Γυναικεία ταφή ανακαλύφθηκε ανάμεσα σε 25 πολεμιστές μοναχούς στη Γουαδαλαχάρα της Ισπανίας

Μια ομάδα με επικεφαλής αρχαιολόγους από το Universitat Rovira i Virgili (URV) και το Ινστιτούτο Max Planck ανακάλυψε μια γυναικεία ταφή ανά...

Μια ομάδα με επικεφαλής αρχαιολόγους από το Universitat Rovira i Virgili (URV) και το Ινστιτούτο Max Planck ανακάλυψε μια γυναικεία ταφή ανάμεσα στα λείψανα 25 ατόμων που θάφτηκαν μεταξύ του 12ου και του 15ου αιώνα στο κάστρο Zorita de los Canes στη Γουαδαλαχάρα της Ισπανίας.

Το κάστρο Zorita de los Canes, σκαρφαλωμένο σε έναν λόφο δίπλα στον ποταμό Τάγο στη Γουαδαλαχάρα, έχει μια ιστορία που χρονολογείται από την κατασκευή του το 852 μ.Χ. από τον εμίρη Μωάμεθ Α΄ της Κόρδοβα. Αρχικά χτίστηκε ως αμυντικό φρούριο κατά των χριστιανικών επιθέσεων, ωστόσο το κάστρο άλλαξε χέρια πολλές φορές. Καταλήφθηκε από τους Ναΐτες Ιππότες το 1124 και πενήντα χρόνια αργότερα, ο Αλφόνσο Η΄ της Καστίλης παραχώρησε το φρούριο στο νεοσύστατο Τάγμα της Καλατράβα. Αυτό το στρατιωτικό τάγμα των Κιστερκιανών ανέλαβε την υπεράσπιση των συνόρων του Τάγου από τις επιδρομές των Αλμοχάντ, διαδραματίζοντας καθοριστικό ρόλο στις χριστιανο-μουσουλμανικές συγκρούσεις της εποχής.

Τα λείψανα ανασύρθηκαν από το νεκροταφείο του κάστρου Zorita de los Canes, στη Γουαδαλαχάρα. [Credit: Carme Rissech, URV]

Η αρχαιολογική ομάδα, στο πλαίσιο του προγράμματος MONBONES, επικεντρώθηκε στη μελέτη της διατροφής, του τρόπου ζωής και των αιτιών θανάτου αυτών των μεσαιωνικών πολεμιστών. Η ανάλυση των ισοτόπων άνθρακα-14 και αζώτου-15 στα οστά αποκάλυψε ότι, παρά την ηπειρωτική θέση του κάστρου, οι ιππότες κατανάλωναν μια δίαιτα υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνες, τυπική για την υψηλή κοινωνία του Μεσαίωνα, συμπεριλαμβανομένων των θαλάσσιων ψαριών. Αυτή η διατροφή ήταν ενδεικτική της κοινωνικής τους θέσης.

Η εκταφή 25 σκελετών από το νεκροταφείο του κάστρου αποκάλυψε ότι 23 από τα άτομα είχαν πεθάνει βίαια, με διατρητικές πληγές και τραύματα από αμβλύ αντικείμενο σε ευάλωτα μέρη του σώματος, όπως το κρανίο, τα πόδια και η λεκάνη. Τα τραύματα αυτά υποδηλώνουν ότι τα άτομα αυτά ήταν πράγματι πολεμιστές που πέθαναν στη μάχη. Η Carme Rissech, ερευνήτρια από το URV, σημείωσε: «Παρατηρήσαμε πολλά τραύματα στο πάνω μέρος του κρανίου, στα πόδια και στο εσωτερικό της λεκάνης (του οστού του κόκκυγα), γεγονός που συμφωνεί με την υπόθεση ότι πρόκειται για πολεμιστές».

