Απολογισμός 2011 για την Αρχαιολογική Εταιρεία

Το ιδιότυπο τηγανόσχημο σκεύος από το πρωτοελλαδικό νεκροταφείο στο Τσέπι Μαραθώνα, η λαβή του οποίου καταλήγει σε ανθρώπινα πέλματα, το πα...

Το ιδιότυπο τηγανόσχημο σκεύος από το πρωτοελλαδικό νεκροταφείο στο Τσέπι Μαραθώνα, η λαβή του οποίου καταλήγει σε ανθρώπινα πέλματα, το πανέμορφο πλαστικό ρυτό με την κεφαλή ενός ταύρου, εύρημα των ανασκαφικών ερευνών στον 'Αγιο Βασίλειο στο Ξηροκάμπι Λακωνίας, οι νέες εκπληκτικές βραχογραφίες από τον Στρόφιλα της 'Ανδρου, το καινούργιο στέγαστρο στο Ακρωτήρι της Θήρας, που εγκαινιάστηκε πρόσφατα, καθώς και η συνέχιση των ανασκαφών στη Ζώμινθο της Κρήτης, παρουσιάστηκαν, μεταξύ άλλων, σήμερα το μεσημέρι, στο αμφιθέατρο της Εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρίας.


Ο Γενικός Γραμματέας, Βασίλειος Πετράκος, αναφέρθηκε στο έργο της Εταιρείας για το 2011, κάνοντας παράλληλα αναφορά και στις δυσμενείς συνέπειες που είχε για τις αρχαιότητες αλλά και για την Εταιρεία η φθορά, όπως είπε, στα κυβερνητικά και διοικητικά πράγματα της Ελλάδας.


"Η όλη κρίση είχε μια ακόμη βαρύτερη συνέπεια για την ελληνική αρχαιολογία. Εννοώ την ομαδική υποχρεωτική έξοδο από την Υπηρεσία των παλαιοτέρων, εμπειροτέρων και των υψηλά στην επιστημονική κλίμακα ευρισκομένων στελεχών, προϊσταμένων κατά το πλείστον των Εφορειών Αρχαιοτήτων που συντελέστηκε μέσα στον Δεκέμβριο του 2011», δήλωσε. Ωστόσο, συμπλήρωσε, τα πεπραγμένα της Εταιρείας για το 2011 και όσα βρίσκονται αυτή τη στιγμή σε εξέλιξη δείχνουν ότι η επιστημονική δημιουργία δεν ακυρώνεται.


Έτσι, κατά την περασμένη χρονιά συνεχίστηκε η γεωμορφολογική μελέτη του ανατολικού λιμανιού του Ραμνούντος από ομάδα ειδικών που διηύθυναν οι καθηγητές Ντέιβιντ Μπλάκμαν του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και Μιχαήλ Δερμιτζάκης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, καθώς και η ανασκαφή στον δυτικό τομέα του γεωμετρικού και αρχαϊκού συνοικισμού στη Σκάλα Ωρωπού, υπό τη διεύθυνση του καθηγητή Αλεξάνδρου Μαζαράκη Αινιάνος.


Οι πλήρεις αποτυπώσεις και φωτογραφήσεις των αρχιτεκτονικών μελών του ναού και του βωμού στην αρχαία Σικυών, αποτέλεσμα των ανασκαφών της περιόδου 1982-1988, εμπλούτισαν τη γνώση μας για τα σημαντικά μνημεία του χώρου, όπως ότι ο ναός ήταν αφιερωμένος στον Απόλλωνα και ότι είναι εκείνος που περιγράφει ο περιηγητής Παυσανίας. Η ύπαρξη μιας στρογγυλής βάσης στον σηκό του ναού, η οποία πιστεύεται ότι έφερε μεγάλο τρίποδα, οδήγησε σ' αυτό το συμπέρασμα.


