Στο διάλογο υπάρχει η λύση

«Βιβλίο» διαχρονικής κατοίκησης της πόλης χαρακτηρίζουν καταξιωμένοι αρχαιολόγοι τη βυζαντινή οδική αρτηρία της Θεσσαλονίκης, που ήρθε ...

«Βιβλίο» διαχρονικής κατοίκησης της πόλης χαρακτηρίζουν καταξιωμένοι αρχαιολόγοι τη βυζαντινή οδική αρτηρία της Θεσσαλονίκης, που ήρθε στο φως στη συμβολή των οδών Βενιζέλου και Εγνατία. Κάνουν λόγο για εύρημα μοναδικό παγκοσμίως, που μπορεί να προσελκύσει σημαντικό αριθμό ξένων επισκεπτών. 

Θεωρούν ότι μεταφορά σημαίνει καταστροφή και ζητούν εκ νέου διάλογο με τους εκπροσώπους της «Αττικό Μετρό ΑΕ». Από την άλλη, υπάρχει και η άποψη περί διατήρησης της ολότητας του μνημείου και, ως εκ τούτου, μεταφοράς του σ' άλλο χώρο. Ωστόσο, οι πληροφορίες για την επανεξέταση του ενδεχομένου ανεύρεσης κάποιας τεχνικής λύσης σε συνεργασία με επιστημονική επιτροπή ζήτησε από την Αττικό Μετρό ΑΕ, το το υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού, Θρησκευμάτων και Πολιτισμού δείχνουν ότι υπάρχουν ακόμη ελπίδες να μη σκιστούν σελίδες από το βιβλίο της ιστορίας της πόλης.

Ο καθηγητής του ΑΠΘ, μέλος της Ακαδημίας και σύμβουλος της «Αττικό Μετρό ΑΕ», Μιχάλης Τιβέριος, επανέλαβε την άποψή του ότι η ορθότερη -αυτήν τη στιγμή λύση- παραμένει η μεταφορά: «Από τον Οκτώβριο που αναζητούμε μια λύση, βεβαιώθηκα ότι δεν υπάρχει άλλη, καλύτερη από τη μεταφορά τους προκειμένου να εκτεθούν αλλού, σ' ένα χώρο έκτασης τουλάχιστον 1.600 τ.μ. Και γι' αυτούς που μιλάνε περί αδυνάτου της μεταφοράς, θυμίζω ότι στην Αθήνα μεταφέρθηκαν ολόκληρα κτίρια. Έπειτα, αυτοί που χάραξαν τη διαδρομή του μετρό, ήξεραν από το 2006 τη σημασία των αρχαιοτήτων. Είναι υποκρισία να φωνάζουμε τώρα και κάθε μελέτη περί μεταφοράς θα περάσει από το ΚΑΣ. Ήταν έγκλημα που αποφασίστηκαν σταθμοί σε δυο τόσο κοντινά σημεία. Αν αγαπούσαν τα αρχαία, θα έκαναν σταθμό μόνο στην πλατεία Αριστοτέλους. Ας μην ξεχνάμε το πολύ σημαντικό ότι κερδίσαμε τον 4ο όροφο για την έκθεση των αρχαίων στο σταθμό της Αγίας Σοφίας, με αντάλλαγμα λειτουργίες από το σταθμό να μεταφερθούν στους παρακείμενους. Αν γίνει οποιαδήποτε αλλαγή, μπορεί να χάσουμε και αυτό το χώρο. Συχνά αποφασίζουμε βάσει καρδιάς και όχι βάσει μυαλού. Αλλά σας ρωτώ το εξής: Αν υπήρχε το θαλάσσιο τείχος που το 1870 κατεδάφισαν οι Τούρκοι, θα το αφήναμε και θα πεθαίναμε από αρρώστιες; Είναι τα αρχαία πάνω απ' όλα; Κάθε εποχή έχει και την εξέλιξή της και ειδικά όταν πρόκειται για κοινωφελές έργο, όπως το μέτρο και όχι για κάποιο έργο που θα ωφελήσει κάποιο ιδιωτή».

