Μετά από εννέα χρόνια εργασιών συντήρησης, που αποκατέστησαν το μνημείο και έφεραν στο φως νέα στοιχεία, ο τάφος του Τουταγχαμών άνοιξ...
Μετά από εννέα χρόνια εργασιών συντήρησης, που αποκατέστησαν το μνημείο και έφεραν στο φως νέα στοιχεία, ο τάφος του Τουταγχαμών άνοιξε και πάλι τις πύλες του.
Οι ερευνητές φοβόντουσαν ότι η υγρασία και το διοξείδιο του άνθρακα από τις αναπνοές των τουριστών προκαλούσαν καφέ κηλίδες μικροβίων που θα μπορούσαν να εξαπλωθούν στην επιφάνεια των τοιχογραφιών.
Παράλληλα, γδαρσίματα και γρατσουνιές είχαν σημειωθεί στις περιοχές όπου οι επισκέπτες και τα κινηματογραφικά συνεργία συγκεντρώνονταν.
Για να διευθετήσουν το ζήτημα των κηλίδων και να δημιουργήσουν ένα βιώσιμο σχέδιο για το μέλλον του τάφου, το Getty Conservation Institute, με έδρα το Λος Άντζελες και το αιγυπτιακό υπουργείο Αρχαιοτήτων ξεκίνησαν μια μακρόχρονη συνεργασία που ολοκληρώθηκε την προηγούμενη εβδομάδα.
«Εκατό χρόνια επισκέψεων, αφού παρέμεινε σφραγισμένος επί τρεις χιλιετίες! Φαντάζεστε τις συνέπειες για τον τάφο;», εξήγησε ο Νέβιλ Άγκνιου, ο υπεύθυνος του προγράμματος συντήρησης που εφάρμοσε το Ινστιτούτο Συντήρησης Γκετί (GCI) του Λος Άντζελες. «Επισκέπτες, υγρασία, σκόνη...» πρόσθεσε ο επιστήμονας στο συμπόσιο που οργανώθηκε για να παρουσιαστεί το έργο του GCI στην Κοιλάδα των Βασιλέων, δίνοντας ταυτόχρονα στη δημοσιότητα φωτογραφίες του τάφου αλλά και για πρώτη φορά του κεφαλιού και των ποδιών της μούμιας του Τουταγχαμών.
Ο Τουταγχαμών χρίστηκε βασιλιάς σε ηλικία 9 ετών και πέθανε δέκα χρόνια μετά χωρίς το αίτιο του θανάτου του να έχει γίνει γνωστό. Ο τάφος του, στην κοιλάδα των βασιλέων, ανακαλύφθηκε το 1922.
Ο τάφος έχει διάσημος καθώς σε μεγάλος βαθμό ήταν ασύλητος και περιείχε χιλιάδες εντυπωσιακά τεχνουργήματα.
Το μεγαλύτερο μέρος από τον θησαυρό του Τουταγχαμών εκτίθεται στο Αιγυπτιακό Μουσείο του Καΐρου, όμως ο τάφος φιλοξενεί ακόμη τη μούμια του ίδιου του φαραώ, μέσα σε ένα γυάλινο κιβώτιο, σε κενό αέρος, καθώς και την εξωτερική, ξύλινη, επιχρυσωμένη σαρκοφάγο. Επιπλέον, εκτός των παραπάνω ο τάφος διακοσμείται με τοιχογραφίες που απεικονίζεται η ζωή και ο θάνατος του Τουταγχαμών.
Το πρώτο στάδιο ήταν να γίνει μια πλήρης μελέτη για την κατάσταση των περίφημων τοιχογραφιών που κοσμούν τον ταφικό θάλαμο του νεαρού βασιλιά ο οποίος κυβέρνησε την Αίγυπτο πριν από σχεδόν 3.300 χρόνια.
Στον τάφο που οι αρχαιολόγοι αποκαλούν KV62, οι επιστήμονες τοποθέτησαν και μικροσκόπια για να μελετήσουν με ακρίβεια τις μυστηριώδεις «καφέ κηλίδες», ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του θαλάμου. Ανησυχούσαν κυρίως ότι οι κηλίδες αυτές θα μπορούσαν να απειλήσουν τις τοιχογραφίες που εικονίζουν τον Τουταγχαμών απέναντι στη θεά Νουτ. Διαπίστωσαν όμως, χάρη σε αυτό το πρόγραμμα συντήρησης, ότι επρόκειτο για νεκρούς, εδώ και εκατοντάδες χρόνια, μικροβιακούς οργανισμούς. Και το μοναδικό πρόβλημα ήταν ότι δεν μπορούσαν πλέον να τους αφαιρέσουν επειδή είχαν ενσωματωθεί στην εικόνα.
Οι συντηρητές διερεύνησαν το κατά πόσο οι καφέ κηλίδες εξαπλώνονταν, δρούσαν ή απειλούσαν τις τοιχογραφίες. Προχώρησαν σε σύγκρισή τους χρησιμοποιώντας φωτογραφίες από τη δεκαετία του 1920 και διαπίστωσαν πως δεν αποτελούσαν απειλή.
