Η πεσόσχημη στήλη στον αρχαιολογικό χώρο της Στοάς του Αττάλου. Λίγα μέτρα μπροστά από τη Στοά του Αττάλου, μέσα στον αρχαιολογικό χώρο της ...
| Η πεσόσχημη στήλη στον αρχαιολογικό χώρο της Στοάς του Αττάλου. |
Λίγα μέτρα μπροστά από τη Στοά του Αττάλου, μέσα στον αρχαιολογικό χώρο της αθηναϊκής αγοράς, στέκεται κρυμμένο στα χορτάρια ένα μικρό κολονάκι. Ο επισκέπτης το προσπερνά γρήγορα, χωρίς δεύτερη ματιά, μια και δεν είναι ούτε επιβλητικό ούτε εντυπωσιακό. Είναι μια αδιάφορη πεσόσχημη στήλη. Aλλος ένας λίθος φαγωμένος απ’ τη λήθη. Η εντύπωση όμως είναι λανθασμένη, γιατί το μικρό αυτό πέτρινο κολονάκι είναι στην πραγματικότητα το όριο της αγοράς, το σύνορο δηλαδή που χώριζε στην αρχαιότητα τον δημόσιο από τον ιδιωτικό χώρο.
Αντίστοιχα κολονάκια έχουν ανασκαφεί σε πάμπολλα σημεία της Ελλάδας, τα περισσότερα όμως από αυτά έχουν μετακινηθεί και άρα έχουν απολέσει το μεγαλύτερο μέρος της αξίας τους, καθώς έχει χαθεί η τοπογραφική πληροφορία, δηλαδή το ακριβές σημείο που βρίσκονταν τα όρια. Η σημασία λοιπόν του συγκεκριμένου λίθου πολλαπλασιάζεται δραματικά μόλις κάποιος αντιληφθεί ότι βρίσκεται in situ, αμετακίνητο δηλαδή εδώ και 2.500 χρόνια! Αν δε κάποιος επισκέπτης ενδιαφερθεί και σκύψει, θα δει πως το κολονάκι φέρει και μια ευανάγνωστη επιγραφή που σε πρώτο πρόσωπο (κατά την παράδοση των αρχαίων επιγραφών) μας λέει «όρος ειμί της αγοράς», είμαι δηλαδή το όριο της αγοράς.
Η αρχαία αθηναϊκή αγορά δεν ήταν παζάρι, αλλά ένας δημόσιος χώρος που περιείχε διοικητικά κτίρια, ιερά και στοές στις οποίες η ανθρώπινη δράση ήταν εμπορική αλλά και εξόχως πολιτική. Τα υλικά όρια (όπως το κολονάκι) είχαν ιδιαίτερη πρακτική χρήση για τους πολίτες, γιατί με αυτόν τον τρόπο όλοι οι Αθηναίοι γνώριζαν μέχρι πού μπορούσαν να επεκταθούν, να απλώσουν το εμπόρευμά τους, να χτίσουν, ακόμα και να περπατήσουν σε περίπτωση που τους είχε απαγορευθεί με δικαστική απόφαση να εισέρχονται στον χώρο της αγοράς. Η περιήγηση γύρω από αυτή τη στήλη γίνεται και συγκινητική μόλις ο επισκέπτης συνειδητοποιήσει πως δίπλα του στεκόταν το σπίτι του Σίμωνος του Αθηναίου, φίλου του Σωκράτη και διάσημου τότε υποδηματοποιού.
Σιδερένια καρφιά για σανδάλια και οστέινες θηλιές για κορδόνια ανασκάφθηκαν στο σημείο. Πολλά χρόνια πέρασαν από τότε, λίγα όμως άλλαξαν. Τα σανδάλια δεσπόζουν ακόμα στην περιοχή και η αγωνία της οριοθέτησης του δημόσιου χώρου παραμένει ατόφια. Τα υλικά και τα άυλα όρια, απαραίτητα για τη ρύθμιση των ανθρώπινων σχέσεων και για τη λειτουργία μιας πόλης που θέλει να ανήκει στον προηγμένο κόσμο, ζητούν επιτακτικά θέση στον δημόσιο διάλογο και πρακτική εφαρμογή. Τα όρια όμως αυτά πρέπει να μπορούμε να τα θέτουμε και να τα σεβόμαστε.
Πηγή: Καθημερινή
Δεν υπάρχουν σχόλια