Σπάνιος σφραγισμένος αμφορέας ηλικίας 1100 ετών ανακαλύφθηκε σε ναυάγιο ανοικτά των ακτών της Αττάλειας

[Credit: Department of Cultural Heritage Conservation and Restoration at Akdeniz University] Οι ενάλιες ανασκαφές κοντά στην   Αντίφιλο (σημ...

[Credit: Department of Cultural Heritage Conservation and Restoration at Akdeniz University]

Οι ενάλιες ανασκαφές κοντά στην  Αντίφιλο (σημερινό Kaş) της Αττάλειας, στη νοτιοδυτική ακτή της Τουρκίας, έχουν δώσει συναρπαστικές πληροφορίες για την αρχαία μεσογειακή ναυτιλία και το εμπόριο. Μια ομάδα με επικεφαλής τον αναπληρωτή καθηγητή Dr. Hakan Öniz από το Πανεπιστήμιο Akdeniz εξερεύνησε ένα ναυάγιο που χρονολογείται πριν από 1.100 χρόνια, κατά τη διάρκεια της κυριαρχίας των Αββασιδών τον 9ο-10ο αιώνα. Οι ανακαλύψεις αναδεικνύουν τον κρίσιμο ρόλο των ελιών για τους ναυτικούς και έχουν φέρει στο φως έναν σπάνιο σφραγισμένο αμφορέα, προκαλώντας ενθουσιασμό στους αρχαιολόγους.

Η ανασκαφή, μέρος του προγράμματος «Κληρονομιά για το μέλλον» του τουρκικού Υπουργείου Πολιτισμού και Τουρισμού, χρησιμοποίησε προηγμένα υποβρύχια ρομπότ για να εξερευνήσει σχολαστικά το ναυάγιο.

Το ναυάγιο, που εντοπίστηκε σε βάθος 45-50 μέτρων κοντά στο νησί Besmi, βρέθηκε να μεταφέρει φορτίο ελαιολάδου. Σύμφωνα με ιστορικές αναφορές και την τυπολογία των αμφορέων που ανακαλύφθηκαν, το πλοίο είχε αποπλεύσει από την ακτή της Γάζας στην Παλαιστίνη πριν υποκύψει σε καταιγίδα στα ανοικτά των ακτών της Αττάλειας. Ο Δρ Öniz σημείωσε ότι ενώ τέτοιοι αμφορείς είναι γνωστοί στη βιβλιογραφία, αυτή είναι η πρώτη φορά που συναντώνται σε αμφορείς στην Τουρκία.

Ο Δρ Öniz εξήγησε ότι οι ελιές ήταν «απαραίτητη τροφή των ναυτικών στη Μεσόγειο» για περίπου 5.000 χρόνια, από την Εποχή του Χαλκού. Η μη φθαρτή φύση τους τις καθιστούσε ιδανικές για μακρινά θαλάσσια ταξίδια. Βυθισμένες σε θαλασσινό νερό μέσα σε αμφορείς, οι ελιές γίνονταν βρώσιμες μέσα σε μια εβδομάδα και μπορούσαν να διαρκέσουν για μήνες χωρίς να χαλάσουν, καθιστώντας τες απαραίτητο εφόδιο μαζί με άλλα βασικά είδη διατροφής, όπως το σιτάρι ή ακόμη και τα ζωντανά ζώα που μεταφέρονταν στο πλοίο.

Σε μια ξεχωριστή αλλά συναφή ανασκαφή στην ίδια περιοχή του ναυαγίου, η ομάδα ανακάλυψε επίσης έναν εξαιρετικά καλά διατηρημένο, σφραγισμένο αμφορέα. Η ανακάλυψη αυτή έχει προκαλέσει μεγάλο ενθουσιασμό, καθώς το περιεχόμενο του σφραγισμένου αγγείου παραμένει άγνωστο μετά από μια χιλιετία κάτω από το νερό.

Μετά την προσεκτική ανάσυρσή του από το βυθό, ο αμφορέας υποβλήθηκε σε σχολαστική εξέταση στο Εργαστήριο Ενάλιας Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Akdeniz στο Kemer. Οι ειδικοί άνοιξαν με επιμέλεια τη σφραγίδα, μια διαδικασία που διήρκεσε περίπου μία ώρα, και τώρα αναλύουν δείγματα του περιεχομένου.

Υποβρύχια πλάνα δείχνουν τον σφραγισμένο αμφορέα ηλικίας 1.100 ετών κατά τη διάρκεια ανασκαφής στα ανοικτά των ακτών της Αττάλειας, στην Τουρκία.
[Credit: AA]

Ο Δρ Öniz πρότεινε ότι το εμπορικό πλοίο πιθανόν να επισκέφθηκε πολλαπλά λιμάνια, μεταφέροντας όχι μόνο ελαιόλαδο από τη Γάζα, ένα βασικό εξαγωγικό προϊόν της εποχής, αλλά ενδεχομένως και κρασί, το οποίο πιθανόν να προερχόταν από την περιοχή Tekirdağ Şarköy-Gaziköy. Εικάζει ότι το κρασί μπορεί να προοριζόταν για ταξιδιώτες, χριστιανούς προσκυνητές ή ως δώρο για τους επισκέπτες της Ιερουσαλήμ, καθώς η τοπική κατανάλωση στην Παλαιστίνη ήταν απίθανη.

Ο σφραγισμένος χαρακτήρας του αμφορέα για πάνω από χίλια χρόνια καθιστά το εύρημα αυτό ιδιαίτερα μοναδικό. Το πιθανό περιεχόμενο θα μπορούσε να κυμαίνεται από κουκούτσια ελιάς, ελαιόλαδο ή κρασί μέχρι ακόμη και σάλτσα ψαριού ή κάτι εντελώς απροσδόκητο.

Ο καθηγητής Meltem Asiltürk Ersoy από το Τμήμα Επιστήμης και Μηχανικής Υλικών του Πανεπιστημίου Akdeniz τόνισε την πολυπλοκότητα της ανάλυσης του περιεχομένου μετά από τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα στο θαλάσσιο περιβάλλον, σημειώνοντας ότι θα απαιτηθούν πολλαπλές αναλύσεις για να κατανοηθούν οι μετασχηματισμοί που μπορεί να έχουν συμβεί.

Η συντηρήτρια Rabia Nur Akyüz περιέγραψε λεπτομερώς την προσεκτική διαδικασία χειρισμού του αμφορέα, διασφαλίζοντας ότι παρέμενε συνεχώς υγρός για να διατηρηθεί η εύθραυστη κατάστασή του.

Καθώς η ανασκαφική ομάδα συνεχίζει το έργο της, τα ευρήματα πρόκειται να εκτεθούν στο επερχόμενο Μεσογειακό Μουσείο Ενάλιας Αρχαιολογίας στο Kemer, εμπλουτίζοντας περαιτέρω την κατανόησή μας για τα αρχαία εμπορικά δίκτυα και τις μαγειρικές πρακτικές στην περιοχή της Μεσογείου. Οι ανακαλύψεις όχι μόνο αναδεικνύουν τη σημασία των ελιών στη θαλάσσια ιστορία, αλλά ανοίγουν και νέους δρόμους για την έρευνα σχετικά με την καθημερινή ζωή των ναυτικών και των εμπόρων στην αρχαιότητα.

Η ανάλυση του περιεχομένου του σφραγισμένου αμφορέα αναμένεται με ανυπομονησία, υποσχόμενη περαιτέρω αποκαλύψεις για το φορτίο και τις εμπορικές πρακτικές της εποχής.

Πηγή: ArkeoNews