Η αρχαιολόγος Νίνα Κυπαρίσση επικεφαλής της ανασκαφής στη λίμνη Πλαστήρα. Ένα εύρημα ιδιαίτερα σημαντικό, καθώς δίνει νέα στοιχεία για την α...
 |
| Η αρχαιολόγος Νίνα Κυπαρίσση επικεφαλής της ανασκαφής στη λίμνη Πλαστήρα. |
Ένα εύρημα ιδιαίτερα σημαντικό, καθώς δίνει νέα στοιχεία για την ακτίνα δράσης και τις στρατηγικές διαβίωσης των πληθυσμών της εποχής.
Λίθινα εργαλεία, κυρίως από πυριτόλιθο αλλά και από ψαμμίτη λίθο, πληθώρα κεραμικής, αιχμές βέλους και μία λεπίδα, ακόμη και θραύσματα ειδωλίων. Ό,τι έχει απομείνει από τη ζωή μιας οικογένειας, μιας ομάδας ανθρώπων καλύτερα, που πριν από 8000 χρόνια εγκαταστάθηκαν πάνω στο βουνό. Πράγμα σπάνιο, όπως λέει η αρχαιολόγος, προϊστοριολόγος δρ Νίνα Κυπαρίσση, καθώς την εποχή εκείνη οι άνθρωποι προτιμούσαν, όπως έχει αποδειχθεί άλλωστε, τα πεδινά εδάφη τόσο για την διευκόλυνση της καθημερινότητάς τους όσο και λόγω των περιορισμένων γνώσεών τους όσον αφορά την επιβίωση.
Αυτή η εγκατάσταση έτσι, της Νεολιθικής εποχής, που ανασκάπτει σε υψόμετρο 800 μέτρων στο οροπέδιο της λίμνης Πλαστήρα η κυρία Κυπαρίσσση σε συνεργασία με τον δρα Ορέστη Αποστολίκα αποτελεί την μοναδική ως σήμερα θέση της συγκεκριμένης περιόδου σε τόσο μεγάλο υψόμετρο.
Ένα εύρημα ιδιαίτερα σημαντικό, καθώς δίνει νέα στοιχεία για την ακτίνα δράσης και τις στρατηγικές διαβίωσης των πληθυσμών αυτής της εποχής. Κοντά σ΄αυτά μάλιστα, να προστεθεί ένας σημαντικός αριθμός κεραμικών κλιβάνων, που επίσης είναι μία ιδιαίτερη συνθήκη γι΄αυτήν την περίοδο και γι΄αυτό το ύψος.
Με στόχο την αποκάλυψη όλων των στοιχείων αυτής της εγκατάστασης στη θέση «Βοτανικός Κήπος» της Λίμνης Πλαστήρα πραγματοποιήθηκε και η φετινή ανασκαφή, που έδωσε τα ανωτέρω ευρήματα.
«Όπως εκτιμούμε μέχρι στιγμής, αυτή η εγκατάσταση, όπου γίνονταν “ιδιοκατασκευές” για την εξασφάλιση της αυτονομίας της διαφέρει, από ό,τι γνωρίζουμε μέχρι σήμερα, από τις πεδινές, ανάλογες εγκαταστάσεις με την έννοια της «πρωτοτυπίας» και της μη επανάληψης όμοιων κινητών ή σταθερών ευρημάτων», επισημαίνει η κυρία Κυπαρίσση.
Γι’ αυτό και, όπως λέει, πρέπει να αντιμετωπιστεί ως μία ιδιαίτερη περίπτωση, καθώς ανοίγει νέα πεδία στη νεολιθική έρευνα.
 |
| Το εσωτερικό του ανασκαπτόμενου σπιτιού με τις πυρακτωμένες επιχώσεις. Αριστερά διακρίνεται ο τοίχος που το ορίζει κοντά στον οποίο βρέθηκε και εστία και το δάπεδο του σπιτιού. |
Οι νεολιθικοί κλίβανοι
Σε δύο τομείς, τον έναν όπου έχουν εντοπιστεί ήδη από το 2023 κατάλοιπα κεραμικών κλιβάνων και τον δεύτερο που αφορά τον εσωτερικό χώρο ενός σπιτιού ή εργαστηρίου με έντονα καμένες επιχώσεις επικεντρώθηκε η έρευνα.
