Ιστορίες της μαφίας σε ένα μουσείο

Τοποθετημένο στη Σάντα Μαρία ντέλο Σπάσιμο στο Παλέρμο, το «Δέντρο των πάντων» του Γκρέγκορ Προύγκερ έχει στις απολήξεις των γυμνών κλαδιών ...

Τοποθετημένο στη Σάντα Μαρία ντέλο Σπάσιμο στο Παλέρμο, το «Δέντρο των πάντων» του Γκρέγκορ Προύγκερ έχει στις απολήξεις των γυμνών κλαδιών του σκαλισμένες τις μορφές ανθρώπων που δολοφονήθηκαν από τη μαφία. [Credit: Gianni Cipriano / New York Times]

Ο ταξιδιώτης που θα βρεθεί στην Ιταλία το επόμενο διάστημα, θα έχει στη διάθεσή του δύο νέες περιηγητικές επιλογές. Η πρώτη, η πιο «κλασική», είναι να επισκεφθεί την Πομπηία μέσω μιας νέας, απευθείας σιδηροδρομικής σύνδεσής της με τη Ρώμη, η οποία θα είναι έτοιμη το 2024 και θα έχει στόχο την περαιτέρω ενίσχυση του τουρισμού.

Η δεύτερη επιλογή θα παραδοθεί στο κοινό νωρίτερα και δεν θα έχει ακριβώς τουριστικό χαρακτήρα. Ούτε τόσο αισθητικό ή ψυχαγωγικό, όπως δηλαδή προσεγγίζεται ενίοτε η ιταλική μαφία στις πιο επιφανειακές ή εξιδανικευμένες αναπαραστάσεις της σε κινηματογράφο και τηλεόραση. Οχι, το μουσείο με θέμα το οργανωμένο έγκλημα της Ιταλίας, σύμφωνα με το The Art Newspaper, το οποίο θα υποδεχτεί τους πρώτους επισκέπτες του στις 23 Μαΐου, θα αφηγείται «τις ιστορίες και τις θυσίες» της χώρας στην προσπάθειά της να καταπολεμήσει την περιβόητη Κόζα Νόστρα της Σικελίας, την Καμόρα της Καμπανίας, την Ντραγκέτα της Καλαβρίας και τα υπόλοιπα μαφιόζικα κυκλώματα που δρουν στην επικράτειά της.

Η ημερομηνία των εγκαινίων του μουσείου δεν είναι τυχαία. Στις 23 Μαΐου 1992, στην πόλη Καπάτσι, δολοφονήθηκε από τη μαφία με ισχυρό εκρηκτικό μηχανισμό ο δικαστής Τζοβάνι Φαλκόνε, ο οποίος είχε αφοσιωθεί στην εξάρθρωση της Κόζα Νόστρα και είχε σημειώσει εναντίον της σημαντικές νίκες. Το μουσείο ήταν έμπνευση του Ιδρύματος Φαλκόνε, πρόεδρος του οποίου είναι η αδελφή του δικαστή, Μαρία Φαλκόνε. Και όπως μια εγκληματική οργάνωση, έτσι και αυτό, αλλά για τους εντελώς αντίθετους λόγους, θα διαθέτει αρκετά παραρτήματα, με το πρώτο να ανοίγει στο νεοκλασικό Παλάτσο Γιουνγκ στο Παλέρμο και άλλα δύο να ακολουθούν στη Ρώμη και στο Μπολσάνο. Η χρηματοδότηση θα καλυφθεί από δημόσια αλλά και ιδιωτικά κεφάλαια.

 [Credit: Gianni Cipriano / New York Times]

Το μουσείο της μαφίας θα περιλαμβάνει αρχειακό υλικό, όπως έγγραφα, φωτογραφίες και φιλμ σχετικά με τις δραστηριότητες του ιταλικού οργανωμένου εγκλήματος, αλλά και έργα τέχνης, που θα έρθουν ως δάνεια από άλλα ιταλικά ιδρύματα, καθώς και πολυαισθητηριακά εκθέματα, που καθώς θα επιστρατεύουν ήχους ή και μυρωδιές, θα συμβάλλουν σε μια πιο βιωματική κατανόηση της ιστορίας του φαινομένου.

Πέρυσι τον Μάιο, το Ιδρυμα Φαλκόνε είχε παρουσιάσει ένα παρόμοιο εγχείρημα, μικρότερης κλίμακας. Στην επέτειο της δολοφονίας του Τζοβάνι Φαλκόνε στο Παλέρμο είχε παρουσιαστεί μια καμπάνια με δημιουργίες καλλιτεχνών οι οποίες παρέπεμπαν στα χρόνια που η μαφία κυριαρχούσε στην περιοχή. Ενα από τα έργα, φιλοτεχνημένο από τον Γκρέγκορ Προύγκερ και τοποθετημένο στην εκκλησία της Σάντα Μαρία ντέλο Σπάσιμο, λεγόταν «Δέντρο των πάντων» («Tree of Everybody»). Ηταν ένα έλατο πεσμένο στο πλάι και στις απολήξεις των γυμνών κλαδιών του είχε σκαλισμένες τις μορφές ανθρώπων που η μαφία δολοφόνησε.

Πηγή: Ν. Ζώης, Καθημερινή