Κρανίο που βρέθηκε στον αρχαιολογικό χώρο της Zorita de los Canes.
[Credit: Carme Rissech, URV]

Μέρος του χώρου από τον οποίο ανασύρθηκαν τα λείψανα.
 [Credit: Carme Rissech, URV]

Μεταξύ των σκελετών, ο Rissech αναγνώρισε ότι ένα σύνολο λειψάνων ανήκει σε γυναίκα, εύρημα που αρχικά προκάλεσε σκεπτικισμό στους ερευνητές. Τα σκελετικά χαρακτηριστικά, ιδίως η μορφολογία των οστών του προσώπου και της λεκάνης, δεν άφηναν πολλά περιθώρια λάθους για τον προσδιορισμό του φύλου της. «Η μορφολογία των οστών του προσώπου, ο γεννητικός σωλήνας και το εσωτερικό της λεκάνης, είναι τα πιο προφανή παραδείγματα», εξήγησε ο Rissech.

Η φύση των τραυμάτων της, τα οποία δεν έδειχναν σημάδια αναγέννησης των οστών, υποδηλώνει ότι πέθανε στη μάχη, πιθανώς φορώντας πανοπλία ή αλυσιδωτό θώρακα. Ωστόσο, οι διατροφικοί της δείκτες διέφεραν από εκείνους ορισμένων ιπποτών, με χαμηλότερη πρόσληψη πρωτεϊνών που υποδηλώνει χαμηλότερη κοινωνική θέση. Αυτή η ασυμφωνία οδήγησε σε εικασίες σχετικά με τον ρόλο της, με ορισμένους ερευνητές να υποθέτουν ότι μπορεί να ήταν υπηρέτρια που έπαιρνε τα όπλα σε περιόδους ανάγκης.

Ο Rissech, ωστόσο, απέρριψε την υπόθεση της υπηρέτριας, υποστηρίζοντας ότι τα οστά της δεν έδειχναν σημάδια της βαριάς σωματικής εργασίας που σχετίζεται με τη δουλεία. Αντίθετα, ο σκελετός της έφερε χαρακτηριστικά παρόμοια με εκείνα των άλλων πολεμιστών μοναχών, υποδεικνύοντας ότι είχε εκπαιδευτεί στη χρήση του ξίφους. «Η εργασία της ως υπηρέτρια θα είχε αφήσει σημάδια στα οστά της, δείκτες ορισμένων τύπων σωματικής δραστηριότητας που μπορούμε τώρα να αναγνωρίσουμε», σημείωσε ο Rissech. «Πιστεύω ότι τα λείψανα αυτά ανήκουν σε μια γυναίκα πολεμίστρια, αλλά χρειάζεται περαιτέρω ανάλυση για να προσδιοριστεί σε ποιο βαθμό η γυναίκα αυτή είναι σύγχρονη με τους άλλους ιππότες».

Φωτογραμμετρία και χάρτης του μεσαιωνικού νεκροταφείου που ανακαλύφθηκε και ανασκάφηκε στο κάστρο Zorita de los Canes. [Credit: Pérez-Ramallo, P., Rissech, C., Lloveras, L. et al. Scientific Reports 2024]

Οι ερευνητές οραματίζονται αυτή την πολεμίστρια περίπου σαράντα ετών, λίγο κάτω από 1,80 μ. ύψος και επιδέξια με το σπαθί. Η παρουσία της ανάμεσα στους πολεμιστές μοναχούς υποδηλώνει ότι οι γυναίκες μπορεί να έπαιζαν πιο ενεργό ρόλο στα μεσαιωνικά στρατιωτικά τάγματα από ό,τι είχε γίνει κατανοητό μέχρι σήμερα.

Διαβάστε εδώ τη σχετική επιστημονική δημοσίευση.

Pérez-Ramallo, P., Rissech, C., Lloveras, L. et al. (2024). Unravelling social status in the first medieval military order of the Iberian Peninsula using isotope analysis. Sci Rep 14, 11074. doi:10.1038/s41598-024-61792-y

Πηγή: Archaeology News