Ανασκαφές έγιναν επίσης στην Ανατολική Οικία και στην Κάτω Πόλη των Μυκηνών, υπό τη διεύθυνση του ακαδημαϊκού Σπύρου Ιακωβίδη. Από τα αποτελέσματα των ερευνών είναι φανερό ότι το συγκρότημα της ανατολικής οικίας κατασκευάστηκε κατά την υστεροελλαδική ΙΙΙΓ περίοδο, στη δε Κάτω Πόλη διαπιστώθηκε οριστικώς η κατασκευή ενός ισχυρού τοίχου για την προστασία από τις πλημμύρες.

Ο Πέτρος Θέμελης

Στην τρίκλιτη, διώροφη και σχήματος «Π» Στοά της Αγοράς και συγκεκριμένα στο βόρειο τμήμα της, περιορίστηκε η ανασκαφή στην αρχαία πόλη της Μεσσήνης, υπό τον καθηγητή Πέτρο Θέμελη. Στο βάθος της στοάς δεν βρέθηκαν καταστήματα, αλλά κόγχες για αγάλματα, δείγμα ότι ό χαρακτήρας της δεν ήταν εμπορικός αλλά κοσμικός, τόπος συνάντησης και περιπάτου. «Όμως, στην ανατολική πλευρά βρέθηκαν δύο μέτρα σιτηρών και θραύσμα επιγραφής, πιθανώς τιμητικής για αγορανόμο, του 3ου αι. π. Χ. Κοντά ανακαλύφθηκαν επίσης τα λείψανα παλαιότερου κτίσματος, πιθανώς αφιερωμένου σε κάποια θεότητα», συμπλήρωσε ο κ. Πετράκος.

Η αρχαία Ίκλαινα

Η ανασκαφή στην Ίκλαινα συνεχίστηκε, από τον καθηγητή Μιχάλη Κοσμόπουλο, στο κυκλώπειο άνδηρο και στην περιοχή του. «Το νότια του ανδήρου οικοδομικό συγκρότημα αυξήθηκε με δύο νέα μικρά δωμάτια στα οποία βρέθηκαν υστεροελλαδική ΙΙΒ κεραμεική, κονιάματα με ζωγραφική διακόσμηση, γραπτή πήλινη τράπεζα προσφορών και χάλκινα ελάσματα. Νοτιοανατολικά των δωματίων βρέθηκε μεγάλος αποθέτης, διαμέτρου 4,5 μ., που τον αποτελούσαν στάχτες, καμένα κόκαλα αιγοπροβάτων, χοίρων, ζωόμορφα ειδώλια, ένα φύλλο μολύβδου, κονιάματα με χρώματα, πολλά αγγεία ακέραια και σε κομμάτια που όλα μαζί μαρτυρούν τέλεση λατρείας στο ύπαιθρο», σημείωσε ο Γενικός Γραμματέας.


Το 2011 συνεχίστηκε για δεύτερη χρονιά η ανασκαφή στον 'Αγιο Βασίλειο στο Ξηροκάμπι Λακωνίας, κοντά στη Σπάρτη, από τη Διευθύντρια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λακωνίας, Αδαμαντία Βασιλογάμβρου. Πολλά και σημαντικά αρχαία, όπως αγγεία, χάλκινο μαχαίρι, ψήφοι από φαγεντιανή, χρυσά ελάσματα, τρεις σφραγιδόλιθοι με παραστάσεις, ένα μεγάλο λίθινο σφυρί, ειδώλια ζώων και το μεγάλο ρυτό μορφής κεφαλής ταύρου, ήταν μεταξύ των αντικειμένων που βρέθηκαν στο κτίριο Α, η έρευνα του οποίου είχε ξεκινήσει από το 2010.