«Δεν υπάρχει τρόπος να τις απομακρύνουμε με ασφάλεια», δήλωσε η Lori Wong που εργάστηκε στο εγχείρημα. «Δεν αποτελούν πλέον απειλή και κατά πάσα πιθανότητα αναπτύχθηκαν χιλιάδες χρόνια πριν, λίγο μετά τη δημιουργία των τοιχογραφιών».
Από τα πρώτα στάδια συντήρησης, οι ειδικοί βρήκαν στοιχεία που επιβεβαιώνουν την υπόθεση ότι ο θάνατος του Τουταγχαμών ήταν ξαφνικός και πως ο τάφος δεν είχε φτιαχτεί για εκείνον.
Σύμφωνα με την Wong, οι Αιγύπτιοι πήραν έναν τάφο που ήταν ήδη υπό κατασκευή και τον προετοίμασαν βιαστικά για την ταφή του Τουταγχαμών.
Καθώς πρόκειται για τον μόνο τάφο στον οποίο έχουν παρουσιαστεί καφέ κηλίδες, είναι πιθανόν η ταφή του βασιλιά να έγινε τόσο γρήγορα που οι τοιχογραφίες δεν είχαν προλάβει καν να στεγνώσουν όταν ο τάφος σφραγίστηκε.
Επιπλέον, ο χώρος είναι μικρός και ο θάλαμος ταφής, το πιο σημαντικό μέρος του τάφου, είναι ο μόνος θάλαμος που έχει βαφτεί, γεγονός ασυνήθιστο για βασιλικό τάφο.
Ένα ακόμα σημάδι που δείχνει πως η ταφή έγινε βιαστικά είναι το γεγονός πως μια ολόκληρη στρώση χρώματος λείπει από έναν από τους τέσσερις τοίχους του θαλάμου.
Παράλληλα, οι αρχιτέκτονες ξανασχεδίασαν την πλατφόρμα όπου στέκονται οι επισκέπτες, ώστε να παραμένουν σε απόσταση από το εύθραυστο τοίχωμα. Οι μηχανικοί, από την άλλη, επινόησαν ένα νέο σύστημα εξαερισμού για να περιοριστούν οι καταστροφικές συνέπειες από το διοξείδιο του άνθρακα, την υγρασία και τη σκόνη. Εγκαταστάθηκε μια νέα πλατφόρμα θέασης, βελτιωμένα περάσματα, επιγραφές, φώτα αλλά και ένα σύστημα φιλτραρίσματος του αέρα.
Παρά το πλούσιο τάφο του Τουταγχαμών, ο θάνατός του ήταν μάλλον ταπεινός.
Παρότι η ακριβής αιτία θανάτου παραμένει ακόμα άγνωστη, μια μελέτη του 2010, που δημοσιεύτηκε στο Journal of the American Medical Association, υποστηρίζει πως ο Αιγύπτιος βασιλιάς πέθανε από ελονοσία, μετά από μόλυνση στο πόδι του.
Το 2014 αξονικές τομογραφίες έδειξαν πως το αριστερό πόδι του βασιλιά ήταν σοβαρά παραμορφωμένο γεγονός που μάλλον στοιχειοθετεί σπάνια νόσο των οστών.
Οι ερευνητές πιστεύουν πως η φτωχή κατάσταση της υγείας του οφειλόταν στην ενδογαμία καθώς γενετική ανάλυση έδειξε πως οι γονείς του Τουταγχαμών ήταν μάλλον αδέρφια.
Ο διάσημος αρχαιολόγος Ζάχι Χαουάς, πρώην υπουργός Αρχαιοτήτων της Αιγύπτου, επί των ημερών του οποίου ξεκίνησε το έργο, σχολίασε ότι, «μετά από αυτήν την υπέροχη δουλειά, τώρα θα έπρεπε να περιορίσουμε τον αριθμό των επισκεπτών». «Αν επιτρέψουμε στον μαζικό τουρισμό να κατακλύσει τον τάφο, τότε δεν θα αντέξει για πάνω από 500 χρόνια», προειδοποίησε, ζητώντας μάλιστα να σταματήσουν ακόμη και εντελώς οι επισκέψεις για να μην καταστραφεί το μνημείο.
Σε μικρή απόσταση από την Κοιλάδα των Βασιλέων, κοντά στο σπίτι όπου έμενε ο Χάουαρντ Κάρτερ, έχει κατασκευαστεί ένα αντίγραφο του ταφικού θαλάμου. Σύμφωνα με τον Χαουάς, εκεί θα έπρεπε να πηγαίνουν οι τουρίστες. «Όμως πολλοί άνθρωποι δεν δέχονται αυτήν την ιδέα», παραδέχτηκε ο Αιγύπτιος αρχαιολόγος.
«Πρέπει να υπάρξει ένα υψηλό επίπεδο διαχείρισης, συντήρησης και φροντίδας του τάφου στο μέλλον», δήλωσε ο επικεφαλής του εγχειρήματος Neville Agnew.
«[Ο τάφος] εξακολουθεί να είναι επισκέψιμος και να ωφελεί εκπαιδευτικά και οικονομικά, τους Αιγυπτίους και την παγκόσμια κοινότητα».
Φωτογραφίες από τις εργασίες:
Δεν υπάρχουν σχόλια