ιράκ) που αποκρυπτογράφησαν οι αρχαιολόγοι.

«Το κείμενο αποτελείται από τρεις γραμμές και αναφέρει τρία ονόματα. Το ένα είναι ο Amurru, ένας θεός που λατρευόταν στη Μεσοποταμία. Τα άλλα δύο ονόματα ανήκουν σε δυο βασιλιάδες- πατέρα και γιο- τους οποίους καταφέραμε πρόσφατα να εντοπίσουμε σε άλλα κείμενα σε πήλινες πλάκες της ίδιας περιόδου, δηλαδή τον 18ο αιώνα π.Χ.», δήλωσε ο Φίσερ. «Αυτή τη στιγμή προσπαθούμε να προσδιορίσουμε γιατί η σφραγίδα κατέληξε στην Κύπρο, σε απόσταση μεγαλύτερη από 1.000 χιλιόμετρα από τον τόπο κατασκευής της».

Μια ανάλυση των κεραμικών ντικειμένων στους τάφους, έδειξε ότι οι τεχνοτροπίες με τις οποίες κατασκευάστηκαν, άλλαζαν με την πάροδο του χρόνου, γεγονός που βοήθησε στη χρονολόγηση των ευρημάτων.

Στη συνέχεια, οι αρχαιολόγοι σκοπεύουν να αναλύσουν το DNA των σκελετών που θάφτηκαν στους τάφους. «Αυτό θα αποκαλύψει πώς σχετίζονται μεταξύ τους και αν υπάρχουν μετανάστες από άλλους πολιτισμούς, κάτι που δεν είναι απίθανο, λαμβάνοντας υπόψη τα τεράστια εμπορικά δίκτυα», εξήγησε ο επιστήμονας.

Πηγή: ΕΡΤ, με πληροφορίες από Live Science