Διάλογος με ανοιχτά χαρτιά

Αντίθετη, αλλά με ερωτηματικά και προτάσεις εμφανίζεται η πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων, Δέσποινα Κουτσούμπα, η οποία επιμένει σε διάλογο με την Αττικό Μετρό ΑΕ, ενώ ζητά τα απαραίτητα στοιχεία προκειμένου να τα εξετάσουν και δικοί τους τεχνικοί σύμβουλοι: «Εξαρχής τοποθετηθήκαμε εναντίον της μεταφοράς της μέσης οδού της βυζαντινής Θεσσαλονίκης και ζητήσαμε να εξαντληθούν οι τεχνικές δυνατότητες για να διατηρηθεί κατά χώραν κάτω από τη σύχρονη Εγνατία οδό, εντός του σταθμού του μετρό με μια τεχνική και αρχιτεκτονική λύση που θα δώσει στη Θεσσαλονίκη ένα μοναδικό και πρωτοποριακό δεθνώς σταθμό. Ο δρόμος κάτω από το δρόμο μπορεί να αποτελέσει το μοναδικό παράδειγμα διατήρησης της διαχρονίας της πόλης, σεβασμού της ιστορικής μνήμης και συνύπαρξης των αρχαίων με τα σύγχρονα έργα και ένταξης των μνημείων στη σύγχρονη ζωή. Κάτι τέτοιο θα τοποθετήσει τη Θεσσαλονίκη στο επίκεντρο της διεθνούς συζήτησης για τη σχέση μνημείων και σύγχρονης ζωής. Είναι χαρακτηριστικό ότι διοργανώνεται διεθνές επιστημονικό συνέδριο το Μάιο, στο Ινστιτούτο Γκετί του Λος Αντζελες για το «Ρόλο της σύγχρονης αρχιτεκτονικής στο ιστορικό περιβάλλον». Σκεφτείτε ότι κατεβαίνοντας απλώς μια σκάλα, ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να γυρίσει αιώνες πίσω. Ρωτάμε, λοιπόν, γιατί δεν μπορεί το επίπεδο -1 -ακριβώς εκεί που είναι τα αρχαία σήμερα- να μη φιλοξενήσει τα εκδοτήρια όπως αρχικά είχε προγραμματιστεί και να μεταφερθούν αυτά είτε επάνω, όπου υπάρχει δημόσιος χώρος, είτε σε άλλο σημείο του σταθμού. Γιατί να μην υπάρχουν οδοί πρόσβασης που να οδηγούν στο δεύτερο επίπεδο; Και γιατί το επίπεδο όπου υπάρχουν τα αρχαία να μην αυτονομηθεί, ώστε στα υπόλοιπα να μπορούν να συνεχίζονται οι εργασίες και να υπάρχουν οι λιγότερο δυνατές καθυστερήσεις -όταν κάποιοι κάνουν λόγο για καθυστέρηση διάρκειας τριών χρόνων. Πόσο θα κόστιζε μια ενδεχόμενη μεταφορά και τοποθέτηση σε νέο χώρο; Εμείς ζητάμε να ανοίξει η συζήτηση με πραγματικά δεδομένα, εξάλλου δε ζητάμε το 100% της διατήρησής του και δεν είμαστε αρνητικοί στο να θυσιαστούν ορισμένα μέτρα του δρόμου, ενώ θα μπορούσε να γίνει μια διευρεύνηση περί χρηματοδότησης από το ΕΣΠΑ».

Μεταφορά σημαίνει καταστροφή

Υπέρ της επανεξέτασης του θέματος τίθεται και το δ.σ. του Κέντρου Βυζαντινών Ερευνών του ΑΠΘ, το οποίο με σχετική ανακοίνωσή του ζητά «από όλους να απαιτήσουν από τους αρμοδίους του υπουργείου Πολιτισμού και την εταιρία ''Αττικό Μετρό'' να ασχοληθούν σοβαρά και να εξαντλήσουν κάθε τεχνική δυνατότητα, ώστε να διατηρηθεί και να αναδειχθεί, σε συνδυασμό με την κατασκευή του Σταθμού ''Βενιζέλου'', ένα όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μέρος των αρχαιοτήτων στο χώρο του σταθμού». Και καταξιωμένοι αρχαιολόγοι της πόλης, πάντως, τίθενται κατά της όποιας μεταφοράς, αφού, όπως εξηγούν «υπάρχουν διακρίσεις σε μνημεία κινητά και ακίνητα, όχι χωρίς λόγο. Εδώ βρισκόμαστε μπροστά σ' ένα ακίνητο μνημείο, που αποτελεί ένα βιβλίο για τη διαχρονική κατοίκηση της πόλης. Πώς να μεταφερθεί; Μεταφορά σημαίνει καταστροφή. Σίγουρα, το λάθος είναι στο σχεδιασμό που προηγήθηκε, αλλά το ζητούμενο είναι να θεραπεύσουμε τις πληγές και όχι να κόψουμε όλο το χέρι». Και καταλήγουν στη δύναμη του χρήματος: «Αν βρεθούν τα χρήματα, θα βρεθούν και λύσεις. Στην εποχή μας, η τεχνολογία και η επιστήμη μπορούν να δώσουν λύσεις σε τεχνικά θέματα». Αξίζει, πάντως να σημειωθεί ότι το θέμα αρχίζει να παίρνει και διεθνείς διαστάσεις. Ήδη ο Σύλλογος Αρχαιολόγων Ελλάδος έχει ξεκινήσει διεθνή καμπάνια συγκέντρωσης υπογραφών, ενώ και ξένα μπλογκ αναφέρονται στο θέμα.

Πηγή: Γ. Σωτηροπούλου, Αγγελιοφόρος