Στην πρώτη περίπτωση έγιναν εργασίες ξεκαθαρίσματος των σωζομένων δομών των κλιβάνων με τη συνδρομή και της δρος Ευανθίας Καλογηροπούλου, που είναι ειδικευμένη σε θερμικές κατασκευές, αποκαθιστώντας κατά το δυνατόν τα αρχικά τους σχήματα. Δεν ήταν ωστόσο οι μόνοι, καθώς στην συνέχεια της ανασκαφής αποκαλύφθηκε και άλλη κατασκευή ενός ακόμη κλιβάνου.
Αλλά η παρουσία κεραμικών κλιβάνων σε τόσο πρώιμη χρονική περίοδο είναι επίσης, νεώτερη διαπίστωση, όπως λέει η ανασκαφέας φέρνοντας τα πρόσφατα παραδείγματα: Πρόκειται για τους κλιβάνους που εντοπίσθηκαν από την ίδια, στη θέση Ίμβρου Πηγάδι στο Νέο Μοναστήρι Φθιώτιδας (2012), καθώς και λίγο αργότερα στη θέση Ριζάβα στην περιφερειακή ενότητα Σοφάδων Καρδίτσας και ακόμη πιο πρόσφατα στη θέση Κουτρουλού Μαγούλα.
Όπως διευκρινίζει έτσι «Έως τότε πιστευόταν, ότι δεν υπήρχαν σε τόσο πρώιμη περίοδο οργανωμένες δομές κεραμικών κλιβάνων. Το γεγονός όμως, ότι εντοπίστηκαν εδώ καταδεικνύει την αυτονομία της ορεινής θέσης μας και πιθανόν και τον μονιμότερο χαρακτήρα της εγκατάστασης».
 |
| Το εσωτερικό του σπιτιού όπου διακρίνονται εστία και καμένες σανίδες στο δάπεδο. Κοντά στην εστία δύο πήλινοι κρατευτές. |
Εστίες φωτιάς
Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα ήταν και η ανασκαφή στο εσωτερικό του σπιτιού /εργαστηρίου που σχετιζόταν με τους κλιβάνους, καθώς η έρευνα έφθασε στο κυρίως δάπεδο χρήσης, όπου αποκαλύφθηκε μία εστία. Ακόμη, διάφορα κατασκευαστικά στοιχεία, όπως τμήματα τοιχοποιίας και ένα στρώμα με καμένες, πλατιές σανίδες.
Εδώ προστέθηκε μία επιπλέον εστία φωτιάς, καθώς και πασσαλότρυπα με εσωτερική επάλειψη ενώ βρέθηκε και πλήθος μυλόλιθων όπως και άλλα κινητά ευρήματα.
Η κεραμική και τα εργαλεία ήταν τα κύρια ευρήματα από τον χώρο, τα δεύτερα διαφόρων τύπων και χρωμάτων, κάτι που δείχνει την αναζήτηση και τον πειραματισμό των κατοίκων σε όσο το δυνατόν περισσότερες πρώτες ύλες ενώ τα ειδώλια ήταν εντελώς περιορισμένα, συγκεκριμένα 3ή 4 πιθανά κάτω άκρα.
Φυσικά η ανασκαφή θα συνεχισθεί και του χρόνου, καθώς είναι μέρος του πενταετούς (2022-2026) ερευνητικού προγράμματος στην συγκεκριμένη θέση. Φέτος συμμετείχαν εθελοντικά οκτώ μεταπτυχιακοί και προπτυχιακοί φοιτητές κατά την πρώτη εβδομάδα και δώδεκα την δεύτερη, προερχόμενοι από το ΕΚΠΑ και τα πανεπιστήμια της Θεσσαλίας και του Ρεθύμνου.
Πηγή: Μ. Θερμού, MonoNews
Δεν υπάρχουν σχόλια