Τα συγκινητικά σπίτια που στέκουν στην οδό Ερεσού, ανάμεσα στη Ζωοδόχου Πηγής και στην Εμμανουήλ Μπενάκη, περίμεναν εκεί στη σιωπηλή βροχή τ...
Τα συγκινητικά σπίτια που στέκουν στην οδό Ερεσού, ανάμεσα στη Ζωοδόχου Πηγής και στην Εμμανουήλ Μπενάκη, περίμεναν εκεί στη σιωπηλή βροχή του Δεκεμβρίου και έμοιαζαν με πρόσωπα, είχαν υπόσταση σχεδόν ανθρώπινη.
Και είχα οδηγηθεί εκεί με την ομπρέλα στο χέρι, σε μια ώρα του απομεσήμερου, όταν οι θόρυβοι έμοιαζαν καταλαγιασμένοι, γιατί είχα (ξανα)διαβάσει μια επιστολή που είχε έρθει στα χέρια μου προ ολίγων ετών.
Μέσα από το κουτί της αλληλογραφίας με τους αγαπητούς αναγνώστες, κουτί που δυστυχώς δέχεται ολοένα και σπανιότερα νέες προσθήκες, είχα ανασύρει και πάλι μια επιστολή χειρόγραφη με ωραίο, στρωτό χαρακτήρα, που διατηρήθηκε αναλλοίωτα φροντισμένος έως την τελευταία αράδα στη σελίδα 4. Μου έγραφε μια εκλεκτή κυρία, ετών 91, πτυχιούχος Αρχαιολογίας, συμφοιτήτρια της Ελένης Γλύκατζη-Αρβελέρ και του Τάσου Λιγνάδη. «Εξαρχειώτισσα», όπως αυτοαποκαλείται στην επιστολή, μεγάλωσε στο όμορφο σπίτι της οδού Ερεσού 40, το οποίο και πάλι αντίκριζα υπό το κράτος της επίδρασης αυτής της επιστολής. Γεννημένη στην κλινική που είχε ο πατέρας της στην οδό Τενέδου, στην πλατεία Αμερικής, η ευγενής επιστολογράφος μου θυμίζει το «κλίμα εποχής» καθώς, όπως γράφει, έφυγε από την οδό Ερεσού το 1963, όταν παντρεύτηκε, «ονειρευόμενη» ένα διαμέρισμα σε πολυκατοικία.
Η Ερεσού το 1963 είχε πολλά ακόμη από τα διώροφα σπίτια της, τα τόσο αρχοντικά και δηλωτικά μιας καλής μεσοαστικής στάθμης. Εκείνη την εποχή, το 1960-65, αυτά τα σπίτια, που δεν ήταν και τόσο παλιά τότε (40-45 χρόνια βάραιναν μόνο τη ζωή τους), θεωρούνταν κάπως «ντεμοντέ». Απαιτούσαν κόπο για τη συντήρησή τους και κόστιζαν αρκετά. «Η αλήθεια είναι ότι η συντήρηση του σπιτιού κόστιζε πολύ, δύο σόμπες διαρκούς καύσεως, σκάλα με παρκέ και χαλί από πάνω με βέργες γυαλισμένες, όλο το σπίτι παρκέ που γυάλιζε και μοσχομύριζε νέφτι».
Σαν να κρατάμε μια κάμερα και σαν να έχουμε μπει σε μια μηχανή του χρόνου, βλέπουμε το σπίτι της Ερεσού 40 από μέσα. Ας μεταλάβουμε την ατμόσφαιρά του: «Ο επάνω όροφος, όπου κατοικούσαμε», διαβάζω στην επιστολή, «είχε συνολικά επτά δωμάτια, τρία στην πρόσοψη, τα δύο χωρισμένα με ένα μεγάλο τόξο (γραφείο και ιατρείο του πατέρα), το τρίτο ήταν το σαλόνι με τετράφυλλη πόρτα». Στην πίσω πλευρά του ορόφου υπήρχαν «ένα διπλό δωμάτιο με τόξο, τραπεζαρία και καθιστικό και δύο υπνοδωμάτια. Στη μέση, εγκάρσια, παράλληλα με τον δρόμο, ένας πλατύς διάδρομος που είχε στη μια άκρη του την κουζίνα και στην άλλη το μπάνιο με τον τόσο πρακτικό θερμοσίφωνα γκαζιού. Τα ταβάνια είχαν ανάγλυφα σχέδια, κυρίως φυτικά».
Αυτά τα διακοσμητικά σχέδια υπάρχουν και στην πρόσοψη, ροζέτες και βόστρυχοι, με έναν αέρα αρ νουβό. Τα κοιτούσα πάλι τώρα με συγκίνηση και σκεφτόμουν τη ζωή του σπιτιού (και κάθε σπιτιού στη γειτονιά) όταν ήταν οικογενειακή εστία. Ενα υπερυψωμένο ισόγειο μαζί με ένα ημιυπόγειο ήταν ένα ακόμη διαμέρισμα στο σπίτι. «Οι είσοδοι είχαν δύο πόρτες, μία έξω και μία μέσα, που σχημάτιζαν ωραίο διάδρομο πλατύ, όπου εμείς είχαμε φύκους, σπαράγγια και άλλα αειθαλή».
Το σπίτι πουλήθηκε από την οικογένεια, αλλά έμεινε ως ανάμνηση τα πρώτα χρόνια της ζωής του, όταν τα Εξάρχεια ήταν μια καλή, αστική συνοικία. «Η χρονολογία του σπιτιού πρέπει να είναι του 1920-1922, προίκα της μητέρας μου μαζί με το απέναντι, σχεδόν όμοιο, που το δώσαμε για αντιπαροχή μαζί με κάποιο διπλανό» (είναι μάλλον η απέναντι πολυκατοικία χτισμένη στη θέση δύο παλιών σπιτιών, Ερεσού 37-39).
Κοιτάω πάλι το μεγάλο μπαλκόνι του σπιτιού, γιατί από εκεί η ένοικος της Ερεσού 40, μικρό κορίτσι, έβλεπε «τα αραιά αυτοκίνητα να περνάνε και με τα φανάρια τους να φωτίζουν τις ανωμαλίες και τους λάκκους του χωματόδρομου που ήταν τότε η Ερεσού».
Πηγή: Ν. Βατόπουλος, Καθημερινή
Δεν υπάρχουν σχόλια