Ο πυρήνας του ανακτόρου της Πέλλας αποτελείται από τέσσερα μεγάλα κτίρια (I, II, IV, V), που έχουν στο εσωτερικό τους περίστυλη αυλή ...
 |
| Ο πυρήνας του ανακτόρου της Πέλλας αποτελείται από τέσσερα μεγάλα κτίρια (I, II, IV, V), που έχουν στο εσωτερικό τους περίστυλη αυλή |
«Η μεγίστη των εν Μακεδονία πόλεων» επί Φιλίππου Β’, η πρωτεύουσα των Μακεδόνων μετά τις Αιγές, πρωτεύουσα και επί Μεγάλου Αλεξάνδρου, αποτελεί σήμερα έναν σημαντικό αρχαιολογικό χώρο 4.000 στρεμμάτων. Επανειλημμένα έχουν γίνει έργα για την προστασία και την ανάδειξή της, εδώ και χρόνια.
Το έργο που σχεδιάζεται τώρα είναι όμως διαφορετικό. Πρόκειται για την ανάδειξη του χώρου του ανακτόρου, που σήμερα δεν είναι προσβάσιμος. Η αρχιτεκτονική προμελέτη του Ιωάννη Χατζηντούνα συζητήθηκε προχθές στο Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο.
Το ανάκτορο της Πέλλας είναι ένα από τα τρία κλασικής - ελληνιστικής εποχής που σώζονται στον ελλαδικό χώρο και έχει έκταση 95 στρεμμάτων. Βρίσκεται βορείως του αρχαιολογικού χώρου, ενώ μεταξύ τους παρεμβάλλονται καλλιεργήσιμες εκτάσεις και το αρχαιολογικό μουσείο. Οι ανασκαφές (ανάγονται από το 1957) έχουν φέρει στο φως πλήθος κτισμάτων που αποτελούν ένα ιδιαίτερο σε έκταση και πολυπλοκότητα κτιριακό συγκρότημα.
Το ανάκτορο έχει δομή πολεοδομικού συγκροτήματος, αποτελούμενο από ημιαυτόνομα κτήρια, που συνθέτουν το σύνολο και εκτείνονται προσθετικά προς τα ανατολικά και δυτικά. Το οικοδομικό συγκρότημα, έκτασης 70 στρεμμάτων, έχει μήκος (Α-Δ) 400μ. και πλάτος (Β-Ν) 200μ. Η πρόσβαση γινόταν από ένα Πρόπυλο στα νότια. Αρθρώνεται με επτά κτιριακές ενότητες, καθεμιά από τις οποίες αποτελείται από δύο ή περισσότερα κτίρια σε παράταξη, κτισμένα σε κλιμακούμενα άνδηρα, που δημιουργήθηκαν με ισοπεδώσεις του ασβεστολιθικού βράχου ή με αναλημματικούς τοίχους και επιχώσεις. Οι ενότητες αυτές επικοινωνούν μεταξύ τους με πύλες, κλίμακες, διαδρόμους και στοές.
Ο πυρήνας του ανακτόρου αποτελείται από τέσσερα μεγάλα κτίρια (I, II, IV, V) που έχουν στο εσωτερικό τους περίστυλη αυλή. Τρία επιπλέον συγκροτήματα αποκαλύφθηκαν (III, VII, VIII), το βόρειο τείχος με πύργους και η βασιλική πύλη. Το συγκρότημα δεν ανήκει χρονολογικά σε μια ενιαία φάση, αλλά σε διαφορετικές χρονικές περιόδους, από τη βασιλεία του Φιλίππου Β΄ έως και μετά την κατάκτηση της Μακεδονίας από τους Ρωμαίους (168 π.Χ.) και τη λεηλασία της πόλης, οπότε και έπαψε η αρχική λειτουργία του.
Τα κτίριά του διατηρούνται αποσπασματικά λόγω εκτεταμένης λιθαρπαγής κατά τους βυζαντινούς και μεταγενέστερους χρόνους. Η διατήρηση των λιθόπλινθων των τοίχων είναι κακή και οφείλεται στη μειωμένη αντοχή των λίθων που χρησιμοποιήθηκαν (τοπικοί ασβεστόλιθοι). Κατά τη διάρκεια των ανασκαφών πολλά τμήματά του προστατεύτηκαν με προσωρινά στέγαστρα. Εξαίρεση αποτελεί το στέγαστρο της κολυμβητικής δεξαμενής, που είναι μεταλλικό με στέγη από φύλλα λαμαρίνας και που εδράζεται σε θεμέλια σκυροδέματος.
Τη σημερινή του μορφή έλαβε κατά τη βασιλεία του Αντίγονου Γονατά και του Φιλίππου Ε.
Η μελέτη πρότεινε την ανάδειξη του μνημειακού Προπύλου, του πυρήνα του Ανακτόρου, του Βόρειου Τείχους και της Βασιλικής Πύλης. Για την κάθε κτιριακή ενότητα θα ακολουθήσει εκπόνηση συγκεκριμένων μελετών.
Θα δημιουργηθούν διαδρομές, θα κατασκευαστούν στέγαστρα και δίκτυο απορροής ομβρίων υδάτων και θα αλλάξει η περίφραξη. Επίσης θα δημιουργηθεί νέα είσοδος για τους επισκέπτες, για πεζούς και οχήματα, χώρος στάθμευσης και Κέντρο Πληροφόρησης και εξυπηρέτησης.
Η Διεύθυνση Αναστήλωσης Αρχαίων Μνημείων ζήτησε: Να γίνει σαφής διαχωρισμός με έντεχνο τρόπο του σύγχρονου περιβάλλοντος χώρου από τη στάθμη των αρχαίων καταλοίπων του ανακτόρου. Να απομακρυνθούν με ανασκαφικές μεθόδους οι χωμάτινοι όγκοι, που καταλαμβάνουν χώρους του ανακτόρου, ώστε να μη διακόπτεται η αντίληψη της ενότητας του μνημείου. Οι διαδρομές να είναι συμβατές με την αρχική λειτουργία των χώρων του Ανακτόρου. Επομένως να αποφεύγεται η κίνηση πάνω από τοίχους και να περιοριστεί στο ελάχιστο η χρήση ειδικών κατασκευών (ράμπες, γέφυρες).
Η αρχιτεκτονική προμελέτη για την Ανάδειξη του Χώρου του Ανακτόρου της Αρχαίας Πέλλας συντάχθηκε την περίοδο 2015-2016 από τον κ. Ιωάννη Χατζηντούνα (αρχιτέκτονα μηχανικό). Από την πλευρά της Εφορείας η ομάδα εργασίας αποτελείται από την Δρ. Ελισάβετ Τσιγαρίδα (αρχαιολόγο, προϊσταμένη), Δρ. Νικόλαο Παππά (αρχαιολόγο) και Ζάχι Αλ Σααγιάχ (αρχιτέκτονα μηχανικό). Σύμβουλοι στη μελέτη είναι οι Δρ. Παύλος Χρυσοστόμου (αρχαιολόγος, ανασκαφέας του ανακτόρου) και Δρ. Νίκος Σουλάκης (αρχιτέκτων μηχανικός). Ο φάκελος της μελέτης περιλαμβάνει Τεχνική Έκθεση του αρχιτέκτονα κ. Ιωάννη Χατζηντούνα, Τεχνική Έκθεση θεμελίωσης στεγάστρου του πολιτικού μηχανικού κ. Αθανάσιου Ξένου και 20 Σχέδια.
Δεν υπάρχουν σχόλια