Λιοντάρια στο Γιορκσάιρ; Ανατριχιαστικά στοιχεία για τα αιματηρά αρχαία ρωμαϊκά αθλήματα

[Credit: Firmin Didot / Wikimedia Commons] Νέα ανάλυση από τα οστά ενός μονομάχου που ανακαλύφθηκαν στο Γιορκ δείχνει ότι οι Βρετανοί μαχητέ...

[Credit: Firmin Didot / Wikimedia Commons]

Νέα ανάλυση από τα οστά ενός μονομάχου που ανακαλύφθηκαν στο Γιορκ δείχνει ότι οι Βρετανοί μαχητές μπορεί να δέχονταν επιθέσεις από άγρια μεγάλα αιλουροειδή κατά τη διάρκεια μαχών στην αρένα

Ξεχάστε το Κολοσσαίο και ό,τι έχετε δει στην ταινία "Μονομάχος". Η τελευταία απόδειξη της αρχαίας ρωμαϊκής κτηνωδίας δεν προέρχεται από την καρδιά της Ιταλίας, αλλά από ένα ήσυχο χωράφι στο Γιορκσάιρ της Βρετανίας.

Ένας σκελετός ρωμαϊκής εποχής που ανακαλύφθηκε στο Γιορκ της Αγγλίας έδωσε στους αρχαιολόγους την πρώτη φυσική απόδειξη ότι οι μονομάχοι στη Βρετανία συγκρούονταν όχι μόνο μεταξύ τους, αλλά και με άγρια θηρία.

Βρέθηκε μια βλάβη στην αριστερή λαγόνια σπονδυλική στήλη του άνδρα.
[Credit: Journal of Science and Medical Research PLoS One]

Οι ειδικοί λένε ότι η λεκάνη του άνδρα φέρει σημάδια δαγκώματος από ένα μεγάλο αιλουροειδές -πιθανότατα λιοντάρι- αποκαλύπτοντας ότι τα βίαια θεάματα ανθρώπου εναντίον θηρίου δεν περιορίζονταν στο Κολοσσαίο, αλλά έφταναν μέχρι τις μακρινές γωνιές της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, συμπεριλαμβανομένου του αρχαίου Eboracum (σημερινό Γιορκ).

Μέχρι τώρα, η εντύπωσή μας για τέτοιες αιματηρές αναμετρήσεις προερχόταν κυρίως από ψηφιδωτά και κεραμικά, όπου βλέπουμε λιοντάρια να ορμάνε και μονομάχους να αιμορραγούν σε στυλιζαρισμένη αγωνία. Αλλά αυτή είναι η πρώτη φορά που σκελετικά λείψανα προσφέρουν απτές αποδείξεις.

«Αυτή η ανακάλυψη παρέχει την πρώτη άμεση, φυσική απόδειξη ότι τέτοια γεγονότα έλαβαν χώρα την περίοδο αυτή, αναδιαμορφώνοντας την αντίληψή μας για τη ρωμαϊκή κουλτούρα ψυχαγωγίας στην περιοχή», δήλωσε στο BBC ο καθηγητής Τιμ Τόμσον, ο ειδικός ιατροδικαστής που ηγήθηκε της μελέτης.

Τα λείψανα ενός άνδρα, που εκτιμάται ότι ήταν μεταξύ 26 και 36 ετών όταν πέθανε. [Credit: University of York]

Υπό την κυριαρχία της δυναστείας των Σεβήρων και ενός αυτοκράτορα με καταγωγή από την Αφρική, ο οποίος πιθανότατα έφερε ζώα από την πατρίδα του, η Υόρκη θα ήταν το τέλειο σκηνικό για τα φρικιαστικά θεάματα της damnatio ad bestias (καταδίκης σε θηρία).

Ο άνδρας - ηλικίας μεταξύ 26 και 36 ετών όταν πέθανε τον 3ο αιώνα μ.Χ. - θάφτηκε σε αυτό που πιστεύεται ότι ήταν ένα νεκροταφείο μονομάχων, που βρίσκεται στο Driffield Terrace, στο Γιορκ.

Προηγούμενη ανάλυση των οστών, που αποκαλύφθηκαν σε ανασκαφή του 2004, υπέδειξε ότι ήταν πιθανότατα ένας "Bestiarius" - ένας τύπος μονομάχου ειδικά εκπαιδευμένος να μάχεται με άγρια ζώα. Τα τραύματά του, λένε οι ερευνητές, ταιριάζουν απόλυτα με τη δύναμη δαγκώματος ενός μεγάλου αιλουροειδούς, γεγονός που επιβεβαιώνεται από συγκρίσεις με μεγάλα ζώα στο ζωολογικό κήπο του Λονδίνου.

Ο Τόμσον αποκάλυψε ακόμη ότι η θέση των δαγκωμάτων προσέφερε μια απροσδόκητη ένδειξη για το πώς ο μονομάχος βρήκε το τέλος του. «Η λεκάνη», εξήγησε, «δεν είναι το σημείο όπου συνήθως επιτίθενται τα λιοντάρια, οπότε πιστεύουμε ότι αυτός ο μονομάχος αγωνιζόταν σε κάποιο θέαμα και ήταν ανίκανος, και ότι το λιοντάρι τον δάγκωσε και τον έσυρε μακριά από το ισχίο του».

Οι ερευνητές στοχεύουν τώρα να αποκαλύψουν πώς μεταφέρθηκαν τα λιοντάρια στη Βρετανία και να διερευνήσουν περαιτέρω τη ζωή των μονομάχων στις παρυφές της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

Διαβάστε εδώ τη σχετική επιστημονική δημοσίευση.

Thompson TJU, Errickson D, McDonnell C, Holst M, Caffell A, Pearce J, et al. (2025) Unique osteological evidence for human-animal gladiatorial combat in Roman Britain. PLoS ONE 20(4): e0319847. doi.org/10.1371/journal.pone.0319847

Πηγή: Euronews