Η ανασκαφή στον Στρόφιλα 'Ανδρου συνεχίστηκε, υπό τη διεύθυνση της Χριστίνας Τελεβάντου, βόρεια του προϊστορικού οικισμού, έξω και κατά μήκος του τείχους και μέχρι την ανατολική πλευρά της πύλης. Εκεί βρέθηκαν νέες πυκνές βραχογραφίες χαραγμένες στις επίπεδες επιφάνειες των βράχων. Οι παραστάσεις είναι πλοία, μόνα τους ή σε ομάδες διαφόρων μεγεθών. Ένα φέρει και σημαία. Επίσης, συχνά είναι τα πέλματα, οι σπείρες, τα μικρά βαθουλώματα, συνήθως σε σχήμα σπείρας, ένα ψάρι. Έξω και ανατολικά της πύλης υπάρχει ανθρώπινη μορφή ή ξόανο θεότητας. Κατά την ανασκαφέα, ο χώρος αυτός θα είχε για τους αρχαίους κατοίκους του ιδιαίτερη σημασία, ενδεχομένως και με αποτροπαϊκό χαρακτήρα, ίσως μια ζώνη προστασίας του οικισμού.


Ακρωτήρι Θήρας και Ζώμινθος


"Παρά το ευχάριστο γεγονός της ολοκλήρωσης ενός μεγάλου έργου που θα προστατεύσει πολύτιμα αρχαία, δεν σβήνει η λύπη μας για τον άδικο θάνατο του Ρίτσαρντ Μπένιον», δήλωσε ο κ. Πετράτος αναφερόμενος στο τραγικό δυστύχημα που συνέβη τον Σεπτέμβριο του 2005 με την πτώση του στεγάστρου στο Ακρωτήρι Θήρας.


"Κατά τη διάρκεια της επταετίας που χρειάστηκε η ανακατασκευή του στεγάστρου δεν έγιναν ανασκαφές στον χώρο του Ακρωτηρίου, ωστόσο ο καθηγητής Χρήστος Ντούμας που διευθύνει τις εργασίες εκεί δεν διέκοψε τη συντήρηση και αποκατάσταση των τοιχογραφιών. Μάλιστα, τελευταία ανασυγκροτήθηκε σε πίνακα το κεντρικό σωζόμενο τμήμα της μεγάλης ζωφόρου των γαλάζιων σπειρών», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Συνεχίστηκε και το 2011 η ανασκαφή Σακελλαράκη
στη Ζώμινθο σε υψόμετρο 1.187 μ. στον Ψηλορείτη
της Κρήτης

Η ανασκαφή του Κεντρικού Κτιρίου στη Ζώμινθο συνεχίστηκε από την επίτιμο Έφορο των Αρχαιοτήτων Έφη Σαπουνά - Σακελλαράκη με σημαντικά αποτελέσματα. Οι χώροι που μελετήθηκαν ήταν πλούσιοι σε ευρήματα, όπως πολλά αγγεία, θραύσματα ρυτών, κωνικά κύπελλα, χάνδρες από ποικίλους λίθους, περόνες από χαλκό, δύο σφραγίδες από στεατίτη, από τις οποίες η μία εικονίζει υδρόβια πουλιά και η δεύτερη λιοντάρι. Το σημαντικότερο, όμως, είναι ένα χάλκινο ειδώλιο στη χαρακτηριστική μινωική στάση του σεβίζοντος λατρευτού.


Η συντήρηση των ευρημάτων της ανασκαφής του ανακτόρου και του μινωικού οικισμού της Ζάκρου, η προκαταρκτική επιφανειακή έρευνα στο Βαθύ της Αστυπάλαιας, όπου έχουν εντοπιστεί τα λείψανα εγκατάστασης της πρώιμης Χαλκοκρατίας πάνω στα οποία κατά τους ελληνιστικούς χρόνους οικοδομήθηκε πύργος και άλλα κτίσματα, η συνέχιση της ανασκαφής στην ακρόπολη της Χαλανδριανής στο Καστρί Σύρου, η εξερεύνηση δημόσιων κτιρίων στην Αρχαία Θουρία της Μεσσηνίας και η μελέτη της χρονολόγησης της ανασκαφής του 2010 στο Ντικιλί Τας στους Φιλίππους συμπλήρωσαν τα πεπραγμένα της Εταιρείας για το 2011.




Πηγή: Εφημερίδα "Καθημερινή"